KAFKASYA
KABİLELERİNDE ARMA ve DAMGALARA İLİŞKİN HİKAYELER, OLAYLAR |
Bjedughlu Tl'ap' El Hac Mustafa Mahir
Efendi
Osmanlıca'dan
Çeviri: Bidanıko Mahmut Fidan
Yayına Hazırlayanlar: Dr. Batıray Özbek Yedic, İrfan Genel 14
Ocak 2004
Mısır,
1865 Bulak Matbaası Ethnographie der Tscherkessen, 10 Edingen,
2004 |
|
|
................... |
|
................... |
|
|
040 -
Anzor, Kabardey’in ikinci beyidir. Anzor Kutayıs
hayattadır, köy reisidir. |
|
|
|
|
041 -
Anzor Kuhatıy, diğer köy reisidir. Kabardey’dir,
zengindir.
|
|
|
|
|
042 -
Dochuğuko Ç'emguy’dur ve Boltokuğ kabilesinin beyi ve
vekilidir. Gayet cesur ve hilekardır. Boltokuğ diyeti yüz
can insandır. Boltokuğ'un zürriyetinden hiç bir işe
yaramaz bir adam zuhur ederek, bu ailenin şeref ve
namuslarını lekedar etmeğe az kalmıştır. Mumaili Dokujuk
Boltokuğ ile aralarında düşmanlık ortaya çıkar. Kıssas
istediler. Dokujuk ise diyet olmak üzere elli kişiyi
gösterir. Boltok bir kere oldu. Sonra yaramaz adamları def
olduğuna memnuniyet badiresi olmayla az buçuk usul yerini
bulsun diye, yarısını diyet olarak kabul eder ve
barışırlar. Fakat Dokujuko yine çok geçmeden Boltokuğların
en büyük zalimini öldürür. Artık haddi aştık diye Boltokuğ
ayağa kalkar. "Ya kısas ya tamamen diyet", başka yok der.
Dokujuko yine elli can vermek ister. Kabul etmezler.
Dokujuko "bekleyiniz, kıssası elinizden gelirse zorla
alınız. Ben size yine evvelki gibi diyet vereceğim"
der. Maldan yana korkusu yoktur. Zira anlatıldığına göre,
bir gün bir ejderi mağarasına girişte öldürmüş ve
mağarasına girerek define bulup zengin olmuştur. Neyse hem
zengin hem de cesur, cömert olduğundan ve nüfuzda
Boltokuğları geçmiş olduğundan, Boltukuğlar bir şey
yapamayacaklarını anlayarak yine az diyeti kabul edip,
anlaşırlar. Dokujuko'nun Batmerze isminde bir biraderleri
daha vardır. Sırtları acayip insanlardır. |
|
|
|
|
043 -
Hachuşuko Velekuk bu iki kardeş, Ç'emguy’dur. Bolotuk'un
beylerinden bu iki zat dahi imtiyazlı idiler. Yani
çerakesten birisi bir fenalık işleyip de bunların
himayesine girse usul üzere mahkemesi bitinceye kadar
onlara kimse dokunamazdı. |
|
|
|
|
044 -
Sarı Kudanet. Kabardey birinci beyidir. İki biraderdir.
İsimleri Murzabij ve Mahmut’tur. |
|
|
|
|
045 - Kara
Kudanet, Kabardey’dir, şeriata uymaktadır. İsmi Kudanteko
Dolet Geri'dır. Sarı Kudant'ten bir iki derece aşağı ise
de ünlü Şeyh Şamil'e itaat eden budur. |
|
|
|
|
046 -
Pedis Chusen Yedic Hatukuay’dır. Meşhur beylerindendir.
Cömert derler. Bu sülaleden bir zat altmış sene gurbette
gezmiş akrabası hayatından ümit kestikten sonra avdet
etmiş olmasıyla Pedis Mık'odıjıko adı verilmiştir. Kayıp
olmaz anlamına gelir. |
|
|
|
|
047 -
Mefeşuko, Hatukuay beylerindendir. |
|
|
|
|
048 -
Açmuko Şertliko, Abzegh’tir. Sülalesi beydir. Meşhur Pedis
Yedic'in yeğenidir. |
|
|
|
|
049 -
Yedic Kaj. Bu kabile Abzegh kabilelerinin en
büyüklerindendir. İlk defa olarak Çerkes sahrasına sakin
olan budur. Daha iki kardeşi vardır. Birisi, Kejen öbürü
Leysesudin‘dir. Şhaguaşe adındaki nehrin yanındaki bir
vadide otururlar. Bu kabileden Selkeri oğlu sağır Mehmet
bey ** meşhur, cesur akıllı, dindar ve cömert bir kişidir.
Her zaman düşmana galip gelir. Altmış hane aile halkı ve
kölesi, koyun vs. hayvanattan sürü ve hergeleleri vardır.
Sultan Mahmut’tan madalya ve aylık sahibidir. |
|
|
|
|
050 -
Ançok, Abzegh’tir. Bu kabile Abzegh 'in en nazik
beylerindendir. Kızları dahi gayet dilber, makbul, alim ve
namdar kişilerdir. |
|
|
|
|
051 -
Yenemık, Abzegh’tir. Yedic kabilesine yakın ve
itibarlıdır. |
|
|
|
|
052 - Tram,
Kabardey’dir. Bu zatın kısraklarından yetişen atlar
şiddetli, derin ve azgın sulara dayanır, yüzer ve çok
güzel hayvanlardır. |
|
|
|
|
053 -
Şemlıko, Kabardey’dir, çok hayvan ve hergele sahibi,
sayılan sevilen bir kişidir. |
|
|
|
|
054 -
Hapsuku Kabardey beyidir. Şoloh'un hikayesinde adı geçen
güzel olan meşhur Far atı bunun kısraklarından doğmuştur. |
|
|
|
|
055 -
Chutat Kabardey’dir, çok at sahibidir. |
|
|
|
|
056 -
Aypıku Veşucuk Kabardey ikinci kabilesi olan Anzor
kabilesindendir. Poyra'kuay köyünün reisi ve beyidir. |
|
|
|
|
057- Abat,
Kabardey beyidir. Shapsugh'da olan Abatlar dahi bu damgayı
kullanırlar. |
|
|
|
|
058 -
Meger Ömer efendi nahiye kadısıdır, aslı Baschıgh’dır. |
|
|
|
|
059 - Kubi
Muhammed efendi zengin idi. |
|
|
<<< geri
ileri >>> |
|