...................
...................
KAFKASYA KABİLELERİNDE ARMA ve DAMGALARA İLİŞKİN HİKAYELER, OLAYLAR

Bjedughlu Tl'ap'  El Hac Mustafa Mahir Efendi

Osmanlıca'dan Çeviri: Bidanıko Mahmut Fidan
Yayına Hazırlayanlar: Dr. Batıray Özbek Yedic, İrfan Genel 14 Ocak 2004
Mısır, 1865 Bulak Matbaası Ethnographie der Tscherkessen, 10 Edingen, 2004

                         
...................
 
...................
  040 - Anzor, Kabardey’in ikinci beyidir. Anzor Kutayıs hayattadır, köy reisidir.
 

041 - Anzor Kuhatıy, diğer köy reisidir. Kabardey’dir, zengindir.

 

 

042 - Dochuğuko Ç'emguy’dur ve Boltokuğ kabilesinin beyi ve vekilidir. Gayet cesur ve hilekardır. Boltokuğ diyeti yüz can insandır. Boltokuğ'un zürriyetinden hiç bir işe yaramaz bir adam zuhur ederek, bu ailenin şeref ve namuslarını lekedar etmeğe az kalmıştır. Mumaili Dokujuk Boltokuğ ile aralarında düşmanlık ortaya çıkar. Kıssas istediler. Dokujuk ise diyet olmak üzere elli kişiyi gösterir. Boltok bir kere oldu. Sonra yaramaz adamları def olduğuna memnuniyet badiresi olmayla az buçuk usul yerini bulsun diye, yarısını diyet olarak kabul eder ve barışırlar. Fakat Dokujuko yine çok geçmeden Boltokuğların en büyük zalimini öldürür. Artık haddi aştık diye Boltokuğ ayağa kalkar. "Ya kısas ya tamamen diyet", başka yok der. Dokujuko yine elli can vermek ister. Kabul etmezler. Dokujuko "bekleyiniz, kıssası elinizden gelirse zorla alınız. Ben size yine  evvelki gibi diyet vereceğim" der. Maldan yana korkusu yoktur. Zira anlatıldığına göre, bir gün bir ejderi mağarasına girişte öldürmüş ve mağarasına girerek define bulup zengin olmuştur. Neyse hem zengin hem de cesur, cömert olduğundan ve nüfuzda Boltokuğları geçmiş olduğundan, Boltukuğlar bir şey yapamayacaklarını anlayarak yine az diyeti kabul edip, anlaşırlar. Dokujuko'nun Batmerze isminde bir biraderleri daha vardır. Sırtları acayip insanlardır.

 

043 - Hachuşuko Velekuk bu iki kardeş, Ç'emguy’dur. Bolotuk'un beylerinden bu iki zat dahi imtiyazlı idiler. Yani çerakesten birisi bir fenalık işleyip de bunların himayesine girse usul üzere mahkemesi bitinceye kadar onlara kimse dokunamazdı.

  044 - Sarı Kudanet. Kabardey birinci beyidir. İki biraderdir. İsimleri Murzabij ve Mahmut’tur.
 

045 - Kara Kudanet, Kabardey’dir, şeriata uymaktadır. İsmi Kudanteko Dolet Geri'dır. Sarı Kudant'ten bir iki derece aşağı ise de ünlü Şeyh Şamil'e itaat eden budur.

 

046 - Pedis Chusen Yedic Hatukuay’dır. Meşhur beylerindendir. Cömert derler. Bu sülaleden bir zat altmış sene gurbette gezmiş akrabası hayatından ümit kestikten sonra avdet etmiş olmasıyla Pedis Mık'odıjıko adı verilmiştir. Kayıp olmaz anlamına gelir.

 

047 - Mefeşuko,  Hatukuay beylerindendir.

 

048 - Açmuko Şertliko, Abzegh’tir. Sülalesi beydir. Meşhur Pedis Yedic'in yeğenidir.

 

049 - Yedic Kaj. Bu kabile Abzegh kabilelerinin en büyüklerindendir. İlk defa olarak Çerkes sahrasına sakin olan budur. Daha iki kardeşi vardır. Birisi, Kejen  öbürü Leysesudin‘dir. Şhaguaşe adındaki nehrin yanındaki bir vadide otururlar. Bu kabileden Selkeri oğlu sağır Mehmet bey ** meşhur, cesur akıllı, dindar ve cömert bir kişidir. Her zaman düşmana galip gelir. Altmış hane aile halkı ve kölesi, koyun vs. hayvanattan sürü ve hergeleleri vardır. Sultan Mahmut’tan madalya ve aylık sahibidir.

 

050 - Ançok, Abzegh’tir. Bu kabile Abzegh 'in en nazik beylerindendir. Kızları dahi gayet dilber, makbul, alim ve namdar kişilerdir.

 

051 - Yenemık, Abzegh’tir. Yedic kabilesine yakın ve itibarlıdır.

 

052 - Tram, Kabardey’dir. Bu zatın kısraklarından yetişen atlar şiddetli, derin ve azgın sulara dayanır, yüzer ve çok güzel hayvanlardır.

 

053 - Şemlıko, Kabardey’dir, çok hayvan ve hergele sahibi, sayılan sevilen bir kişidir.

 

054 - Hapsuku  Kabardey beyidir. Şoloh'un hikayesinde adı geçen güzel olan meşhur Far atı bunun kısraklarından doğmuştur.

 

055 - Chutat  Kabardey’dir, çok at sahibidir.

 

056 - Aypıku Veşucuk Kabardey ikinci kabilesi olan Anzor kabilesindendir. Poyra'kuay köyünün reisi ve beyidir.

 

057- Abat, Kabardey beyidir. Shapsugh'da olan Abatlar dahi bu damgayı kullanırlar.

 

058 - Meger Ömer efendi nahiye kadısıdır, aslı Baschıgh’dır.

 

059 - Kubi Muhammed  efendi zengin idi.

 

<<< geri                         ileri >>>