‘İlkokul İkinci Sınıf Ders Kitabı’ çevirisi, s. 11-14.
Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından kabul
edilmiştir.
Bu ders kitabı, Adige Cumhuriyeti Devlet Başkanı ŞEVMEN
Hazret'in önerisi (игукъэк1) üzerine ve kişisel maddi yardımı
ile hazırlanıp yayınlanmıştır.
Kitap, ilkokul ikinci sınıflar öğrencilerinin köy yerleşim
biçimlerini, ailelerin karşılıklı ilişkilerini, dil ile
geleneğin birbiriyle ilişkisini, iyi ile kötü arasındaki
farkları konu edinmektedir.
ADİGE AİLESİ
ESKİ DÖNEMDE AİLE, BABA VE ÇOCUKLAR
Gunes ile Uşıtse ev işlerine yardım ediyorlar.
Babaları döndüğünde, Uşıtse koşup onu karşılıyor, atının
dizginlerini ve üzengisini tutuyor, babasının atından inmesine
yardım ediyor.
Babasının atını yerine götürüyor, atın bakım ve hizmetlerini
yapıyor.
Gunes ise babasının üst giysilerini ve silahlarını alıp duvara
asıyor. Su tutup babasının elini yıkamasına yardım ediyor.
Ardından babasının giyeceği giysileri gözden geçiriyor, tozlarını
temizleyip veriyor.
Guneş ile Uşıtse annelerine de yardım ediyorlar. Uşıtse
balta ile odun paralayıp mutfağa getiriyor.
Annesi sofrayı hazırladığında, Uşıtse özenerek sofrayı
babasına, konuk odasına (haç'eşe) götürüyor.
Babası yemeğini yiyinceye değin ayakta durarak ona hizmet
ediyor.
Sözlük:
Attan inmek (Къепсыхын) -
Atlının atından inmesi.
Ata binmek (Шэсын) -
Atlının atının eğerine oturması.
Yem (1упхъэ) -
Hayvana verilen ot dışı taneli yem, arpa ve kepek gibi.
Hizmet eden (Шъхьагъырыт)
-
Konuk odasında hizmet gören genç delikanlı, büyükçe çocuk,
görevi konuk sofrasına hizmet etmektir.
Hizmet görme (Къыпек1ок1ын) -
Geleneğe uygun bir biçimde kişinin gereksindiği şeyleri yerine
getirmek.
GÜNÜMÜZDEKİ AİLE, BABA VE ÇOCUKLAR
Gunes ile Uşıtse annesinin yardımcıları.
Uşıtse babasını karşılıyor, ona bahçe kapısını açıyor. Garaj
kapısını da açıyor, arabasını park edinceye değin babasını
bekliyor.
Arabadaki poşet ve eşyaları babasıyla birlikte arabadan alıp eve
getiriyorlar.
Gunes babasının ayakkabılarını değiştirmesine yardım etti, elini
yıkayan babasına, kurulanması için bir ucundan tutarak
havluyu uzattı. Gunes annesinin hazırladığı yiyecekleri sofraya
yerleştiriyor. Babası yemeğini yiyinceye değin ona hizmet ediyor
(къыпек1ок1ы).
Uşıtse babasının arabasını temizliyor. Elektrikli süpürgesiyle
arabanın içindeki tozları alıyor. Arabanın camlarını
da ayna gibi parlatıyor.
Babası dinlenmek için koltuğuna (пхъэнт1эк1ущыхь) oturdu. Gunes
günlük gazete ve dergileri babasının yanındaki küçük sehpanın
üzerine yerleştiriyor.
СИНАН
Гущы1эхэр – ЖЭНЭ Къырымыз,
Орэдышъор – ТХЬАБЫСЫМЭ Умар
1.
Типсыхъо сык1эдэ1умэ,
Умакъэ ащ къыхэ1ук1ы.
Чъыгы бырабэм япк1ашъэ
О пц1эк1э къысэ1ушъашъэ.
Жъыу: Синанэу синэнэ дах!
Дунаир сфэогъэдах!
Насыпыр о къысэптыгъ
Дунаир о сфыхэпхыгъ.
Ори-ори-орида!
Ори-ори-орида!
Синэнэ дахи!
Синэнэ, синэнэ, синэнэ дахи!
2.
Жъуагъомэ уахэсэлъагъo,
Тигубгъуи о уисэлъагъо.
Уижьау сыч1эт зэпытэу
Уна1э къыстеогъэты.
Жъыу.
3.
Гук1эгъунэу о пхэлъым
Ц1ыфыгъэм сыфеузэнк1ы.
Дэхагъэу о угу илъым
Дунаир къегъэк1эрак1э.
ANNEM
Söz:
JANE Kırımız,
Beste: THABISIM Vımar
1.
Irmağımızın sesini dinlediğimde,
Sesini duyuyorum onun içinden.
Gür ağacın yaprakları
Senin adını bana fısıldıyor.
Nakarat:
Annem güzel annem!
Yaşamımı güzelleştiriyorsun!
Mutluluğu bana sen sundun
Dünyayı bana sen verdin.
Vori-vori-vorida!
Vori-vori-vorida!
Cici güzel annem!
Annem, annem, güzel annem!
2.
Yıldızların arasından seni seçiyorum,
Kırlarımızda seni görüyorum.
Gölgende barınıyorum hep
Beni kollayıp duruyorsun.
Nakarat.
3.
Sendeki acıma duygusu
İnsanlığı öğretiyor bana.
Kalbindeki güzellik duygusu
Doğaya, yaşama tazelik katıyor.