RUSYA FEDERASYONU’NUN EKONOMİK YAPISI

17 Ağustos 1998’de hükümet, Merkez Bankası’nın uyguladığı Ruble politikasını değiştirerek Ruble’yi yapay olarak yüksek tutma politikasına son vermiştir. Kriz öncesinde ABD Dolar’ının 6,2 Ruble olan değeri, 26 Ağustos’ta 9,5 Ruble, Eylül ayında 16 Ruble ve yıl sonunda da 20,6 Ruble’ye yükselmiştir. Ruble’nin düşüşü 1999’un ilk aylarında da sürmüş ve Mart 1999’dan itibaren 1 $=24-25 Ruble düzeyinde istikrar bulmuştur. Aralık 2001 itibariyle ise 1 $=30 Ruble seviyesinde seyretmiştir.

Devalüasyon, ekonomideki dengeleri alt üst etmiştir. Krizden önce %0.5’lere düşmüş bulunan aylık enflasyon Eylül 1998’de %38,4, Ekim’de %4,5, Kasım’da %5,7, Aralık’ta %11,6 olarak gerçekleşmiştir. 1998 sonu itibariyle yıllık enflasyon oranı %84,4 düzeyine ulaşmıştır. Ağustos krizi, 1989 yılından bu yana sürekli küçülen Rusya ekonomisinin 1997’de ilk kez gözlenen pozitif büyüme eğilimini yeniden tersine çevirmiştir.

1999 yılında enflasyon %36, 2000 yılında %20 ve 2001 yılında %18,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2000 yılında gerçekleşen büyüme oranı %8,3 olarak açıklanmıştır. 2001 yılında ise, %5 olmuştur. Büyümenin temelini iç talepteki canlanma oluşturmaktadır.

Doğal gaz ve petrol gibi stratejik enerji ürünlerine sahip olması nedeniyle, bu ürünlerin dünya fiyatlarındaki artış döviz gelirlerinin seviyesini olumlu yönde etkilemektedir.

Dış ticaret, uluslararası piyasalardaki birincil ürün fiyatlarına bağlı olarak 2001 yılında 50,5 milyar $ fazla vermiştir. 2000 yılında %70 artan dış ticaret fazlası 2001 yılında %17 oranında azalmıştır.

Rusya’nın toplam ticaretinin %36,9’u AB Ülkeleri, %18’i BDT Ülkeleri, %13,7’si Doğu Avrupa Ülkeleri ve %15,3’ü de Asya Pasifik Ülkeleri ile gerçekleştirilmiştir.

İhracatın %52,8’ini yakıtlar ve enerji ürünleri, %18’ini metaller oluştururken, ithalatın en büyük kalemini %26,2’lik payı ile makina ve teçhizat ardından da %22,9’luk pay ile gıda maddeleri oluşturmuştur.

1999 yılından sonra Merkez Bankası rezervleri %100 den fazla oranda artmıştır. 1999 yılı Haziran ayında 11 milyar $ seviyesinde olan rezervler, 2000 yılı Ekim ayında 25,9 milyar $, 13 Aralık 2001 tarihinde ise 37 milyar $ seviyesine yükselmiştir. Söz konusu gelişme döviz kurunu olumlu şekilde etkileyerek ekonominin parasal temelini sağlamlaştırmış ve enflasyonla mücadeleye çok olumlu katkıları olmuştur.

Rusya Devlet İstatistik Komitesi’nin verilerine göre, Ocak-Eylül 2001 döneminde yabancı yatırımlar geçen yılın aynı dönemine oranla %23,2 artarak 9,7 milyar $’a ulaşmıştır. 2001 yılının ilk dokuz ayında Rusya’ya toplam 107 ülkeden yabancı sermaye girmiş ve en büyük yatırımcı ülkeler Almanya (%17,3), ABD (%16,1) ve Güney Kıbrıs (%15,8) olmuştur. Eylül 2001 tarihi itibariyle biriktirilmiş yabancı yatırım tutarı 34,4 milyar $ olarak belirtilmektedir. Bu tutarın 17,7 milyar $’ı doğrudan yatırımlar, 1,1 milyar $’ı portföy yatırımları ve 15,6 milyar $’ı diğer yatırımlar oluşturmaktadır.

Rusya dış ticaret mevzuatı ve gümrük rejiminin DTÖ sistemine uyumu çalışmaları sürdürülmektedir. Rusya Federasyonu’nun 2003 yılında DTÖ’ye üye olması beklenmektedir.