IŞIK BİLE ONDAN KAÇAMIYOR! İÇİNE DÜŞENİN DE NE OLDUĞU BİLİNMİYOR! SONUNDA KARA DELİK FOTOGRAFLANDI…

Sonunda bir kara deliğin ilk görüntüsü çekildi. Bu konuyla ilgili yapılan basın toplantısı şöyle gerçekleşti:
İlk olarak, Avrupa Araştırma Konseyi’nde çalışan Carlos Moedas konuştu ve şöyle söyledi: “Einstein, keşfettiği şeyi hayal edemezdi… Bir adamın 100 yıl önce hayalini kurduğu şeyin görüntüsünü çekmek için, 40 ülkedeki insanlara ihtiyacınız oluyor. Bugün bizim için büyük bir gün.”
Frankfurt Goethe Üniversitesi’nde çalışan Luciano Rezzola: “Bir kara deliğin ne olduğunu çocuklar bile bilir ve aslında bu konudaki en iyi tanım, bir çocuktan geliyor: Kara delik, dolduramadığınız bir boşluktur. ‘Bunun bir kara delik olduğunu nereden biliyorsunuz?’ diye merak edebilirsiniz. Cevap ise; onun, kuramsal olarak tahmit ettiğimiz şeyle son derece iyi örtüşmesi.” Rezzola, on binlerce kara delik tahmini yaptıklarını ve bunların bazılarının, Event Horizon (Olay Ufku) Teleskobu’nun yakaladığı görüntüye çok benzediğini söyledi.
Granada Üniversitesi’nde çalışan Eduardo Ros sahneye çıkarak, gözlemlerin nasıl elde edildiğini anlattı. Atmosferin engellemesinden kaçınmak için, atmosferin çok ince ve kuru olduğu yerlerdeki teleskopları kullanmışlar. Ardından, havaya çok dikkat etmeleri ve kısa süreliğine gözlem yapmak için hazırlanmaları gerekmiş.
Güney Kutbu’ndaki teleskobun sabit sürücülerinin, kış boyunca yerinde durması gerekiyormuş çünkü uçak, kolayca girip çıkarak bu verileri alamazmış!
Radboud Üniversitesi’nde çalışan Monika Moscibrojka, neler öğrendiğimizi açıkladı. Dört günlük gözlem süresi boyunca, halkanın kaybolmadığını ve boyutunun da değişmediğini gördüklerini söyledi. Bu durum, onun muhtemelen kalıcı bir nesne olduğu anlamına geliyormuş.
Halkadaki ışıkta meydana gelen değişim (ışık ön tarafta daha parlak), cismin döndüğü anlamına geliyormuş. Görüntü, henüz bu dönüşü ölçecek kadar açık değil fakat dönüşün saat yönünde olduğunu biliyormuşuz.
Bütün veriler halka açıldı. The Astrophysical Journal Letters bülteninde altı tane makale yayınlanacak.
Bilgi: Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi

Gerçek karadeliğin teleskoplarla gözlemlenmesi:

M87 KARADELİĞİ HAKKINDA HER ŞEY
Ayhan Tarakçı

103 yıllık bekleyişin ardından geçtiğimiz gün, dünyanın ilk gerçek karadelik ve olay ufku fotoğrafı EHT tarafından dünyayla paylaşıldı. Peki bu ne anlama geliyor? Messier 87 galaksisinin merkezindeki bu karadeliğin özelliği nedir? Bu ve benzeri tüm soruların cevabı burada!

KARA DELİKLE İLGİLİ SIRADIŞI BİLGİLER:

1) Bir kara deliği göremezsiniz
Adından da anlaşılacağı gibi, bir kara delik görmeyeceğiniz kadar siyahtır. Bunun sebebi, kara deliklerin inanılma yoğun bir çekim gücüne sahip olması. Işık bile bir kara delikten kaçamaz. Bir kara deliği saptamanın yolu, çevresinde oluşan tuhaflıklara bakmakta. Mesela bir yıldız kara deliğe çekilmeye başlarsa, devasa miktarda x-ışını yayar, biz de bunu görürüz.

2) Samanyolu’nda en az bir kara delik mevcut
Dünya bir kara deliğe sürüklenebilir mi? İçinde bulunduğumuz Samanyolu Galaksisi’nde birden fazla kara delik saptanmış durumda. Ama bu kara deliklerin çoğu galaksimizin ortasına daha yakın. Güneş Sistemi ise galaksinin dış kısmında bulunuyor. Yani şimdilik bir tehlike yok.

3) Dev kara delikleri ölen yıldızlar yaratır

Güneş Sistemi’nin yıldızı olan Güneş ömrü ve yakıtı bittiğinde bir ‘Beyaz Cüce’ haline gelecek. Güneş’den kat kat büyük yıldızlar ömürlerinin sonuna gelince, sahip oldukları devasa çekim güçleri kendi içlerine çökmelerine ve kara delikler yaratmalarına sebep olur.

4) Kara deliklerin 3 boyu bulunur
NASA en az üç boyda kara delik olduğunu söylüyor. En küçükleri bir atom büyüklüğünden bir dağ boyuna erişebiliyor. İkinci kategoridekiler Güneş’in 20 katı büyüklükte yıldızların oluşturduğu kara delikler. Bunlardan galaksimizde birkaç tane var. En büyük boy ise ‘süperyoğun kara delik’ ve bu ancak galaksinin merkezinde oluşuyor.

5) Çevrelerinde acayip şeyler olur
Einstein’ın Görecelik Teorisi’ne bakılırsa, kara deliğe düşmekte olan bir kişinin zamanı, ona dışarıdan bakan bir kişiye göre gittikçe yavaşlar ve hatta duruyormuş gibi görünebilir. Bu da ışık hızına yaklaştıkça zamanın etkilendiği teorisinden yola çıkıyor. Buna bakarak kara deliklerin zamanı ve uzayı bozduğunu söyleyebiliriz.

6) X-ışını astronomisine kadar onlardan haberimiz yoktu
İlk kara delik 1960’larda bulunmuş ama bir kara delik olduğu anlaşılmamış. Ancak x-ışını astronomi teknolojileri gelişince Cygnus X-1 adı verilen kara delik olduğu saptanmış. Bu da ancak galaksiye x-ışını tarayıcı uydularla bakmaya başladığımız 1970’lerin başında mümkün olmuş.

7) En yakın kara delik 1.600 ışık yılı uzakta (mı?)
Dünya’ya en yakın kara deliğin kod ismi V4641 Sagitarii ve ilk bulgulara göre 1.600 ışık yılı uzaklıkta olduğu belirlenmiş. Her ne kadar bu bir insan için çok uzak gibi gelse bile, galaksinin büyüklüğü açısından çok yakın sayılıyor. Fakat yeni araştırmalar V4641 Sagitarii’nin aslında 20 bin ışık yılı uzakta olduğuna işaret ediyor.

8) Solucan deliklerinin varlığı hala meçhul
Bilimkurgu filmleri ve edebiyatında sıkça kullanılan bir konu, kara deliklerin evrenin başka noktalarına bağlanan birer ‘solucan deliği’ yaratmasıdır. Ne yazık ki henüz kara delikler hakkında bu teoriyi kanıtlayacak kadar çok şey bilmiyoruz. Yani kara delikleri evrende bir atlama tahtası olarak kullanıp kullanamayacağımız belli değil. En iyisi uzay geminizi bir kara deliğe fazla yaklaştırmayın.

Karadeliğin temsili olarak nasıl oluştuğu ile ilgili video: