Dr. MEŞFEŞ’Ü Necdet Hatam
Halkımızın geleceğini garantiye almak söylemi ile yola çıkan ancak halkımızın geleceğini karartacak eylemlere niyetli Yeni örgüt peşindeki aklı eveller için.
Bir karşılaştırın Bakın Hayriye Melek Hunç’un ve elbetteki o dönem önderlerin akıl dolu yaklaşımı ile bzimkilerin güya halkımızın coğrafi Siyasi, vs birliğini oluşturmak amacı ile yola çıkanların konferans bildirilerini:
Alıntı “Guşıps” elektron dergisinden
Diyane
________________________________________
Diyane, Çerkes Kadınları Yardımlaşma Derneği tarafından 1918 yılının Eylül ayında yayınlanan dergi. Dernek Başkanı Hayriye Melek Hunç aynı zamanda Diyane dergisininde başyazarı. 2004 yılında As Yayın tarafından Fikri Tuna’nın çevirisiyle basılan Diyane dergisinden bazı bölümleri sizler için hazırladık.
Hayriye Melek Hunç tarafından “Diyane’nin İşi – Amacı” başlığıyla yayınlanan başyazı dışında, Met İzzet, Seza Puh, Blenav Batuk ve Cankat Lostanbiy makalelerinin bulunduğu bu bölüm dönemin ruhunu yansıtması bakımından dikkate değer…
DİYANE’NİN İŞİ – AMACI
Bütün insanlık, özellikle bütün küçük ve zayıf milletler gibi Çerkeslik de bugün ağır ve acı bir sınav dönemi geçiriyor. Biz bunu tüm ağırlığı ve acılığı ile hissediyoruz. Fakat inanıyoruz ki, insanlığı ölçen bu büyük deneyim ne kadar sürerse sürsün, ne kadar çeşitli dönemler geçirirse geçirsin hiç şüphe yok ki zafer sonuçta insanlığın olacaktır.
İsteriz ki, halkımız buna güvensin ve hatta bizim gibi inansın, bunun aksine inanmak; onun için felaketlerin belki de en büyüğü olur.
Yüz sene Rus Çarlığı önünde eğilmeyen Çerkeslik, kendisindeki cengâverlik özelliklerinin ne kadar temiz ve yüksek bir dereceye vardığını dünyaya göstermiştir.
Şimdi ise Çerkes varlığı artık başka bir alanda savunma bekliyor. Fikirlerini yaymak amacıyla çıkardığı dergiye “Diyane” adını veren Çerkes kadınları, bu halkın savaşta gösterdiği cengâverlik duygu ve heyecanının diğer özelliklerine zarar verecek oranda gelişmiş olmasından korkuyorlar. Cesaretlerin en büyüğünün savaşırken gösterilen olmadığı gibi en büyük zaferlerin de savaşta kazanılanlar olmadığını düşünüyorlar. Uygar dünyada savaş artık başka meydanlarda ve başka silahlarla yapılıyor.
Biz halkımızı artık bu meydanlarda, kolunu değil, aklını kullanırken görmek istiyoruz. Bu yüzden “Diyane”yi, bizde pek çok bulunduğuna emin olduğumuz aydınlar için belirli bir amacı gösteren bir meşale gibi tutuyoruz. Bu meşalenin altında gençlerimizi tarih, dil, edebiyat, sanat, müzik ve sosyal yaşamda ulusal varlığımızı araştırma, yayımlama ve bu varlığı en yüksek derecede geliştirme ve olgunlaştırmaya çağırıyoruz.
Bu çağrıyı yaparken de çok acı çekmiş, ama sonunda yavrusunu mutlu etmenin sırrını keşfetmiş bir anne sesinin şefkati ve heyecanı ile sesleniyoruz. Eminim ki,gerçek ulusal ruh taşıyan her Çerkes bu sesteki şefkat ve isabeti anlayacak ve onun gösterdiği amaç etrafında kuvvetli bir kitle halinde toplanmak için koşacaktır.