Türkiye'deki Çerkes sayısının son dönemlerde çok
abartıldığını sizler de fark etmişsinizdir. Benim
okuduğum rekor sayı 10,3 milyondu. Hani on milyon
dolayında dese öyle tahmin etmiş derdim ya çok sağlıklı
bir sayım olmalı dedirtebilmek için olsa gerek
küsuratını da veriyor: 10,3 milyon
Bence en sağlıklı tahmin Abhazya savaşına kadar
birleşikçiler dahil hemen her kesin söyleyip yazdığı
sayı idi. 1,5-2 milyon.
Bu tahmine nasıl mı gelinmişti?
Şehirleşmenin şimdiki gibi yaygın olmadığı yetmişli
yıllarda yapılan nüfus sayımında 750 bin dolayı bir sayı
bulunmuştu. Bir o kadarının da kentlerde olduğu
varsayılmış isteyenlerin ekleyebilmesi için de 500 bin
üzerinde durulmuş ve tahmini sayı çok uzun yıllar 1,5-2
milyon olarak söylenip yazılmıştı.
Ancak sözünü ettiğim savaşla birlikte sayıyı abartarak
birilerini korkutma yaklaşımı galip geldi, hiçbir
bilimsel temel olamadan önce 3 daha sonra da 3,5 milyona
çıktı.
Asıl artış Çeçenistan savaşı ile birlikte oldu. Önce bir
çırpıda 5 milyon daha sonra sırası ile 6, 7 ve nihayet
10,3 milyon..
Ekte verdiğimiz Milliyet’ten aldığımız habere göre ise
Türkiye'deki Çerkes(sayımı yapanlar Adige anlamına
kullanmış) sayısı 910 bin. 43 bin de Abhaz.
Yetmişli yıllar tahmini sayısında sayımı yapanlar
Wubıhları hiç tereddütsüz Adige sayıyordu ve Çerkeslerin
sayısı dendiğinde Adige ve Abazaların sayısı
anlaşılıyordu
Amerikan vakfının verdiği sayıda yüzde yüz yanılma payı
olsa bile Adige ve Abaza sayısı 2 milyon dolayında
oluyor.
Bu durumda yetmişlerde tahmin edilen sayı en sağlıklı
sayı diyebilir miyiz?
Amerikan Vakfından Etnik Köken Araştırması
Meriç Tofalar - Ankara
Dünya genelinde etnik köken, dil ve din araştırmaları
yapan Amerikan merkezli United States Center for World
Mission (USCWM) adlı vakfın Aralık 2008 verilerine göre,
Türkiye nüfusunun yüzde 20.8'ini Kürt kökenliler
oluşturuyor. Araştırmaya göre, Türkiye'de 52.8 milyon
Türk yaşarken, Zazalar ile birlikte toplam Kürt sayısı
15.4 milyon.
Türkiye'de yaşayan Kürt kökenlilerin sayısı ve diğer
etnik grupların nüfusa oranı hakkındaki tartışmalar
devam ederken, bir araştırma da dünya genelinde etnik
köken, dil ve din araştırmaları yapan Amerikan merkezli
USCWM isimli vakıftan geldi. Vakfın Aralık 2008
verilerine dayandırdığı araştırmasında, Türkiye'nin
nüfusunun 74 milyon 398 bin 700 olduğu kaydedildi.
Araştırmada, nüfusun yüzde 71'ini oluşturan 52 milyon
826 bin kişinin Türk olduğu ifade edilirken, Zazalar ile
birlikte Kürtlerin sayısının 15 milyon 426 bin olduğu
belirtildi. Araştırmada Türkiye'de 1 milyon 313 bin
Zaza'nın yaşadığı, Kürtlerin 5 milyon 902 bininin ise
Türkçe konuştuğu kaydedildi.
Türkiye'de 1.8 milyon Arap, 910 bin Çerkes, 620 bin
Fars, 540 bin Azeri yaşadığının belirlendiği
araştırmada, Türkiye'de 76 bin Ermeni, 28 bin Süryani,
14 bin Rum ve 13 bin Musevi bulunduğu vurgulandı.
Türkiye'nin nüfusunun etnik köken dağılımı şöyle:
- Türkler 52 milyon 826 bin
- Kürtler 15 milyon 426 bin
- Araplar 1 milyon 839 bin
- Çerkesler 910 bin
- Farslar 620 bin
- Azeriler 542 bin
- Gagavuzlar 410 bin
- Pomaklar 331 bin
- Bulgarlar 328 bin
- Lazlar 151 bin
- Gürcüler 150 bin
- Tatarlar 126 bin
- Boşnaklar 101 bin
- Ermeniler 76 bin
- Karakalpaklar 74 bin
- Arnavutlar 66 bin
- Romanlar 66 bin
- Abhazlar 43 bin
- Osetler 37 bin
- Süryaniler 28 bin
- Rumlar 14 bin
- Museviler 13 bin
- Keldaniler 300
Abzeh
02.01.2009
Merhaba,
Yanılmıyorsam bir başka Amerikan vakfı da Türkiye’deki
Adigelerin sayısını 2 milyon 600 binden fazla vermişti
bu sene. Bence 910 bin Adige çok az. En gerçekçi rakam
2,5 ila 3 milyondur diye düşünüyorum (750 Adige Köyü
var).
Ancak bence Adigeler yine tarihte her zaman olduğu gibi
yine birkaç gruba ayrılıyorlar.
1) Kendilerini ilk önce Adige olarak görenler.
2) Kendilerini ilk önce Türk Vatandaşı sonrada Adige
olarak görenler.
3) Tamamıyla asimile olmuş ve Adigelikle fazla bir
ilişkisi olmayan "Adige kökenli" Türkler.
Bence ilk grupta en fazla 500 bin insan vardır ki bu
nüfusun içinde genç nüfus azınlıktadır diye düşünüyorum.
Türkiye’de mesela sadece 66 bin Arnavut’un ve 101 bin
Boşnak’ın yaşadığına da inanmıyorum. Zira Balkanlardan
yüz binlerce Müslüman halktan Türkiye’ye göçler veya
sürgünler olmuştur ve bu iki halkında Türkiye’deki
nüfusları milyonları geçmektedir.
Yani bu tür araştırmaların ve sayımların ne kadar
inandırıcı ve gerçekçi oldukları açıkça ortadadır diye
düşünüyorum.
Saygılarımla
Adigechale
03.01.2009
Sayın Hatam;
Türkiye'deki Çerkes sayısının son zamanlarda
abartıldığını söylüyorsunuz. Peki, tersinin geçerli
olacağını neden hatırınıza getirmiyorsunuz? Siz 1,5 - 2
milyon Çerkes'i makul buluyorsunuz. Türkiye Cumhuriyeti
Milli Güvenlik Kurulu dahi sayımızı aşağı çeke çeke
ancak 2,5 milyonda karar kılabilmiş (Bkz:
http://haber.vatanim.com.tr/haberdetay.asp?Newsid=182598&Categoryid=1).
Resmi sayı olan 50 milyon etnik Türk'ün ben nerede
yaşadığını gerçekten merak ediyorum. İyi bildiğim
Kocaeli, Yalova, Bursa kasaba ve köylerinde Türk
kökenliler nüfusun 1/3'üne ulaşamazken 101 bin Boşnak
sizce de komik değil mi? Sadece Kocaeli'nde yaşayan
Boşnak sayısı bile bu rakamı bir kaç kez katlar. Bu
tutarsızlıklar bile söz konusu araştırmanın sıhhatli
olmadığını kanıtlamaya yetmiyor mu?
Osmanlı nüfus sayımlarına, TÜİK'in istatistiksel
verilerine girmeden basit bir hesaplamayla Türkiye'deki
Çerkes nüfusuna ulaşmak zor olmasa gerek. Prof. Dr.
Kemal Karpat'a göre 1860'larda sürgün edilen Çerkes
sayısı 1,5 - 2 milyon civarında. Ruslara göre resmi sayı
500-600 bin dolayında. Ortalama bir rakam olarak 1
milyon kişiyi baz alır, nüfusun da 1927'deki ilk nüfus
sayımına kadar değişmediğini varsayarsak (1. Dünya
Savaşı ile Kurtuluş Savaşı'nda ölenlerin, 1860-1927
arasındaki nüfus artışını dengelediği koşuluyla)
sağlıklı bir rakama ulaşabiliriz. Buna göre, 1927'deki
TC nüfusu 13 milyon idi. Bunun 1 milyonunun o tarihte
Çerkeslerden oluştuğunu, şu anki Türkiye nüfusunun ise
75 milyon olduğunu göz önüne aldığımızda 1927'den bugüne
ülke nüfusunun yaklaşık olarak 6 kat arttığını görürüz.
Bu hesaplama ile ulaşacağımız Çerkes sayısı ise 6
milyondur. (Yuvarlamayı ihmal edip 5 milyon 770 bin kişi
diyeyim ki daha inandırıcı olsun:)). Rusların resmi
sayıları ile dahi ulaşacağımız sayı (3 - 3,5 milyon),
sizin hayal ettiğinizden epey bir fazla çıkıyor,
nedense.
Benim şahsi düşüncem, nicelikten ziyade niteliğin önem
taşıdığıdır. Bugün 5-6 milyon olan Çerkes sayısının,
hızlı asimilasyon süreci sonucunda zaten bir-iki nesil
sonra yüz binlere düşme olasılığı kuvvetle muhtemeldir.
Ancak, anadilde TV - radyo, eğitim vb. konularda TC'de
hak iddia etmek istiyorsak, sayımızın kasıtlı biçimde
düşük gösterilmesine karşı çıkmamız gerekmektedir. Yeri
geldiğinde burada her ne kadar misafir sayılıyorsak da
bize sunulan yemeğe her zaman razı olmamalıyız.
Saygılarımla.
Okur
03.01.2009
Şimdi Hatam nüfusu biraz daha düşürebilirse anayurtta
daha fazla insan olduğunu söyleyecek. Sonrası ise malum.
:)))
ZemskySabor
03.01.2009
Sayın AdigeCale’nin Türkiye’deki Çerkes (Adige)
nüfusunun hesaplanması konusundaki istatistik hesaplama
yöntemine bir parantez açarak katılıyorum.
1927 den beri Türkiye nüfusu 6 kat artmış olabilir.
Fakat Çerkesler en fazla 3 kat artmışlardır.
Çerkeslerin nüfus artış hızı Türklerin yarısı kadardır.
Türklerin nüfus artış hızı da Kürtlerin yarısı kadardır
ancak.
Etrafınızdaki köylerden pay biçin. Ortalama Türkler
17-21 yaşlarında evlenirken, Çerkesler çoğunlukla 28-32
arasında evlenebiliyor. Türklerde hane başı çocuk sayısı
halen 4-6 arasında değişirken, Çerkeslerde ancak 2-4
olabiliyor.
Bu da demek oluyor ki Çerkesler 100 yılda ancak 3 nesil
görüyorlar.
Benim araştırdığım kadarıyla Kafkasya’daki Adigelerin
nüfus artış hızları da bizden biraz fazla olmakla
birlikte yinede hemen hemen aynı oranlarda.
Adigey deki Adigelerin nüfus artış hızı senede %1.8
Çerkesya’daki Adigelerin artış hızı senede %2.4
Kabardey deki Adigelerin artış hızı senede %3.6
Buna mukabil;
Abhazların yıllık nüfus artış hızı %1.1
Karaçay/Balkarların yıllık artış oranı %4.2
Çeçenlerin yıllık artış oranı (savaş öncesi) %4.6
Dağıstanlıların ortalaması ise %5 civarında
İlginç bir rastlantı var ki, doğuya doğru gidildiğinde
Türkiye’de de, Kafkasya’da da halkların nüfus artış
hızları çoğalıyor. Dağıstan’da bir kabile yıllık %6
oranını bile aşmış durumdalar.
Kafkasya’daki Adigelerin ortalama yıllık nüfus artış
hızı %2.6 dır.
Bu ortalama artış hızını baz alırsak 1927 de tahminen 1
milyon olan Türkiye’deki Çerkes nüfusu bugün 3 milyon
100 bin civarıdır.
Yuvarlatılmış bir tolerans payı eklersek Türkiye’deki
Çerkes nüfus en fazla
3 milyon 250 bin, en az da 2 milyon 750 bin civarında
tahmin edilebilir.
Benim kanaatim bu yönde.
Abadzeh
03.01.2009
Ben 10’a yakın çalışmayı derledim bir dostumla. Sonuç en
az yani asgari olarak anlaşılmalıdır. Ayrıca köy
nüfusudur.
En az 650 bin Kabardey Adige’si ve 520 bin diğer
Adigeler, yani köy nüfusu olarak en az toplam 1 milyon
180 bin Adige var. (Bu köy nüfuslarıdır ve Kabardeylerin
köy nüfusu diğerlerine göre daha fazladır.)
Köyden kente göç 1980’lerde artmıştır, daha öncesi de
vardır.
970 Kafkasyalı köyünün 650 si Adige köyüdür. Bunun
yanında 60 Wubıh köyü ve 158 kadar Abaza köyü, 24 Abhaz
köyü vardır. Diğer Kafkasyalı kabilelerin ise köy sayısı
22 yi geçmemektedir. Çeçenlerin 22 köyü mevcut.
Saygılar.
Berslan
03.01.2009
Nüfus araştırması yapan arkadaşa tebrikler ve aşağı
yukarı doğru bir oran. Yayınlarsa detayları öğreniriz.
Selamlar.
ZemskySabor
04.01.2009
Sayın Abadzeh, Anadolu’da 650 bin kadar Kabardey
Adige’si olması biraz iddialı bir rakam gibi geldi bana.
Çünkü Kafkasya’da Kabardey Cumhuriyeti’nde yaşayan Adige
sayısı aşağı yukarı bu kadar olması gerekir.
Kabardey Adigelerinin, tıpkı Adigey’deki Bjedugh
Adigeleri gibi çoğunluğu anavatanda kalmıştı.
Sürülmemişti.
Adigey’deki 52 Adige köyünün 35’inin Bjedugh köyü olması
bu yüzden.
Kabardeylerin köy nüfusu 650 bin derken, peşine diğer
Adigelerin köy nüfusunu 520 binlerde tutmuşsunuz.
Türkiye’deki Adigeler içinde , Kabardeylerimizin nüfusu
en çok %10 -%15’dir bana kalırsa.
Telaffuzu yapılabilecek rakam 300-350 bin arasında
değişebilir bence.
Sizin dediğinizde mümkündür tabi.
Araştırmalarınızı biraz daha detaylı yayınlar mısınız
acaba?
Batıray Özbek
04.01.2009
Sayın Nıbjeğular
Çok olmak ya da az olmak o kadar önemli mi acaba? Bence
kalitedir belirleyici sayısal çoğunluk değil.
İnançtır, iyi organizedir belirleyici olan. Teori
üretmekten vazgeçerek ürettiği teorileri yaşama
geçirmektir belirleyici olan. Ne istediğini bilerek o
yolda yapabileceklerini yapmaktır belirleyici olan.
Yeryüzünde iyi organize olmuş toplumlar ve kuruluşlardır
başarıya gidenler. Sizler ne düşünüyorsunuz?
Başarılar…
Maf.
Ğunce
04.01.2009
Mesela kaçımız çok iyi Adigece konuşabiliyoruz, en
azından bu uğurda ne kadar çaba harcıyoruz? Kültürel
varlığın temel taşı olan Adigece hayatımızda ne kadar
var?
ZemskySabor
05.01.2009
Kaliteli insan!
Herhalde sağlıklı, sıhhatli anlamına geliyor. Yoksa
sapkın Spartalıların icat ettikleri gibi ya da aynı
sapkınlıktaki Alman Nazilerinin başaramadıkları gibi ya
da daha düşük seviyede de olsa Anadolu’da da
hortlatılmaya çalışılan üstün insan arayışlarının
bir fikrinin bir tezahürü müdür?
Kaliteli insandan kasıt, üstün insanlar ve onların üstün
körü hizmet edeceği üstün devletleri mi?
Yok canım, bu çağda hem de. :-)
Bir Çerkes dünyaya bedeldir mi diyeceğiz? Batıray bey?
Misal; Nüfusu 1000 olan bir topluluktan, dünya
standartlarında kaliteli bir müzisyen çıkma olasılığı
ile nüfusu 100 bin olan başka bir topluluktan dünya
standartlarında kaliteli bir müzisyen çıkma olasılığı
aynımıdır?
El cevap: Bu iki topluluğun ikisi de dünyalı ise,
nüfusu fazla olan ikincisinden kaliteli bir müzisyen
çıkma olasılığı, nüfusu az olana göre 100 kat daha
fazladır.
Fakat ilki dünyalı, ikincisi ise nüfusu daha kalabalık
olsa da gaip aleminde kendini dünyadan soyutlamış
yaşayan ama yinede kendini dünya ya bedel sanan
insanların yaşadığı bir ülkede toplanmışlarsa onların
işleri abesle iştigalden öteye gidemez. Nüfus dinamik
değil mezamortodur.
Şimdi biz neyi tartışıyoruz: Nüfus bir millerin her
şeyidir.
Kaliteli insan deyimi ise yersizdir.
Kaliteli eğitim-öğretim olur, kaliteli yönetim olur,
hukuk devleti olur ki en kalite budur, insanların
hastalanmaması için kaliteli sağlık hizmeti olur... Olur
oğlu olur...
İnsanlarının kaliteli işler ortaya çıkartmasını
istiyorsan onlara kaliteli bir hayat vermelisin.
Yoksa doğuştan Süpermanlar ekebilecek tarlamız yok.
Kripton gezegeninde de ışınlama makinesi bozulmuş, dünya
ya yeni Süpermanlar gönderemiyorlar.
Saygılar.
Abadzeh
05.01.2009
Saygıdeğer Batıray ağabeyim,
Kürtler milyonluk nüfusları ile mi yoksa kaliteli bir
kaç kişi ile mi bu yerler geldiler, haklarını almaya
başladılar? Cevabı bellidir yani sizin yorumunuz bu
ülkede pek geçerli olmuyor ne yazık ki.
Saygılar
Abadzeh
05.01.2009
Bu konu ile 4-5 yıldır ilgileniyoruz. Az çıkması v.s
bizi korkutan bir şey değildir. Derleme bittiği vakit
inşallah detaylı bir bilgilendirme yapmak arzusundayız.
Kabul edip etmemek tabi ki sizlere kalmıştır.
Sayın Sabor, Kabardey Adige’si fazla değildir. Bunlar
köy nüfuslarıdır sadece. 1 milyon 180 bin köy nüfusuna
siz en az 2-3 katı oranında şehir, kasaba nüfusunu
eklerseniz sonuç beklenenden fazla çıkacaktır. Önemli
olan Adige ve Abaza oranıdır aslında. Bunu açık bir
şekilde görmek lazım.
Zaten köy nüfuslarını çıkarmak emek dışında zor bir şey
değildir. Her zaman yapılıyor bu resmi sayımlar devlet
tarafından. Sayılmayan bir Çerkes köyü olduğunu
sanmıyorum. Tek yapılması gereken köylerin hangi millete
ait köyler olduğunu ortaya çıkarmaktır. Bu da çok basit
ve zaten bizler tarafından biliniyor.
2-3 yılda bir köy nüfusları düşüyor. Çok önceleri yapmak
gerekirdi bu olayı ama yapılmamış sağlık olsun.
|