“KAÇ BİN YILLIK DİL YAVAŞ YAVAŞ YOK OLMA NOKTASINDA!” SÖYLEŞİ (Türkçe-Lazca)

Ali İhsan Aksamaz 

(Ön açıklama: Şimdiki misafirim Kolkhuri podkast editörü ve sunucusu. Editörümüz, internet/ soundcloud.com’dan Megrelce- Lazca programlar yapıyor. Kolkhuri potkast, ilginç programlar yayınlıyor. Editör bey ile biyografisine ve Megrelce- Lazca yayınlarına ilişkin Lazca konuştuk.  Ali İhsan Aksamaz. 14 I 2021)

+

Ali İhsan Aksamaz: Editör bey, bize önce biyografinizden bahsedin de öyle başlayalım, olur mu?! Nerede doğdunuz? Nerelisiniz? Hangi okullarda öğrenim gördünüz? Şimdi ne iş yapıyorsunuz? Nerede yaşıyorsunuz?  Gürcüce, Megrelce ve Lazca’dan başka hangi dilleri biliyorsunuz?

Kolkhuri podkast editörü: İyilik ve güzellikler üzerinize olsun! Önce, Kolkhuri podkastı kitlenizle tanıştırdığınız için size çok teşekkür ederim.

Ben, vatanı dışında yaşayan fakat yüreği her zaman Samargalo’da olan bir Megrel’im. Öğrenimimi de orada tamamladım. Orada okulu bitirdikten sonra, Tiflis Üniversitesi’nde öğrenim gördüm. Ardından da öğrenim görmek için Avrupa’ya geldim. Burada da üniversite bitirdim. Kısaca böyle.

Ben, dilbilimci değilim ancak bütün dilleri  seviyorum. Kültürlere, farklı halkların folklor ve dillerine ilişkin okumalardan da büyük zevk alıyorum. Amatör olarak da kendi çapımda birşeyler yapıyorum. Sizin bahsettiğiniz diller dışında İngilizce ve Rusça’yı okul yıllarımda öğrendim. Ayrıca Fin- Ugor dillerinden birini de sonradan öğrendim.

Ali İhsan Aksamaz: Megrelce ve Lazca’yı yaşatmak için Kolkhuri podkast’dan programlar yapıyorsunuz. Canla- başla çalışıyorsunuz da programları öyle hazırlıyorsunuz. Megrelce- Lazca programları hazırlamaya ne zaman karar verdiniz? Hangi motivasyonla başladınız? Lütfen, bize kısaca bahsedin!

Kolkhuri podkast editörü: Artık globalleşme dönemindeyiz. Bir kıtanın herhangi bir köyünde yaşanan bir olay, diğer bir kıtanın herhangi bir köyünde hemen duyuluyor ve izleniyor. Koca dünya artık neredeyse küçük bir köye dönüştü. Evde oturuyoruz, cep telefonumuzun ekranına tık diye bir dokunuyoruz; Avustralya’da ormanların  cayır-cayır nasıl yandığını anında görüyoruz.  Güney Amerika’da çekilmiş bir pembe diziyi evimizde TV’den izliyor, her nerede yeni bir yiyecek piyasaya çıksa onu yiyor veya bir giyecek markası yeni bir ürününü piyasaya sürse, onu giyiyoruz.

Bu meselelere kafa yoran bilim insanları, her konuyu global düşünmemiz ve gelişmelere de “dört gözle bakmamız” gerektiğini durmadan söylüyorlar. Dili koruma konusunun da böyle bir şey olduğunu sanıyorum. Yalnızca şiir yazmak ve şarkı söylemekle dil yaşamaz. (Böyle faaliyetler de gerekiyor, tabii, fakat) tek başına dergi yayınlamakla dil yaşamaz. Neden? Devir artık teknoloji devri. Kaybolmuş, konuşanları bile kalmamış dillerle de dergiler yayınlıyorlar, gel gör ki bu yayınları birkaç dilbilimcinin dışında kimse anlamıyor. Bu noktadan hareketle, dil konusunda en önemli mesele o dili konuşmak ve her zaman kullanmaktır.

Günümüzde Megrelce ve Lazca’mızı önceki yüzyıllardaki gibi fazla konuşmuyorlar. Ancak bilmeliyiz, bu durumun suçlusunun yalnızca globalleşme olduğunu söylersek, doğru olmaz.  Büyüklerimiz, bu dilin etki ve prestijinin olmadığını, çocuğa öğrettiklerinde, çocuğun bu dil vasıtasıyla para kazanamayacağını, ev dışında bir yerde kullanılamayacağını, dolayısıyla da daha geçerli bir dili çocuğa öğretmenin daha doğru olacağı söylüyorlar. Bu yaklaşımlarla kaç bin yıllık dil yavaş yavaş yok olma noktasına geldi.

Aslında podkast yapma düşüncem önceden vardı ancak başlayacak motivasyonu bulamadım ve bu düşüncemi bir kenara bıraktım. Derken internette Megrelce bir podcast yayınına rastladım. Megrel gençler aralarında konuşuyorlardı. Zaten biliyordum ama onları dinleyince, dilimizle her türlü konunun konuşulabildiği gerçeğinin farkına bir kez daha vardım. Kafamdaki yayın yapma düşüncesi de böylece yeniden uyanmış oldu.

Motivasyonumun ne olduğunu sordunuz; onu söyleyeceğim. Dilin konuşulmasının yaygınlaştırılmasından başka bir şey değil. Motivasiyonum, utangaçların üzerindeki ölü toprağını dağıtmak. Bu dili sevdiğimiz için sosyal hayatın hemen her alanında kullanıyoruz. Bu dil yalnızca çay ve fındık toplama zamanında kullanılacak,  sakınılacak bir dil değil. Bu dil, yeni teknolojilerin, entelektüel insanların ve entelektüellere yakışır eserler verenlerin de dili.

Ali İhsan Aksamaz: Her dilin bir değeri var. Çünkü her dil tarihin şahidi.  Her dil yalnızca onu konuşanların değil, bütün insanlığın da şahidi. O sebeple de bir dil öldüğü zaman, yalnızca o dil değil, insanlık da ölür. Ben böyle düşünüyorum. Lütfen, kısaca söyleyin, bu duruma ilişkin siz ne düşünüyorsunuz?

Kolkhuri podkast editörü: Ben de sizin gibi söyleyebilirim. Dil, yalnızca bir sözlük içinde biraraya getirilmiş kelimeler değil. Her dil, güzelliğiyle, sonsuz bilgi birikimi aktarımı ve   deyişleriyle önemli bir pınardır. Eski Latince ve Grekçe’nin insanlık, tıp, tarih ve hemen her alanda bizlere aktardığı çok zengin bilgilerden söz edersem, dilin ne kadar önemli olduğu konusu da ortaya çıkar.

Ali İhsan Aksamaz: Size çok teşekkür ederim. Bu kadar yeterli. Siz de isterseniz, artık bitirelim! Benim başka sorum yok. Ancak sizin başka söyleyeceğiniz varsa, lütfen, onlardan da bahsedin! Tanrı sizi sevindirsin de her zaman mutlu olun!

Kolkhuri podkast editörü: Yukarıda bahsettiğim globalizasyon su gibi birşey. Şimdi konuştuğumuz dili yaşatmak için bugün hazırlıklar yapmaz, gerekli çalışmaları elde tutmazsak ve sevgili dedelerimizin dilini yeni kuşaklara aktarmazsak, yarınki global güçlü dalga bizi bütün gücüyle ölü bir balık gibi dere kenarına fırlatıp atacak. Sonra da çok geç olacak. Ölü, canı çıkmış balığın kimseye bir faydası olmaz!

+

Colchianpodcasts/ K̆olxuri P̆ot̆k̆ast̆i/ კოლხური პოტკასტი linki:

https://soundcloud.com/user-700293593-919676178

+

(Megrelce ve Lazca ile ilgili önerilen okumalar: Ali İhsan Aksamaz (/Faik Ateş), “ Lazca ve Megrelce Arasındaki İlişki”, Ogni Kültür Dergisi, sayı 1, İstanbul, 1993; Ali İhsan Aksamaz, “Peacock’un Karşılaştırmalı Kafkas Dilleri Sözlüğü/1887”, Alaşara Dergisi, sayı 4, Nart Yayıncılık, İstanbul, 1995;  Ali İhsan Aksamaz, “Türkiye’de Bir Kafkasya Dili: Lazca”, Alaşara Dergisi, sayı 7-8, Nart Yayıncılık, İstanbul, 1995; Ali İhsan Aksamaz, “Aynı Tarih ve Aynı Kültürün Dili Zanca’nın Günümüzdeki İki Diyalekti: Lazca ve Megrelce”, Kafkasya Yazıları, sayı 6, Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1999; Ali İhsan Aksamaz, “Anadolu’da Bir Kafkas Dili: Lazca”, Sima Dergisi, sayı 1, Sima Laz Vakfı Yayını, Ofset Hazırlık: Nart Yayıncılık, Baskı: Livane, İstanbul, 2000; Ali İhsan Aksamaz, “Yerel Diller/ Anadillerini Yaşatmak mı Öldürmek mi? (Birinci bölüm), Sima Dergisi, sayı 5, Sima Laz Vakfı Yayını, Fotosan Ofset, İzmit, 2003; Ali İhsan Aksamaz, “Yerel Diller/ Anadillerini Yaşatmak mı Öldürmek mi? (İkinci  bölüm), Sima Dergisi, sayı 6, Sima Laz Vakfı Yayını, Fotosan Ofset, İzmit, 2003; Ali İhsan Aksamaz, “Anadili Yönetmelikleri ve Gerçek”, Sima Dergisi, sayı 7, Sima Laz Vakfı Yayını, Fotosan Ofset, İzmit, 2005; Ali İhsan Aksamaz, “Megrelce dergi çıktı: “Skani”/ “სქანი”; sonhaber.ch, 16 V 2020; Ali İhsan Aksamaz, “Sovyetler Birliği’nin Milliyetler Politikası ve Kafkasya”, sonhaber.ch, 31 V 2020;  Ali İhsan Aksamaz, ‘Hayvan Çiftliği’ Megrelce olarak yayınlandı”, sonhaber.ch, 16 XI 2020; Ali İhsan Aksamaz, ‘სქანი’/ Skani’nin 3. sayısı yayınlandı, sonhaber.ch, 30 XI 2020; Ali İhsan Aksamaz, “İlk Gürcüce- Megrelce Sözlük Yayınlandı”, sonhaber.ch, 11 I 2021; B. G. Hewitt ve Z. K. Khiba (Çeviren: Ali İhsan Aksamaz), “ Megrelce Bir Masal: Kuzey Rüzgârı ve Güneş”, Kafkasya Yazıları, sayı 5, Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul, 1998; Giga Kavtaradze, “Hayat yalnızca para ve yemek değil!”, sonhaber.ch, 16 I 2021; “მაფშალია/ Mapşalia” (Megrelce Dergi), sayı 1, Zugdidi; Tedo Sakhokia (Çeviren: Ali İhsan Aksamaz), “Megrel-Laz Kültüründe Akrabalık, Evlenme ve Cenaze”, Tarih ve Toplum Dergisi, sayı 140, İletişim Yayınları, İstanbul, 1995; Yaşa Tandilava, “Müze tarihtir!”, sonhaber.ch, 24 I 2021)

+

ʒ̆ulu-ʒ̆ulu gondunu nak̆u şilya ʒ̆aneri nena!”

(Goʒ̆otkvala: Aʒ̆ineri musafiri çkimi ren K̆olxuri P̆ot̆k̆ast̆işi edit̆ori do sp̆ik̆eri. Edit̆ori çkinik Margalur- Lazuri p̆rogramepe ikips soundcloud.com-işen,  int̆ernet̆işen. K̆olxuri p̆ot̆k̆ast̆işen onç̆eloni temaloni p̆rogramepe ikips. Çkin, edit̆ori çkinişi biyografişen do aya Margalur- Lazuri ç̆andinapeşen Lazuro bğağalit.  Ali İhsan Aksamazi. 14 I 2021)

+

Ali İhsan Aksamazi: Edit̆or begi, ipti biyografi tkvanişen molamişinit do eşo gevoç̆k̆at, iqveni?! So yeçkindit? Sonuri ret? Namu nʒ̆opulepes igurit? Aʒ̆i mu dulya ikipt? So skidut?  Kortuli, Margaluri do Lazuri nenapeşen çkva namu nenape giçkinan?

K̆olxuri p̆odk̆ast̆işi ediori: Xela do k̆ayoba! İp̆t̆i, K̆olxuri p̆odk̆ast̆i audiensi tkvani oçinapamtşeni, didi mardi giʒ̆omert. Ma, dobadona gale na sk̆udun, mara guri Samargalo doluzun ar Margali vore do nʒ̆opula ti hey dovoçodini. Nʒ̆opula voçodinişk̆ule, Tiflisi universit̆i doviguri do Avrup̆aşa xolo dogurapuşeni moft̆i. Hay ti universit̆i dovoçodini do haşo. Ma lingvist̆i va vore, mara nenapeşi ist̆oria do goloounu maoropen. Çulturepe, çkva do çkva halk̆işi folk̆lori do nenapeşeni goloonu dido xazi maen do mʒika mʒika amat̆uruli mutxape mçxik̆um. Tkva na miç̆itxit hinişa gale, İngilizuri do Rusuli nena nʒ̆opulape doviguri do uk̆açxe Finno-Ugrik̆uri nenapeşa artane ti kodoviguri.

Ali İhsan Aksamazi: Margaluri nena do Lazuri nena oskedinu şeni K̆olxuri p̆ot̆k̆ast̆işen  p̆rogramepe ikipt. Şur do guriten içalişept do eşo xaziropt p̆rogramepe.  Aya Margalur- Lazuri p̆rogramepe oxaziru şeni mundes k̆arari meçit? Mu mot̆ivasyoniten geoç̆k̆it? Ç̆it̆a- ç̆it̆a molamişinit, mu iqven!

K̆olxuri p̆odk̆ast̆işi ediori: Andğa globalizasiyonişi ora miğuran. Ar k̆ont̆inent̆i oput̆e moxvadunpe macurani k̆ont̆inent̆işi oput̆e ignapinen do izin. Mteli kiana ç̆it̆a oput̆e diyu. Oxori elapxert, t̆elefoni ek̆rani xe cevobazgamt do Aust̆ralia germape muç̆o iç̆ven mevoʒ̆ert, Omcore Amerik̆a xeneri tv seriali pʒadumt do soti muti ağani oşk̆omale varna dolokunu brendi gamaxt̆una, şk̆uti vimxort do dolovikunamt.

İri dulyaşk̆ala globaluri omsifonu do “otxo tolite meʒ̆omilu” diç̆in ya it̆uran na uşk̆uranpe, menʒarepe. Nena oşinaxuşeni ti haşo on mepşonum ma. Xvala leksi onç̆aru do muziki ot̆rağudute nena vask̆udun. Svaruli gamoşk̆umalute xolo var (haşote aktivitepe dido domaç̆iran). Muşeni? Andğaneri teknoloji ora, gonduneri nenate nç̆areri svarape gamaşk̆uman, mara ar-cur lingvist̆işa gale goloonu muşi miti var axenen. Edo, nenaşeni, irişa beciti osinapu do iri ndğaleri oxmaru on.

Margaluri do Lazurişk̆uni ʒ̆oxleni oşʒ̆anurape st̆eri var isinapaman. Ham fak̆t̆i xvala globalizasiyonişi k̆abayet̆i on ya ptkvat na haşo tkvala mtini var iyen. Umçanepe it̆uran çi, ham nena menceli do p̆rest̆iji var uğun, bere dovoguratna cenç̆areri var ak̆azanen, oxori gale soti var oxmarasen ya do çkva muti diguruk̆o vrossi iyasert̆u it̆uran. Haşo omsifonupete ʒ̆ulu-ʒ̆ulu gondunu nak̆u şilya ʒ̆aneri nena.

P̆odk̆ast̆i oxenu idea ʒ̆ana golit̆oçu na miğurt̆u, mara coç̆apu mot̆ivasiyoni vamagoru. Uk̆açxe, ar Margaluri p̆odk̆ast̆i komaziru, Margali p̆alik̆arepe isinapamt̆eyi. Komişk̆urt̆u, mara mevuucisi, nenaşk̆unite irri turli dulyaşeni isinapen realizasiyoni ar daha xolo dop̆i do dudi doloxeni mcveşi ideaşk̆imi ti haşo cek̆uʒxu.

Mot̆ivasiyoni mu on iç̆itxit tkva do giʒ̆vaten. Mot̆ivasiyoni nenaşi p̆up̆ularizasiyonişa gale muti var on. Mot̆ivasiyoni oncğoriyari k̆ap̆ulape cindo st̆ereot̆ip̆epeşi mp̆ulape ot̆roxu on. Ham nena maoroperanşeni voxmart sk̆udalaşi iri soʒialuri asp̆ekt̆i doloxe şk̆u. Ham ompuloni nena var on, çai oʒ̆ilu do ntixi ok̆orobu ora oxmaroni xvala. Ham nena ağani teknolojişi, int̆elek̆t̆ualuri k̆oçepeşi do int̆elek̆t̆ualuri p̆rodukt̆i ikumanpeşi nena on.

Ali İhsan Aksamazi: K̆arta nenas dido k̆imet̆i kuğun, emuşeniki k̆arta nena tarixişi şahidi ren.  K̆arta nena, xvala  eya nenaşi mancepeşi şahidi var, mteli k̆oçinobaşi şahidi ren. Emuşeniti ar nena ğuraşi, xvala eya nena var, k̆oçinobati ğurun. Man aşo vizmon. Ç̆it̆a- ç̆it̆a miʒ̆vit, mu iqven! Aya fakt̆i şeni tkvan mu izmont?

K̆olxuri p̆odk̆ast̆işi ediori: Tkvani st̆eri matkven ma ti. Nena, leksik̆oni doloxe ok̆ok̆oroberi zit̆ape var on xvala. İri nena, msk̆vanoba muşite, uçodinu informasiyoni do notkvamepete opşa puğari on. Mcveşi Latinuri do Grek̆uri doptkvatu do dubağun muperi xampa-xampa oşk̆inupe momçaman k̆oçinoba, medisini, ist̆oria do iri speroşa.

Ali İhsan Aksamazi: Dido şukuri goğodapt. Ak̆onari domibağunan.  Tkvanti ginonan na, voçodinat! Çkva k̆itxala va miğun man. Mara tkvan otkvaluşi çkva nena giğunan na,  mu iqven, entepeşenti molamişinit! Ğormotik goxelan do p̆anda ixelit!

K̆olxuri p̆odk̆ast̆işi ediori: Cindo na molapşini globalizasiyoni ʒ̆ari st̆eri amutxa on. Huy visinapamt nena osk̆uledinu dulyape andğa vapxazirit, diç̆in oxenupe xe vadovik̆açit do ağani cenerasiyoni oroperi p̆ap̆upe şk̆unişi nena vamepçit na, ç̆umani k̆ap̆eti globaluri dalga menceli muşite ğali p̆icişa ğureri çxomi st̆eri kelemot̆oçaman. Uk̆açxe leba iyen. Ğureri, şuri gvomt̆eri çxomi miti var imxoy.

+

წულუ-წულუ გონდუნუ ნაკუ შილია წანერი ნენა!”

(გოწოთქვალა: აწინერი მუსაфირი ჩქიმი რენ კოლხური პოტკასტიში ედიტორი დო სპიკერი. ედიტორი  ჩქინიქ მარგალურ- ლაზური პროგრამეფე იქიფს soundcloud.com-იშენ, ინტერნეტიშენ. კოლხური პოტკასტიშენ ონჭელონი თემალონი პროგრამეფე იქიფს. ჩქინ, ედიტორი ჩქინიში ბიოჲგრაфიშენ დო აჲა მარგალურ- ლაზური ჭანდინაფეშენ ლაზურო ბღაღალით.  ალი იჰსან აქსამაზი. 14 I 2021)

+

ალი იჰსან აქსამაზი: ედიტორ ბეგი, იფთი ბიჲოგრაфი თქვანიშენ მოლამიშინით დო ეშო გევოჭკათ, იყვენი?! სო ჲეჩქინდით? სონური რეთ? ნამუ ნწოფულეფეს იგურით? აწი მუ დულჲა იქიფთ? სო სქიდუთ?  ქორთული, მარგალური დო ლაზური ნენაფეშენ ჩქვა ნამუ ნენაფე გიჩქინან?

კოლხური პოტკასტიი  ედიტორი: ხელადოკაობა! იპტი, კოლხური პოდკასტი აუდიენსი თქვანი ოჩინაფამთ შენი, დიდი მარდი გიწომერთ.

მა, დობადონა გალე ნასკუდუნ, მარა გური სამარგალოს დოლუზუნ არ მარგალი ვორე დო ნწოფულათი სამარგალო დოვოჩოდინი. ნწოფულა ვოჩოდინიშკულე, თიფლისიში უნივერსიტი დოვიგური დო ავრუპაშა ხოლო დოგურაფუ შენი მოფტი. ჰაითი უნივერსიტი დოვოჩოდინი დო ჰაშო.

მა ლინგვისტი ვა ვორე, მარა ნენაფეში ისტორია დო გოლოონუ მაოროფენ. ჩულთურეფე, ჩქვადოჩქვა ჰალკიში ფოლკლორი დო ნენაფე შენი გოლოონუ დიდო ხაზი მაენ დო მციქა მციქა ამატურული მუთხაფე მჩხიკუმ. თქვა ნამიჭითხით ჰინიშა გალე, ინგილიზური დო რუსული ნენა ნწოფულაფე დოვიგური დო უკაჩხე ფინო-უგრიკური ნენაფეშა არ თანეთი ქოდოვიგური.

ალი იჰსან აქსამაზი: მარგალური ნენა დო ლაზური ნენა ოსქედინუ შენი კოლხური პოტკასტიშენ  პროგრამეფე იქიფთ. შურ დო გურითენ იჩალიშეფთ დო ეშო ხაზიროფთ პროგრამაფე.  აჲა მარგალურ- ლაზური პროგრამეფე ოხაზირუ შენი მუნდეს კარარი მეჩით? მუ მოტივასჲონითენ გეოჭქით? ჭიტა-ჭიტა მოლამიშინით, მუ იყვენ!

კოლხური პოტკასტიი  ედიტორი: ანდღა გლობალიზასიონიში ორა მიღურან. არ კონტინენტი ოფუტე მოხვადუნფე მაჯურანი კონტინენტიში ოფუტე იგნაფინენ დო იზინ. მთელი ქიანა ჭიტა ოფუტე დიუ. ოხორი ელაფხერთ, ტელეფონი ეკრანი ხე ჯევობაზგამთ დო აუსტრალია გერმაფე მუჭო იჭვენ მევოწერთ, ომჯორე ამერიკა ხენერი ტვ სერიალი ფცადუმთ დო სოთი მუთი აღანი ოშკომალე ვარნა დოლოქუნუ ბრენდი გამახტუნა, შკუთი ვიმხორთ დო დოლოვიქუნამთ.

ირი დულიაშკალა გლობალური ომსიფონუ დო “ოთხო თოლითე მეწომილუ” დიჭინ-ია იტურან უშკურანფე, მენცარეფე . ნენა ოშინახუ შენითი ჰაშო ონ მეფშონუმ მა. ხვალა ლექსი ონჭარუ დო მჲუზიკი ოტრაღუდუთე ნენა ვასკუდუნ. სვარული გამოშკუმალუთე ხოლო ვარ (ჰაშოთე აქთივითეფე დიდო დომაჭირან). ედო, ნენაშენი, ირიშა ბეჯითი ოსინაფუ დო ირი ნდღალერი ოხმარუ ონ.

მარგალური დო ლაზური შკუნი წოხლენი ოშწანურაფე სტერი ვარ ისინაფამან. ჰამ ფაქტი ხვალა გლობალიზასიონიში კაბაჲეტი ონ ია ფთქვათ ნა ჰაშო თქვალა მთინი ვარ იენ. უმჩანეფე იტურან ჩი, ჰამ ნენა მენჯელი დო პრესტიჟი ვარ უღუნ, ბერე დოვოგურათნა ჯენჭარერი ვარ აკაზანენ, ოხორი გალე სოთი ვარ ოხმარასენ-ჲა დო ჩქვა მუთი დიგურუკო ვროსი იასერტუ იტურან. ჰაშო ომსიფონუთე წულუ-წულუ გონდუნუ ნაკუ შილია წანერი ნენა.

პოდკასტი ოხენუ იდეა წანა გოლიტოჩუ ნა მიღურტუ, მარა ჯოჭაფუ მოტივასიონი ვამაგორუ. უკაჩხე, არ მარგალური პოდკასტი ქომაზირუ, მარგალი პალიკარეფე ისინაფამტეი. ქომიშკურტუ, მარა მევუუჯისი, ნენა შკუნითე ირი თურლი ისინაფენ რეალიზასიონი არ დაჰა ხოლო დოპი დო დუდი დოლოხენი მჯვეში იდეა შკიმითი ჰაშო ჯეკუცხუ.

მოტივასიონი მუ ონ იჭითხით თქვა დო გიწვათენ. მოტივასიონი ნენაში პოპულარიზასიონიშა გალე მუთი ვარ ონ. მოტივასიონი ონჯღორიარი კაპულაფე ჯინდო სტერეოტიპეფეში მპულაფე ოტროხუ ონ. ჰამ ნენა მაოროფერანშენი ვოხმართ სკუდალაში ირი სოციალური ასპექტი დოლოხე შკუ. ჰამ ომფულონი ნენა ვარ ონ, ჩაი ოწილუ დო ნთხირი ოკორობუ ორა ოხმარონი ხვალა. ჰამ ნენა აღანი ტექნოლოჟიში, ინტელექტუალური კოჩეფეში დო ინტელექტუალური პროდუქტი იქუმანფეში ნენა ონ.

ალი იჰსან აქსამაზი: კართა ნენას დიდო კიმეტი ქუღუნ, ემუშენიქი კართა ნენა  თარიხიში შაჰიდი რენ.  კართა ნენა, ხვალა  ეჲა ნენაში მანჯეფეში შაჰიდი ვარ, მთელი კოჩინობაში შაჰიდი რენ. ემუშენითი არ ნენა ღურაში, ხვალა ეჲა ნენა ვარ, კოჩინობათი ღურუნ. მან აშო ვიზმონ. ჭიტა- ჭიტა მიწვით, მუ იყვენ! აჲა фაქტი შენი თქვან მუ იზმონთ?

კოლხური პოტკასტიი  ედიტორი: თქვანი სტერი მათქვენ მათი. ნენა, ლექსიკონი დოლოხე ოკოკორობერი ზიტაფე ვარონ ხვალა. ირი ნენა, მსკვანობა მუშითე, უჩოდინუ ინფორმასიონი დო ნოთქვამეთე ოფშა ფუღარი ონ. მჯვეში ლათინური დო გრეკური დოფთქვათუ დო დუბაღუნ მუფერი ხამფა-ხამფა ოშკინუფე მომჩამან კოჩინობა დო მედისინი, ისტორია დო ირიშფეროშენი.

ალი იჰსანაქსამაზი: დიდო შუქური გოღოდაფთ. აკონარი დომიბაღუნან. თქვანთი გინონან ნა, ვოჩოდინათ! ჩქვა კითხალა ვა მიღუნ მან. მარა თქვან ოთქვალუში ჩქვა ნენა გიღუნან ნა,  მუ იყვენ, ენთეფეშენთი მოლამიშინით! ღორმოთიქ  გოხელან დო პანდა იხელით!

კოლხური პოტკასტიი  ედიტორი: ჯინდო მოლაფშინი გლობალიზასიონი წარი  სტერი ამუთხა ონ. ჰუი ვისინაფამთ ნენა ოსკულედინუ დულიაფე ანდღა ვაფხაზირით, დიჭინ ოხენუფეხე ვადოვიკაჩით დო აღანი ჯენერასიონი ოროფერი პაპუფე შკუნიში ნენა ვამეფჩითნა, ჭუმანი კაპეტი გლობალური დალგა მენჯელი მუშითე ღალიპიჯიშა ღურერი ჩხომი სტერი ქელემოტოჩამან. უკაჩხე ლება იენ. ღურერი, შური გვომტერი ჩხომი მითი ვარიმხოი.