AŞEMEZ TÜRKÜSÜ (1)

Ç’EK’ Tlıf
Geroiçeskiy Epos NARTI i Ego Genezis, Krasnodar, 1967, s. 349-350
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

Ra, benim Aşemez’im -diyor-
Ra, benim Kyateven’im, (2) -diyor-

Anasını yandığım,
Ve-re ra-de raş!

Ra, benim Aşemez’im, -diyor-
Ra, benim Kyateven’im, -diyor-

Ne oldu? (Шъы рэхъугъ?)
Ve-re ra-de raş!

Çok acıktım, -diyor-
Bana çorba (бэджынэ) pişir, -diyor-
Hanım annemiz!
Ra, sıcak çorba, -diyor-
Annesi uzatıyor, -ekliyor:-
“İç, yavrum!”

Ve-re ra-de raş!

Ra, sofraya oturmazsan, -diyor-
Ra, benimle yemezsen, -diyor-
Yemem!

Ve-re ra-de raş!

Ra, erkeklerimizle birlikte, -diyor-
Yemek yeme geleneğimiz yok, -diyor-

Yakışmaz, oğlum!
Ve-re ra-de raş!

Annesini zorla sofraya oturtuyor, annesinin elini sıcak çorbaya sokup:”Söyle, babamızı öldürenin kim olduğunu? Annesi umarsız söylemek zorunda kalıyor. “Babanı öldüren Tleguş-jak’e (Лъэгущ-жьак1э). Denizin öte yakasında yaşıyor” diyor annesi de.

Aşemez korku nedir bilmeyen ve elinden kurtulması olanaksız bir yiğitti. Babasının giysilerini giyip silahlarını kuşandı, babasının atına  da binip yola çıktı. Denizi geçip Tleguç-jak’e’yi öldürdü, hanımını da atına alıp evine getirdi.

Bu türkü çok daha uzundu ve her akşam yaşlılarımız haç’eşlerde (konukevi) bir araya gelip bu türküyü (пщыналъ) söyler, Aşemez’in korkusuzluğunu dile getirirlerdi. Biz de, kapı aralığından bakar, onlara kulak misafiri olurduk.

DİPNOTLAR:
1
) Anlatan Tlıf Ç’ek’ (Л1ыф К1ек1ь), Hak’uç (Shapsugh), 80 yaşında, Kıyıboyu Shapsughya’nın Kalej (Къэлэжъ) köyünden, usta şarkıcı.
Derleyen Asker Hadeğal, Kıyıboyu Shapsughya, Kalej, 19. 11. 1956.
Kaynak: Geroiçeskiy epos NARTI i ego genezis, Krasnodar, 1967, s. 349-350. Çev. -HCY
2) Kyateven (Кятэуэн):Kılıçla vuran. Korkusuz biri olduğu için Aşemez’i ayrıca öyle çağırırlardı. Tlepş,  Nartlara yaman vuruş yapan, keskin ağızlı sihirli kılıçlar yapardı. Tlepş’in böyle bir kılıçla öcünü (kan bedelini) aldığı anlatılır:Deniz ötesinde bulunan düşmanına bir kılıf içinde delip geçen ayarlı bir kılıç gönderdiği, saldıran kılıç da (кятэон) kınından fırlayıp adamı öldürmüştü. Tlıf Ç’ek’.