Çetawe İbrahim

Ķadın şairimiz YEMİJ Muliet’in 2019 yılında ikinci basımı yapılan “Güneşin Öbür Yüzü” adlı şiir kitabı elimde. Muliet’in şiirlerini anlamak kolay değil, çevirmek ise zor.

Filoloji bilimleri doktoru ŞAŞE Şamset’in onun kitabı için yazdığı “Özgür Düşünce” başlıklı yazıyı okursanız şairimizi bir parça da olsa anlayabileceğinizi düşünüyorum.

ÖZGÜR DÜŞÜNCE

Dünya edebiyatında büyük kadın şair birkaç kişidir. Bunun sebebi bütün önemli işlerin erkeklerce gerçekleştirilebileceği düşüncesiyle asırlar boyunca kadının manevi özgürlüğünün baskı altına alınmış olmasıdır. Bu ağır baskılara karşı koyabilen bir kaç kadın dünya edebiyatının zirvelerine ulaşabilmiştir.

Rusya’nın manevi tarihinin son 200 yılında bu zirveye ulaşabilen tek kadın Anna Ahmatova’dır. Rus edebiyatının büyük yazarları Aleksandr Segeyeviç Puşkin’den başlayıp Boris Pasternak’a kadar olanların bu mevkiyi ona ayırmış olduklarını zannediyorum. Burada belirtmek gerekir ki o kendisine layık görülen bu mevkide rahat ve huzur içinda oturamamıştır. İdeoloji zalimleri ve kendi yazar arkadaşları ona engeller çıkarmışlardır. Gumilev, Blok ve başka yazarlar onu sevip sayıyor olsalar da onu birazda baskılıyorlar, kusurları affedilmesi gereken biriymiş gibi davranıyorlardı. Anna Ahmatova’nın şiirde ulaştığı zirveye ondan sonra çıkabilen olmamış, yeri boş kalmıştır. Büyük yeteneklere sahip Bella Ahmadulina ve Tatyana Tolstaya’nın onun yerini alacak imkan ve kabiliyetleri yoktur.

YEMİJ Muliet’in henüz Bella Ahmadulina’ya yetişebildiğini söyleyemesekte sözkonusu Adığe edebiyatı olduğunda en üst zirveye layık kadın şair odur. Kaberdey, Şerces ve Balkar edebiyatlarında yetenekli kadınlar yer alıyorsada günümüzde o zirveye ulaşabilenleri yoktur. YEMİJ Muliet büyük yeteneği olan bir şairdir. O çok yazmıyor ama şüphesizdir ki yazdıklarının edebi değeri büyüktür.

ŞAŞE Erğuku Şamset
Filoloji bilimleri doktoru.