Dr. MEŞFEŞŞÜ Necdet Hatam

Türkiye'deki Çerkes sayısının son dönemlerde çok abartıldığını sizler de fark etmişsinizdir. Benim okuduğum rekor sayı 10,3 milyondu. Hani on milyon dolayında dese öyle tahmin etmiş derdim ya çok sağlıklı bir sayım olmalı dedirtebilmek için olsa gerek küsuratını da veriyor: 10,3 milyon

Bence en sağlıklı tahmin Abhazya savaşına kadar birleşikçiler dahil hemen her kesin söyleyip yazdığı sayı idi. 1,5-2 milyon.

Bu tahmine nasıl mı gelinmişti?

Şehirleşmenin şimdiki gibi yaygın olmadığı yetmişli yıllarda yapılan nüfus sayımında 750 bin dolayı bir sayı bulunmuştu. Bir o kadarının da kentlerde olduğu varsayılmış isteyenlerin ekleyebilmesi için de 500 bin üzerinde durulmuş ve tahmini sayı çok uzun yıllar 1,5-2 milyon olarak söylenip yazılmıştı.

Ancak sözünü ettiğim savaşla birlikte sayıyı abartarak birilerini korkutma yaklaşımı galip geldi, hiçbir bilimsel temel olamadan önce 3 daha sonra da 3,5 milyona çıktı.

Asıl artış Çeçenistan savaşı ile birlikte oldu. Önce bir çırpıda 5 milyon daha sonra sırası ile 6, 7 ve nihayet 10,3 milyon..

Ekte verdiğimiz Milliyet’ten aldığımız habere göre ise Türkiye'deki Çerkes(sayımı yapanlar Adige anlamına kullanmış) sayısı 910 bin. 43 bin de Abhaz.

Yetmişli yıllar tahmini sayısında sayımı yapanlar Wubıhları hiç tereddütsüz Adige sayıyordu ve Çerkeslerin sayısı dendiğinde Adige ve Abazaların sayısı anlaşılıyordu

Amerikan vakfının verdiği sayıda yüzde yüz yanılma payı olsa bile Adige ve Abaza sayısı 2 milyon dolayında oluyor.

Bu durumda yetmişlerde tahmin edilen sayı en sağlıklı sayı diyebilir miyiz?

 
Amerikan Vakfından Etnik Köken Araştırması
Meriç Tofalar - Ankara

Dünya genelinde etnik köken, dil ve din araştırmaları yapan Amerikan merkezli United States Center for World Mission (USCWM) adlı vakfın Aralık 2008 verilerine göre, Türkiye nüfusunun yüzde 20.8'ini Kürt kökenliler oluşturuyor. Araştırmaya göre, Türkiye'de 52.8 milyon Türk yaşarken, Zazalar ile birlikte toplam Kürt sayısı 15.4 milyon.

Türkiye'de yaşayan Kürt kökenlilerin sayısı ve diğer etnik grupların nüfusa oranı hakkındaki tartışmalar devam ederken, bir araştırma da dünya genelinde etnik köken, dil ve din araştırmaları yapan Amerikan merkezli USCWM isimli vakıftan geldi. Vakfın Aralık 2008 verilerine dayandırdığı araştırmasında, Türkiye'nin nüfusunun 74 milyon 398 bin 700 olduğu kaydedildi. Araştırmada, nüfusun yüzde 71'ini oluşturan 52 milyon 826 bin kişinin Türk olduğu ifade edilirken, Zazalar ile birlikte Kürtlerin sayısının 15 milyon 426 bin olduğu belirtildi. Araştırmada Türkiye'de 1 milyon 313 bin Zaza'nın yaşadığı, Kürtlerin 5 milyon 902 bininin ise Türkçe konuştuğu kaydedildi.

Türkiye'de 1.8 milyon Arap, 910 bin Çerkes, 620 bin Fars, 540 bin Azeri yaşadığının belirlendiği araştırmada, Türkiye'de 76 bin Ermeni, 28 bin Süryani, 14 bin Rum ve 13 bin Musevi bulunduğu vurgulandı.

Türkiye'nin nüfusunun etnik köken dağılımı şöyle:

- Türkler 52 milyon 826 bin
- Kürtler 15 milyon 426 bin
- Araplar 1 milyon 839 bin
- Çerkesler 910 bin
- Farslar 620 bin
- Azeriler 542 bin
- Gagavuzlar 410 bin
- Pomaklar 331 bin
- Bulgarlar 328 bin
- Lazlar 151 bin
- Gürcüler 150 bin
- Tatarlar 126 bin
- Boşnaklar 101 bin
- Ermeniler 76 bin
- Karakalpaklar 74 bin
- Arnavutlar 66 bin
- Romanlar 66 bin
- Abhazlar 43 bin
- Osetler 37 bin
- Süryaniler 28 bin
- Rumlar 14 bin
- Museviler 13 bin
- Keldaniler 300

Abzeh

02.01.2009

Merhaba,

Yanılmıyorsam bir başka Amerikan vakfı da Türkiye’deki Adigelerin sayısını 2 milyon 600 binden fazla vermişti bu sene. Bence 910 bin Adige çok az. En gerçekçi rakam 2,5 ila 3 milyondur diye düşünüyorum (750 Adige Köyü var).

Ancak bence Adigeler yine tarihte her zaman olduğu gibi yine birkaç gruba ayrılıyorlar.

1) Kendilerini ilk önce Adige olarak görenler.
2) Kendilerini ilk önce Türk Vatandaşı sonrada Adige olarak görenler.
3) Tamamıyla asimile olmuş ve Adigelikle fazla bir ilişkisi olmayan "Adige kökenli" Türkler.

Bence ilk grupta en fazla 500 bin insan vardır ki bu nüfusun içinde genç nüfus azınlıktadır diye düşünüyorum.

Türkiye’de mesela sadece 66 bin Arnavut’un ve 101 bin Boşnak’ın yaşadığına da inanmıyorum. Zira Balkanlardan yüz binlerce Müslüman halktan Türkiye’ye göçler veya sürgünler olmuştur ve bu iki halkında Türkiye’deki nüfusları milyonları geçmektedir.

Yani bu tür araştırmaların ve sayımların ne kadar inandırıcı ve gerçekçi oldukları açıkça ortadadır diye düşünüyorum.

Saygılarımla

Adigechale

03.01.2009

Sayın Hatam;

Türkiye'deki Çerkes sayısının son zamanlarda abartıldığını söylüyorsunuz. Peki, tersinin geçerli olacağını neden hatırınıza getirmiyorsunuz? Siz 1,5 - 2 milyon Çerkes'i makul buluyorsunuz. Türkiye Cumhuriyeti Milli Güvenlik Kurulu dahi sayımızı aşağı çeke çeke ancak 2,5 milyonda karar kılabilmiş (Bkz: http://haber.vatanim.com.tr/haberdetay.asp?Newsid=182598&Categoryid=1).

Resmi sayı olan 50 milyon etnik Türk'ün ben nerede yaşadığını gerçekten merak ediyorum. İyi bildiğim Kocaeli, Yalova, Bursa kasaba ve köylerinde Türk kökenliler nüfusun 1/3'üne ulaşamazken 101 bin Boşnak sizce de komik değil mi? Sadece Kocaeli'nde yaşayan Boşnak sayısı bile bu rakamı bir kaç kez katlar. Bu tutarsızlıklar bile söz konusu araştırmanın sıhhatli olmadığını kanıtlamaya yetmiyor mu?

Osmanlı nüfus sayımlarına, TÜİK'in istatistiksel verilerine girmeden basit bir hesaplamayla Türkiye'deki Çerkes nüfusuna ulaşmak zor olmasa gerek. Prof. Dr. Kemal Karpat'a göre 1860'larda sürgün edilen Çerkes sayısı 1,5 - 2 milyon civarında. Ruslara göre resmi sayı 500-600 bin dolayında. Ortalama bir rakam olarak 1 milyon kişiyi baz alır, nüfusun da 1927'deki ilk nüfus sayımına kadar değişmediğini varsayarsak (1. Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı'nda ölenlerin, 1860-1927 arasındaki nüfus artışını dengelediği koşuluyla) sağlıklı bir rakama ulaşabiliriz. Buna göre, 1927'deki TC nüfusu 13 milyon idi. Bunun 1 milyonunun o tarihte Çerkeslerden oluştuğunu, şu anki Türkiye nüfusunun ise 75 milyon olduğunu göz önüne aldığımızda 1927'den bugüne ülke nüfusunun yaklaşık olarak 6 kat arttığını görürüz. Bu hesaplama ile ulaşacağımız Çerkes sayısı ise 6 milyondur. (Yuvarlamayı ihmal edip 5 milyon 770 bin kişi diyeyim ki daha inandırıcı olsun:)). Rusların resmi sayıları ile dahi ulaşacağımız sayı (3 - 3,5 milyon), sizin hayal ettiğinizden epey bir fazla çıkıyor, nedense.

Benim şahsi düşüncem, nicelikten ziyade niteliğin önem taşıdığıdır. Bugün 5-6 milyon olan Çerkes sayısının, hızlı asimilasyon süreci sonucunda zaten bir-iki nesil sonra yüz binlere düşme olasılığı kuvvetle muhtemeldir. Ancak, anadilde TV - radyo, eğitim vb. konularda TC'de hak iddia etmek istiyorsak, sayımızın kasıtlı biçimde düşük gösterilmesine karşı çıkmamız gerekmektedir. Yeri geldiğinde burada her ne kadar misafir sayılıyorsak da bize sunulan yemeğe her zaman razı olmamalıyız.

Saygılarımla.

 

Okur

03.01.2009

Şimdi Hatam nüfusu biraz daha düşürebilirse anayurtta daha fazla insan olduğunu söyleyecek. Sonrası ise malum. :)))

ZemskySabor

03.01.2009

Sayın AdigeCale’nin Türkiye’deki Çerkes (Adige) nüfusunun hesaplanması konusundaki istatistik hesaplama yöntemine bir parantez açarak katılıyorum.

1927 den beri Türkiye nüfusu 6 kat artmış olabilir.

Fakat Çerkesler en fazla 3 kat artmışlardır.

Çerkeslerin nüfus artış hızı Türklerin yarısı kadardır. Türklerin nüfus artış hızı da Kürtlerin yarısı kadardır ancak.

Etrafınızdaki köylerden pay biçin. Ortalama Türkler 17-21 yaşlarında evlenirken, Çerkesler çoğunlukla 28-32 arasında evlenebiliyor. Türklerde hane başı çocuk sayısı halen 4-6 arasında değişirken, Çerkeslerde ancak 2-4 olabiliyor.

Bu da demek oluyor ki Çerkesler 100 yılda ancak 3 nesil görüyorlar.

Benim araştırdığım kadarıyla Kafkasya’daki Adigelerin nüfus artış hızları da bizden biraz fazla olmakla birlikte yinede hemen hemen aynı oranlarda.

Adigey deki Adigelerin nüfus artış hızı senede %1.8
Çerkesya’daki Adigelerin artış hızı senede %2.4
Kabardey deki Adigelerin artış hızı senede %3.6

Buna mukabil;
Abhazların yıllık nüfus artış hızı %1.1
Karaçay/Balkarların yıllık artış oranı %4.2
Çeçenlerin yıllık artış oranı (savaş öncesi) %4.6
Dağıstanlıların ortalaması ise %5 civarında

İlginç bir rastlantı var ki, doğuya doğru gidildiğinde Türkiye’de de, Kafkasya’da da halkların nüfus artış hızları çoğalıyor. Dağıstan’da bir kabile yıllık %6 oranını bile aşmış durumdalar.

Kafkasya’daki Adigelerin ortalama yıllık nüfus artış hızı %2.6 dır.

Bu ortalama artış hızını baz alırsak 1927 de tahminen 1 milyon olan Türkiye’deki Çerkes nüfusu bugün 3 milyon 100 bin civarıdır.

Yuvarlatılmış bir tolerans payı eklersek Türkiye’deki Çerkes nüfus en fazla
3 milyon 250 bin, en az da 2 milyon 750 bin civarında tahmin edilebilir.
 

Benim kanaatim bu yönde.

Abadzeh

03.01.2009

Ben 10’a yakın çalışmayı derledim bir dostumla. Sonuç en az yani asgari olarak anlaşılmalıdır. Ayrıca köy nüfusudur.

En az 650 bin Kabardey Adige’si ve 520 bin diğer Adigeler, yani köy nüfusu olarak en az toplam 1 milyon 180 bin Adige var. (Bu köy nüfuslarıdır ve Kabardeylerin köy nüfusu diğerlerine göre daha fazladır.)

Köyden kente göç 1980’lerde artmıştır, daha öncesi de vardır.

970 Kafkasyalı köyünün 650 si Adige köyüdür. Bunun yanında 60 Wubıh köyü ve 158 kadar Abaza köyü, 24 Abhaz köyü vardır. Diğer Kafkasyalı kabilelerin ise köy sayısı 22 yi geçmemektedir. Çeçenlerin 22 köyü mevcut.

Saygılar.

Berslan

03.01.2009

Nüfus araştırması yapan arkadaşa tebrikler ve aşağı yukarı doğru bir oran. Yayınlarsa detayları öğreniriz.

Selamlar.

ZemskySabor

04.01.2009

Sayın Abadzeh, Anadolu’da 650 bin kadar Kabardey Adige’si olması biraz iddialı bir rakam gibi geldi bana.

Çünkü Kafkasya’da Kabardey Cumhuriyeti’nde yaşayan Adige sayısı aşağı yukarı bu kadar olması gerekir.

Kabardey Adigelerinin, tıpkı Adigey’deki Bjedugh Adigeleri gibi çoğunluğu anavatanda kalmıştı. Sürülmemişti.

Adigey’deki 52 Adige köyünün 35’inin Bjedugh köyü olması bu yüzden.

Kabardeylerin köy nüfusu 650 bin derken, peşine diğer Adigelerin köy nüfusunu 520 binlerde tutmuşsunuz.

Türkiye’deki Adigeler içinde , Kabardeylerimizin nüfusu en çok %10 -%15’dir bana kalırsa.

Telaffuzu yapılabilecek rakam 300-350 bin arasında değişebilir bence.

Sizin dediğinizde mümkündür tabi.

Araştırmalarınızı biraz daha detaylı yayınlar mısınız acaba?

Batıray Özbek

04.01.2009

Sayın Nıbjeğular

Çok olmak ya da az olmak o kadar önemli mi acaba? Bence kalitedir belirleyici sayısal çoğunluk değil.

İnançtır, iyi organizedir belirleyici olan. Teori üretmekten vazgeçerek ürettiği teorileri yaşama geçirmektir belirleyici olan. Ne istediğini bilerek o yolda yapabileceklerini yapmaktır belirleyici olan. Yeryüzünde iyi organize olmuş toplumlar ve kuruluşlardır başarıya gidenler. Sizler ne düşünüyorsunuz?

Başarılar…

Maf.

Ğunce

04.01.2009

Mesela kaçımız çok iyi Adigece konuşabiliyoruz, en azından bu uğurda ne kadar çaba harcıyoruz? Kültürel varlığın temel taşı olan Adigece hayatımızda ne kadar var?

ZemskySabor

05.01.2009

Kaliteli insan!

Herhalde sağlıklı, sıhhatli anlamına geliyor. Yoksa sapkın Spartalıların icat ettikleri gibi ya da aynı sapkınlıktaki Alman Nazilerinin başaramadıkları gibi ya da daha düşük seviyede de olsa Anadolu’da da hortlatılmaya çalışılan üstün insan arayışlarının bir fikrinin bir tezahürü müdür?

Kaliteli insandan kasıt, üstün insanlar ve onların üstün körü hizmet edeceği üstün devletleri mi?

Yok canım, bu çağda hem de. :-)

Bir Çerkes dünyaya bedeldir mi diyeceğiz? Batıray bey?

Misal; Nüfusu 1000 olan bir topluluktan, dünya standartlarında kaliteli bir müzisyen çıkma olasılığı ile nüfusu 100 bin olan başka bir topluluktan dünya standartlarında kaliteli bir müzisyen çıkma olasılığı aynımıdır?

El cevap: Bu iki topluluğun ikisi de dünyalı ise, nüfusu fazla olan ikincisinden kaliteli bir müzisyen çıkma olasılığı, nüfusu az olana göre 100 kat daha fazladır.

Fakat ilki dünyalı, ikincisi ise nüfusu daha kalabalık olsa da gaip aleminde kendini dünyadan soyutlamış yaşayan ama yinede kendini dünya ya bedel sanan insanların yaşadığı bir ülkede toplanmışlarsa onların işleri abesle iştigalden öteye gidemez. Nüfus dinamik değil mezamortodur.

Şimdi biz neyi tartışıyoruz: Nüfus bir millerin her şeyidir.

Kaliteli insan deyimi ise yersizdir.

Kaliteli eğitim-öğretim olur, kaliteli yönetim olur, hukuk devleti olur ki en kalite budur, insanların hastalanmaması için kaliteli sağlık hizmeti olur... Olur oğlu olur...

İnsanlarının kaliteli işler ortaya çıkartmasını istiyorsan onlara kaliteli bir hayat vermelisin.
Yoksa doğuştan Süpermanlar ekebilecek tarlamız yok. Kripton gezegeninde de ışınlama makinesi bozulmuş, dünya ya yeni Süpermanlar gönderemiyorlar.

Saygılar.

Abadzeh

05.01.2009

Saygıdeğer Batıray ağabeyim,

Kürtler milyonluk nüfusları ile mi yoksa kaliteli bir kaç kişi ile mi bu yerler geldiler, haklarını almaya başladılar? Cevabı bellidir yani sizin yorumunuz bu ülkede pek geçerli olmuyor ne yazık ki.

Saygılar

Abadzeh

05.01.2009

Bu konu ile 4-5 yıldır ilgileniyoruz. Az çıkması v.s bizi korkutan bir şey değildir. Derleme bittiği vakit inşallah detaylı bir bilgilendirme yapmak arzusundayız. Kabul edip etmemek tabi ki sizlere kalmıştır.

Sayın Sabor, Kabardey Adige’si fazla değildir. Bunlar köy nüfuslarıdır sadece. 1 milyon 180 bin köy nüfusuna siz en az 2-3 katı oranında şehir, kasaba nüfusunu eklerseniz sonuç beklenenden fazla çıkacaktır. Önemli olan Adige ve Abaza oranıdır aslında. Bunu açık bir şekilde görmek lazım.

Zaten köy nüfuslarını çıkarmak emek dışında zor bir şey değildir. Her zaman yapılıyor bu resmi sayımlar devlet tarafından. Sayılmayan bir Çerkes köyü olduğunu sanmıyorum. Tek yapılması gereken köylerin hangi millete ait köyler olduğunu ortaya çıkarmaktır. Bu da çok basit ve zaten bizler tarafından biliniyor.

2-3 yılda bir köy nüfusları düşüyor. Çok önceleri yapmak gerekirdi bu olayı ama yapılmamış sağlık olsun.

Batıray Özbek

07.01.2009

Maf dostlar,

Hiçbir halk diğerinden üstün değildir. Benim kast ettiğim bilgi ve kültürel davranış ve anlayış biçimleridir.

Maf

Mamij

08.01.2009

Türkleşmiş Çerkeslerin sayısı nedir? Bunu da Kaf-Fed benzeri kuruluşlar araştırsa iyi olur. Öyle ya, vatandaş anadan babadan, yahut sadece bir taraftan Çerkes ama ankete verdiği yanıt Türk’üm. Facebook’ta bile çıkmış; adam iddia ediyor Oğuzlardan geldi soyumuz, diye. Güler misin ağlar mısın.

Tegulan

09.01.2009

Bende sayıdan daha çok kalitenin daha önemli olduğunu düşünüyorum. Kalite deyince kastım, doğuştan gelen üstünlük değil, sonradan kazanılmış donanım konusu ve bu donanımı kendi kültürel kimliğine yansıtması konusudur. Sayıca çok olabilirsiniz, ancak kültürel donanım ve bu kültürel donanımı kendi değerleri için kullanma azmi ve bilinci yoksa kalabalık olmanın bir getirisi olmaz. Tabi ki bir dili ve kültürü yaşatabilmek için gerekli asgari bir nufusu da koruyabilmek gerekir. Türkiye Adigelerinin bu günkü sorunu nüfus azlığı değil, öncelikle kültürünü koruma bilinci sonrada kültürel donanım eksikliğidir.

KUŞHA Faruk Özden

10.01.2009

Pes doğrusu…

İstatiksel bir çalışma üzerine yorum yapacağımıza konuyu nerelere getirdik.

Öncelikle tartışma adabını bilmiyoruz. İkinci olarak; hepimiz her konudan haberdarız ve de uzmanız. Lütfen bilenler konuşsun, bilmeyenler izlesinler.

Hatam, ABD’de yapılan bir araştırmadan söz etti. Daha doğrusu Türkiye’nin etnik yapısı ile ilgili bir araştırmadan rakamlar aktardı. O araştırma ile ilgili rakamların yanlış olduğuna dair görüşler ileri sürdüler. Katılıyorum. Mesela Karakalpaklar 74 bin olarak söylendi. Bence o kadar sayı sadece Sivas’ta var. Kars, Ardahan, Ağrı illeri hariç.

Bazı arkadaşlara Kabardey nüfus fazla geldi, derken iş ‘’Ruslarla kim daha fazla dövüştü’’ye dönüştü. Bu arada Kabardeylerin zorunlu veya isteyerek göçü başka bir başlık altında devam ediyor.

Çerkes nüfusun tespiti çalışmasını bir aşaması olarak Uzunyayla.com da Türkiye’deki Çerkes ve diğer kardeş halkların köyleri ile ilgili bir çalışma var. Mangalda kül bırakmayanlar haberiniz var mı?

Haberiniz varsa kendi köyünüz veya komşu köyleriniz ile ilgili bir çalışma yaptınız mı? Kendi sülale adınız geçmiş mi, köyünüzdeki diğer sülalelerin adları tam ve doğru mu?

Haydi ne bekliyorsunuz.....

Tegulan

10.01.2009

И лъэпкъ хабзэбзыпхъэм шэнхабзэм хуэлъэу, ар зэрихъуымэным хуэгуызавэ мыхъуа нэужък1, ц1ыху бжыгъэк1э куэд ухъуыным къык1ын щ1агъуэ щэ1экъым. Пэжщ, зы лъэпкъым и бзэ и хабзэбзыпхъэр ф1эмк1уэду, зэп1эзэрыту дунейм тетын щхьэк1э 1эмалыншэу зы ц1ыху бжыгъэми нэсын, а бжыгъэри ихъуымэн хуейщ, арщхьэк1э нобэ тыркуым щыпсоу адыгэхэм бжыгъэ проблэмкъым я1эр, ат1э, хабзэбзыпхъэ гуыкъеуэ и1эу ик1и ар къызэригъэу1ыщ1эным хуыщ1экъуу,абы и гуащ1э хилъхьэу, зэгъэу1уауэ, зэдэщ1ыгъуу зэдэлъжъэнращ.

Abadzeh

10.01.2009

Kuşha Faruk Bey, nerden biliyorsunuz Uzunyayla.com'un nüfus çalışmasını okumadığımızı?

Yapılan onlarca araştırmanın derlemesini yayınlayacağım dedim ve bir kaç sonuç bilgisi verdim yukarda. Bu kaynaklar arasında uzunyayla.com'un belki alıntı belki derleme şeklinde olan nüfus çalışmasından da yararlandık.

Her şeyi bir siz biliyorsunuz mu sanıyorsunuz kendinizi. Bu ne kendini beğenmişliktir.

Uydurma veriler sunanları zaten kimse kale almıyor sizin dışınızda. Siz neden kendinizi harap ediyorsunuz. Bırakın konuşan konuşsun, rezil olan olsun. Sayın Hatam'ı tanıyan biri herhalde yaşı büyüktür. Büyük ise ona uygun konuşun, gençleri uygunsuz sıfatlar takarak yargılamayın.

Necdet Hatam

10.01.2009

Тэгуылэн Сикъуэш

Къуажэ хъыбыру къыжып1ыжар куэду сигу рихьащ. Тхьаразы пхуэхъу.

Уи адресэр нэптхымэ сигуапэщ..

узынщу...

нэждэт

ZemskySabor

10.01.2009

Sayın Abadzah; bırakın siz onu bunu. Laf söylemekle bir şey anlatamazsınız.

Derleme çalışmalarınız bittiğinde, elde ettiğiniz sonuçları yayımlayın. Vaktinizi boşa harcamayın.

Gerisi boştur. Reel sonuçlar üzerine konuşalım.

 

Bende gerçekten merak ediyorum bu konuyu.

Uzunyayla.com’daki köy listelerinde benim bulunduğum yörede 11’i Çerkes olmak üzere, 17 Kafkas kökenlilerin köyü var kabul edilmiş fakat yazılan köylerin 4’ü zaten Kafkas kökenlilerin değil.

Saygılar.

Tegulan

11.01.2009

Зуызхьэн Нэдждэт ХЬэтам,

Иджырэкъэс дызэрымц1ыхуауэ щытми,лъэпкъ гуыкъеуэ уи1эуэ уызэрыщытым щысыщыгъуазэщ,уи ф1ыц1э куэдрэ зэхызох. Дызэрыц1ыхумэ сэри си гуапэщ.

Тэгъулан Екъуб

tegulany@gmail.com

KUŞHA Faruk Özden

12.01.2009

Sayın Abadzeh,

Yine ne söylediğimi anlamamışsın. Uzunyayla.com’da nüfus çalışmasıyla ilgili çalışmadan söz etmedim. Türkiye’deki Çerkes ve diğer kardeş halkların yerleştiği köyler ve köylerde oturan sülalelerle ilgili bir çalışmadan söz ettim.

Eğer nüfus ile ilgili bir çalışma yapacaksan köyleri ve köylerdeki sülaleleri temel almalısın.

 

Senden yaşça büyüğüm, amacım sana hakaret etmek veya çalışma motivasyonunu engellemek niyetin de değilim. Ancak her şeye balıklama atlamak, bütün konularda bir şeyler söylemek çalışma değildir.

Her şeyi biliyorum diye bir ukalalığım olduğunu veya ukalaca tavır takındığımı zannetmiyorum. Bizim tavrımızı bir büyüğünün uyarısı olarak farzet.

Adigeler de bir söz vardır. Türkçe ye çevirmeye çalışayım: "Önce düşün, sonra konuş. Önce bakın, sonra otur."

Bütün hayatımızda rehberimiz aklımız olmalıdır.

Yine başa dönüyorum.

Nüfus ile ilgili çalışmada köyleri temel alırsak; köylerde yaşayan, ayrılan kaybolmayan sülaleleri tespit edersek oradan sayı daha kolay bulunur. Bunun dışında yapılacak hiçbir çalışma gerçeğe yakın olamaz. Buna yakın bir çalışma da 60-70’li yıllardaki Nüfus Sayım istatistikleri esas alınarak yapılabilir. Onun içinde Türkiye’deki bütün köyleri isimleriyle bilmek gerekir.

Bizimki yol göstermek veya öndere akıl vermek gibi yorumlamayın. Size akıl vermek ne haddimize...

Selamlar

Abadzeh

12.01.2009

Zaten öyle bir yöntem uyguluyoruz sayın Özden. Akıl verilebilecek bir şey değil bu. Kafası az çok çalışan başka yol izlemez zaten. Yinede sağ olun.

Gerçi herkes kendi yaşadığı il üzerinde araştırma yapabilse bizim gibi meraklıların yapacak işi olmaz ama bu millet "çok bilmişleri" kendisi çıkartıyor haberi yok. Herkes üzerine düşen görevi yapsın bize gerek mi kalır?

Her konuda yorum yapmam neden sorun onu da anlamış değilim. Her konuya ilgi duyarım Adigelik adına. Bunun neresi kötü? İllaki bilmediğiniz bir şeyleri ben biliyor da olabilirim. Bu yaş konusunu "bilme" noktasında kullanmasak güzel olacak. Sizin 20 yılda araştırdığınızı, öğrendiğinizi ben 5-10 yılda sizden daha fazla çalışarak öğrenebilirim mesela.

Siz hangi konuda ne gibi bir yanlış yapmışım, söz söylemişim onu söyleyin lütfen.

Saygılar

Abadzeh

12.01.2009

"Çerkes kardeşlerimiz alelacele sıraya girerek taleplerini hükümete ilettiler. Kafkas Dernekleri Federasyonu Genel Koordinatörü Cumhur Bal, bakınız ne söylemiş: "Kürtçe yayına başlayan TRT 6'nın adı aslında çok dilli kanal. Bu kanalın çok dilli hale gelmesi için Kürtçe dışında da yayınlar yapılması gerekir. Türkiye'de 6 milyon Çerkes var ve Çerkesler de kendi ana dillerinden yayın izlemenin zevkini alabilecekleri doyurucu, tatminkar yayınlar izlemek istiyor."

Benim bu alıntı cümlesinde en çok hoşuma giden şey, Türkiye'de 6 milyon Çerkes'in bulunduğu iddiası oldu sadece. Sayıları abartmayı çok seviyoruz. Fakat abartılı rakamları üst üste koyunca Türkiye'nin nüfusu resmi rakamların çok üstüne çıkıp 100 milyonu filan buluyor. O zaman da Nasreddin Hoca'nın ciğer yiyen kediyi tartması fıkrasında olduğu gibi böyle rakamlar ileri sürmenin ciddiyeti kalmıyor.

A. Turan Alkan

t.alkan@zaman.com.tr

Ardından bildiğimiz birbirinden güzel Çerkes fıkraları ile konuyu bağlıyor. Yani demek istiyor ki bu 6 milyon tam bir fıkralık olaydır.

Şimdi bu ağabeyi okuyanlar güler mi bu sözlere, gülmez mi?

Gerçi bu tipler ne dersek anlamazlar. Anavatanda sayımız az diye ne bağımsızlığı derler? Türkiye’de de sayımız çok diye bu ne abartıdır derler.

Kafkasyalılar ödeşiyor işte. Abhaz davasında Adigeler nüfusları ile destek veriyor. Adige TV olayında Adige olmayan halklarda nüfuslarıyla destek vermiş oluyor. Kafkasyalılık bu olsa gerek.

Açıkça söylüyorum, Kafkasyalılık Kaf-Der’e daha çok yakışıyor. Yiğidi öldür hakkını ver demişler...

Saygılar

Mahmut Bag

13.01.2009

Selamlar!

Nüfus tartışmalarında niteliğin önemini yadsıyarak, nüfusun niteliğinin önemine vurgu yapanları ırkçılıkla dahi suçlayan arkadaşların ‘’bir Einstein, Yaşar Kemal, Hrant Dink vs ile Hitler, Samas vs arasında hiçbir fark yoktur’’ diyebilmeleri gerekir.

Yine aynı şekilde bu arkadaşların bugün en iyi sinemacıların, müzisyenlerin, bilim adamlarının, şampiyonların vs Çin’den, Hindistan’dan degil de daha küçük ülkelerden çıkmasına, bir milyonluk KBC’den bir olimpiyat şampiyonu çıkarken 70 milyonluk bir ülkeden bir tek şampiyonun çıkamamasına bir açıklama getirmeleri gerekir diye düşünüyorum.

Niteliksiz bir niceliğin hiçbir işe yaramayacağını söylersek sanırım yanılmış olmayız.

Kaf-Fed’in 2000’li yılların başında Çukurova bölgesinde yaptırmış olduğu bilimsel bir araştırmaya göre anadilini bilen Çerkeslerin oranı yaşlı kuşaklardan genç kuşaklara doğru çok hızlı bir düşüş göstermektedir. Son kuşakta ise dilini bilen yok gibidir. Her ne kadar bu araştırmayı Türkiye Çerkesleri için genelleyebilecek elimizde yeteri kadar veri yoksa da, yapacağımız ufak bir gözlem diğer bölgelerde de Çerkeslerin durumunun çok farklı olmadığını gösterir.

Türkiye’den anavatana dönmüş birkaç yüz kişinin kurduğu ailelerden bugün 14 yasinin altında 100’den fazla anadilini konuşan, o dilde düşünen, o toplumun ruhunu kazanmış çocuğu vardır. Sanırım niceliği milyonlarla ifade edilen Türkiye Çerkeslerinin bugün; anadilini konuşan 100 çocuğunun olmadığını söylersem yanılmış olamam.

Her fırsatta anavatana ve oraya dönenlere fütursuzca saldıranlar; Çukurova örneğiyle ortaya konan bilimsel gerçeklere gözlerini kapatarak hangi soruna çözüm bulmayı düşünüyorlar. Bu sorun için bir çözümleri var mı? Yok oluşu engelleyip Çerkes toplumunun toparlamasını sağlayacak çözümleri geliştirip sunacağını Marje’de yazan Kahraman vatandaş dik duruş dersleri dahil her konuda yazılar yazarken neden verdiği sözü yerine getirmiyor? (Abazaca soyadı yerine devletin dayattığı Türkçe soyadını alan dedesi ve bu soyadı kullanıp bütün ezilmişliklerine rağmen devletten hiçbir hak talebinde bulunmayan birisi nasıl dik duruyormuş onu da anlayabilmiş değilim).

Kısaca değindiğimiz bu tablo bugün için Türkiye’de ne kadar Çerkes olduğunu göstermese de yakında ancak tek tük Çerkes’in olabileceğini, Türkiye’deki Çerkes toplumunun da aydınının da bu tabloyu değiştirme niteliğinden yoksun olduğunu çok net tartışma götürmez bir şekilde ortaya koymaktadır.