TABLOLARI BİZİMLE KONUŞUYOR

Adige Mak
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız

“Adige Mak” gazetesi yazarı, Rusya halk ressamı KAT Tevçoj’a (Къат Теуцожь), sanatsal başarıları nedeniyle Adigey Cumhuriyeti Devlet Ödülü verildi. Biz de gazetemiz adına, bu mutluluğu paylaşmak için KAT tevçoj ile bir söyleşide bulunduk.

– Tevçoj, “Adige Mak” okurları adına, Devlet Başkanı’mız THAKUŞIN Aslan tarafından Adigey Cumhuriyeti Devlet Ödülü ile onurlandırılmış bulunuyorsunuz, biz de bu sevincinizi paylaşmak istiyoruz.

– Teşekkür ederim. Çalışmalarıma değer veren herkese teşekkür ederim. Sevincimi paylaşanlar bana güç katıyorlar. Hepsine bir bir teşekkür ederim.

– Tevçoj rayonunun çıkardığı yeteneklerden birisiniz, Rusya Federasyonu yazarlar, gazeteciler ve ressamlar birlikleri üyesisiniz. Çok sayıda takdirname sahibisiniz. Başkanımız THAKUŞIN Aslan’ın sizi onurlandırmış olmasını nasıl karşılıyorsunuz?

– Yaşamım boyunca geçtiğim yolları toparlamak, bir sonuca bağlamak istiyorum. Bana verilen takdirname ve övgüleri tek başıma kazandığımı da düşünmüyorum. Anne ve babam, ailem, öğretmenlerim, dostlarım, akrabalarım ve benimle aynı görüşleri paylaşan insanların değişik katkıları var, sayısı az değildir bunların. Bunları da unutmamak gerekir. Tüm kalbimle, Adigey Cumhuriyeti’nin yarınlarının çok daha iyi olacağı kanısındayım, bu kanıyı bütün iyi insanların da gözlerinden okuyorum.

– Çalışmanıza değer veren değerlendirme kurulu oy birliği halinde size AC Devlet Ödülü’nün verilmesini uygun buldu. Bu da sizin sanatsal yeteneğinize verilen değeri kanıtlıyor. Sıradan bir yol/tema değil sizinki. Bu gücü nereden alıyorsunuz?

– Gürcü yazarı Vaja PŞAVEL’in “Kan Davası” (ЛъышIэжь) şiirinden esinlenerek birçok resim yaptım. Şiirin konusu, Adige toplumsal yaşamı. Vaja Pşavel, dağlarımıza, ırmaklarımıza ve at yarışlarına verdiğimiz önemi ve bunların toplumsal anlamlarını, Kuzey Kafkasya tarihini anlatıyor.

– Resimleriniz, konu olarak sadece Adigeleri ele almıyor, diğer halkları da kapsıyor.

– Gürcistan, Dağıstan ve daha başka yerlerin bir arada ve beraber bir yaşam sürdürdükleri, bir araya geldiklerinde de bir anlaşma dili buldukları, Adigelerin nasıl bir yaşam sürdürdükleri Vaja Pşavel’in yazdıklarından öğrenilebiliyor.

– “Konuk ile Ev Sahibi” (ХьакIэмрэ бысымымрэ) adlı yapıtınızda ne söylemek istediğinizi anlayabileceğimiz bir biçimde bize de anlatır mısınız?

– Dağlıların Kafkasya’da yaşamakta olduklarını, birbirlerini anladıklarını ve o yolda yürüdüklerini anlatmak istedim.

– “Kan Davası” şiirinin özüne inildiğinde birçok üzücü tablo ile de karşılaşıyoruz.

– Birisi kadının/karısının kardeşini öldürüyor, olayın oluşumu incelendiğinde, hiçbir suçu olmayan kişinin öldürülmüş olduğunu anlıyoruz. Kan davası da bu olay üzerine başlıyor, karşılıklı öldürmeler sürüyor, çok sayıda kişi ölüyor. Silaha sarılmadan önce çok düşünmek gerekiyor, insan bağışlama duyguları duyuyor ve kan akıtmış olmanız nedeniyle pişmanlık duyuyorsunuz.

– Bu tema üzerine daha kaç resim yaptınız?Hangi ustaların hangi yapıtlarıdan daha çok yararlandınız?

– Vaja Pşavel, Aleksandr KAZBEGİ, Akaki TSERETELİ’nin yapıtlarından esinlenme 55 tabloyu yarışmaya götürdüm. Yapıtlarım barış, insanın daha güzel bir yaşama kavuşması, geçmişi anımsama/nostalji ve daha başka konuları işliyor.

– Resimlerinizi birkaç yıl önce Gürcistan’da sergilemiştiniz. Sanatın olanaklarından yararlanarak ve bu olanakları kullanarak insanlara neler söylemek istiyorsunuz, bunları söyleyebildiğiniz kanısında mısınız?

– Bir günde ya da bir yılda politik içerikli büyük sorunları yerine getirmek olanaksızdır.

– Gürcistan ile Abhazya, bir gün barışmış olacaklardır. Adigeler de barışa katkıda bulunacaklardır.

– Sıradan insanlar (ЦIыф къызэрыкIохэр) anlaşabiliyorlar, birbirlerine benziyorlar. Her zaman kılıç elde yaşanacak değil ya. Ulusları bir araya getiren yoldan ayrılmak istemiyorum.

– Gürcistan’da öğrenim görüp biliminsanı, oyuncu/artist ve usta ressam olmuş Adige sayısı az değil. Bunları tanıyorsunuz, değil mi?

– Elbette. Saygıdeğer biliminsanımız ŞHALHO Abu’dan başlayıp birçok adı sıralayabilirim. Sanat ve yazı ile uğraşıyorum, çalışmalarımı bundan sonrası için de geliştirerek sürdürmeyi istiyorum.

– Tevçoj, Ğobekuaye köyünde büyüdünüz, “Adige Mak” gazetesinde çalıştınız, gazeteciler birliğimizin de üyesisiniz. Okuyucularımıza neler söylemek istersiniz?

– “Adige Mak”ı altını çizerek okuyorum, okurken aklımda yeni yeni konular oluşuyor. Gazetemizin her bir Adige ailesine muhakkak girmesini ve okunmasını istiyorum. Ulusumuza ait bu tek gazetemize değer vermemiz gerekiyor. Resimlerimle tarihimizi anlatmaya, insanlarla konuşmaya çalışacağım.