TEVU Zamir
AC Onursal Gazetecisi
Adige Mak, Şubat 2014
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Fransız yönetmen Vincent Moon’un çektiği ‘Çerkesya’ isimli belgesel film Nalçik’te ilk gösterimini yaptı. Bir yıl kadar önce Adigey ve Kabardey Balkar cumhuriyetlerinde yapılan çekimlerle bu film oluşturulmuştu.

İnsanın yüreğine seslenen Şıkepşıne tınıları, eski dönemleri anlatan resimler arasından ĞUÇE Zamudin’in sesi ile şarkı duyuluyor… Çerkesya isimli belgesel böyle başlıyor. Fransız rejisör Vincent Moon’un 38 dakika süren belgeselinde  eski Adige şarkı icra usulleri ele alınıyor. Yönetmen farklı ülkeleri gezerek, ulusların kültürlerine ait daha belirgin olarak dikkatleri çeken şeyleri kameraya alıyor. Günümüze kadar buna benzer 500 kadar eser ortaya koydu. Rusya için hazırladığı proje çerçevesinde bu eseri de oluşturdu. Çalışmaları yalnız başına yapıyor olmasına rağmen bölgelerde de kendisine yardımcı olan kişiler çıkıyor. Nalçik ve Mıyekuape’ye gelmesi konusunda kendisine yardımcı olan kimse ise Kabardey-Balkar Cumhurieyeti radyosu gazetecisi HALEL Bolet. Filmde Adigey ve Kabardey-Balkar cumhuriyetinde eski Adige şarkılarını söyleyen, Adige el aletleri yapım ustaları olan ĞUÇE Zamudin, BATİT’E Muhammed, NEĞUÇU Aslan, YEVAZ Zuber, UVIJ Anzor yer aldılar. Onların yetenekleri ve ulusal kültürümüzün olağanüstülüğünü yönetmen abartıya mahal vermeyen bir şekilde gerçekçi bir şekilde ve insanı adeta büyüleyen niteliklerde ele aldı.

ĞUÇE Zamudin:  Fransız rejisör bize çok değer verdi, eserinde insan oğlunun dünyaya geldiği zamandan itibaren oluşturduğu en yüce kültürel üretimlerden birsinin Adige kültürü olduğunu söylüyor. Bizlerse onu nasıl koruyabilirle iştigal etmeliyiz.

YEVAZ Zuber: İnsan doğduğunda bir millete doğuyor, bir tarihle ilintili oluyor bir üretim ortaya koyuyor. Geriye dönüp baktığımızda atalarımızn bizlere büyük bir hazine bıraktıklarını görüyoruz. Eğer ona değer verirsek çocuklarımızda onunla yetişirler, milletimizde yok olmaz.

TSIRIME Ruslan: Şarkı söyleyenler için Ruslar поет, Adigeler къеIо  diyorlar. Bunun derin bir anlamı var. Bizim şarkılarımız, tarihi şarkılarımız milletin tarihini (къаIуатэ) anlatıyorlar.

Filimde Adigelerin topraklarının güzelliğide ele alındı. Vincent Moon böylesi belgeselleri çekmekle kalmıyor uluslarası iletişim ağınada yerleştirerek farklı uluslardan insanların ulaşımına da açıyor. Adigey ve Kabardey-Balkar cumhuriyetlerinde çekim yapmış olmasına rağmen bizim tek bir ulus olduğumuz kavramış. Filme verdiği isimde bunu kanıtlıyor. Yabancı bir ülkeden gelmiş olan sanatçı soydaşlarımızı eseriyle birbrilerine daha da yaklaştırdı. Filmin galasına gelenler esere büyük değer verdiler. Proje çalışmasına iştirak edenlerin belirttiğine göre filmi yurtdışında Adigelerin yaşadıkları ülkelerin yanısıra Londra’da da göstermeyi arzuluyorlar.

Çerkesya isimli belgesel filmin galasına Adigey Devlet Radyo-Televizyon Kurumu çalışanlarından bir grupta katıldı. Gala gecesi ile alakalı bir program ilerleyen günlerde Adige Devlet Televizyonu’nda yayınlanacak bunun yanısıra daha sonraki tarihlerde sözkonusu filmin kendisi de yayınlanacak.