ÜNLÜ ARKEOLOG LEVPAÇ’E NURBIY 75 YAŞINDA

MAMIRIKO Nuriyet
Adige Mak Gazetesi
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

7 Haziran 2012 tarihinde Adigey Cumhuriyeti Ç’eraşe Tembot Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde ünlü arkeolog, tarih bilim dalında doçent, sanat eleştirmeni Levpeç’e Nurbıy’in 75. doğum yılı ve çalışma hayatında 50. yıllı doldurması sebebiyle bir toplantı düzenlendi.

Toplantıya L. Nurbıy’in iş arkadaşları, Sosyal Bilimler Enstitüsü çalışanları, Adigey Cumhuriyeti ünivesitelerinden temsilciler, gençler ve basın mensupları katıldılar.

Toplantıyı yöneten AC Sosyal Bilimler Enstitüsü Başkanı Filoloji bilimdalında Prof. Dr. Bırsır Batırbiy açılış konuşmasını yaptı. Konuşmasında 40 yıldır tanıdığı L. Nurbıy’in kısa yaşam öyküsünü ve şimdiye kadar üstesinden geldiği konulara kısaca değindi. Bu sevinçli gününde ‘Adigey Cumhuriyeti Övünç Madalyası’ ile onurlandırılmış olmasından dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Toplantıda Tehutemıkuaye Rayonu Şıncıy köyü sakinleride L. Nurbıy’e saygı duyarak tebrik ettiklerini belirttiler. Onların adına Levpaç’eye at şeklinde yapılmış bir heykel hediye edildi.

AC Sosyal Bilimler Entitüsü Başkan Yardımcısı Peneşu Asker yürekten sözleri ile bir konuşma yaptı. Konuşması alışılanın aksine uzun raporlardan oluşan çok sayfalı bir sunum değildi. İçten bir konuşmaydı, L. Nurbıy’in iyi huylu, eliaçık, güler yüzlü ve merhametli olduğunu örneklerle açıklayarak anlattı. Ayrıca mesleği olan arkeoloji sayesinde antik Çerkes milleti hakkında çok şey bildiğini, insanlar tarafından günümüzde bilinmeyen pek çok şeyi bildiğini ve muhafaza ettiğini, özenli, açık sözlü ve akıl dolu olduğunu da belirtti. Çalıştığı bu enstitüde sevilen sayılan birisi olduğunu da söyledi.

Levpaç’e Nurbıy Kuzey Osetya’da doğdu, yetişti. Babası İkinci Dünya Savaşı’nda öldüğünde çocuktu. Annesinin yanında kızkardeşi ile birlikte yetişti. Başladığı, niyetlendiği işleri sonlandıran insanlardan. 19 yaşına geldiğinde köklerini araştırmaya, içinden çıktığı sülaleyi soruşturmaya başladı, tüm yaşamını akrabaları ve Adigey’e yönelik kurgulamaya başladı.

Leningrad’ta Repin Tasviri Sanatlar Enstitüsü’nün bitirdi. Belirli bir iş edinmesine rağmen bununla yetinmedi. Adigey’e geri döndüğünde bir kelime Çerkesce bilmiyordu (annesi Rustu), büyük bir azimle Çerkesce’yi öğrendi, bununla da yetinmedi Viktor olan ismini Nurbiy olarak değiştirdi.

Yüreğinde hep Adigelerin başlarına gelen olayları dert ediniyordu. Arıyor, arştırıyor aydınlatıyor. Nurbiy devamlı bir gelişme içerisinde bilgilerini arttırdı. Ünlü bir bilimadamı ve arkeolog oldu. Bu aydın insanımız çeşitli yıllarda Adigey’de 92 arkeolojik anıt açığa çıkardı. Bu konuda pek çok bilimsel makale ve esere imza attı. Ressam Levpaç’enin kendi eserlerinden oluşan sergileri Adigey, Krasnodar’da açıldı, insanlar ilgi ile eserlerini incelediler Levpaç’eye karşı olan saygı ve sevgileri arttı.
Günümüzde çok yönlü çalışmalarından dolayı Adigey Cumhuriyeti tarafından Levpaç’e ‘Adigey Cumhuriyeti Onursal Sanat çalışanı’ ve ‘Adigey Cumhuriyeti övünç madalyası’ ile taltif edildi. Bütün bunları Nurbıy hak ediyor.

Levpaç’e Nurbıy’i kendisi daha önce onun öğrencileri arasında yer alan, yaptığı arkeolojik kazılara götürdüğü Adige Devlet Üniversitesi Tarih Fakültesi Dekanı Peç’eşho Nurbıy, Andırhuaye Huseyn Adige Öğretmen Koleji Müdürü Açumıj Kazbek, Rusya Coğrafya Derneği Mıyekuape kenti şubesi başkanı İgor Ogay, Adigey Cumhuriyeti Milli Müze Arkeologu Teu Aslan, Kalifikasyon Enstitüsü Başkan Yardımcısı Ğuç’etl Ruslan, Adige Sosyal Bilimler Enstitüsü bilimadamlarından Ğış Nuh, Becene Murat, bu enstitüde çalışan ve sendika başkanı Yemt’ıtl Raziyet, Doktor ve bilimadamı, aktif STK çalışanı, Adige Xase üyesi Meşfeş’u Necdet tebrik ettiler.

Hepsi Levpaçe’nin kendisi için çalıştığından daha çok Çerkes ulusu için çalıştığını belirttiler.

Toplantıda Levpaç’e sülalesi adına Levpeç’e Aslan tüm katılımcılara teşekkür etti. Toplantıda ayrıca Levpaç’e Nurbıy’in yaşantısından kesitlerle yaptığı işlerle alakalı olan bir slayt gösterisi düzenlendi. Ayrıca bir de kitap sergisi yapıldı.