|
Halit Atila
13.12.2005
Katılıyorum. Tartışılması bile çok saçma...
Demircan Muharrem
14.12.2005
Bir büyüğümüzün bir sözü var “diğer milletler sonuca ulaşmak için
Çerkesler tartışmak için tartışır” din mi ırk mı gelenek mi? Yani
birini seçmek zorunda mıyız? Bunların hepsi bir arada yürümez mi?
Ayrıca Adige gelenekleri İslam'la o kadar da çakışmıyor. Ne diyor
Kuran "ameller niyetlere göredir" hangi Adige terbiyesi almış biri
ortamdaki bayanlara (ya da baya) karşı yanlış niyet besler.
İkincisi peygamberimiz Kuran ve sünnette yeri olmayan konularda
geleneklere göre kara vermiştir. Atmıyorum. Buna bir sürü örnek
var. Arkadaşlar kafa karıştırmayalım. Daha önemli konular var.
D.M.T.
26.12.2005
Ben de katılıyorum. Aynı sorunu ben de yaşıyorum.
Gupseuh
26.12.2005
Maf sayın Demircan,
Yazdıklarınıza virgülüne kadar katılıyorum. Bu tür tartışmalar hem
dinimize hem de Çerkesliğimize zarar vermekten başka bir işe
yaramıyor.
Saygılarımla
Guğoj Sami
26.12.2005
Sayın Demircan,
Konuyu kısa,net ve sade bir şekilde özetlemişsiniz. Tebrik ederim.
Bilgi sahibi olmadan herhangi bir konuda kulaktan dolma yazı
yazmak gerçektende kafaları karıştırır. Aslında formda dikkat
edilmesi gereken en önemli konulardan birisi budur. Yoksa hiç bir
konu netleşmez.
Saygılarımla Maf Nıbjeuğu
Gujan Ceyhan
26.12.2005
Merhabalar,
Ben Eskişehir'den yazıyorum. Aslen Amasyalıyım. Şunu söyleyeceğim
arkadaşlar sizlere: Eğer biz Adigeler olarak Adigeliğimizi tam
anlamıyla yaşatırsak dine gerek kalmaz. Adigelik zaten bütün bir
şekilde bizim hayatımızı düzene sokuyor. Bundan başka yazılacak
bir şey yok bence.
Saygılarımla.
Tolga Gençer
27.12.2005
Selamlar,
Arkadaşlar sanırım kavram kargaşası yaşamaktayız. Öncelikle şunu
ortaya koymak gerek, İslamiyet bir dindir ve bunun kuralları hiç
bir tartışmaya meydan vermez, veremez. Yani dogmatik kurallar
bütünüdür, dinin kurallarını hele İslam dininin kurallarını hiç
tartışamayız. Netice itibari ile 1500 yıldır değişmemiştir,
değiştirilemez de. İnanan insan sadece inanır ya kabul eder ya da
etmez, ederse Müslüman etmez ise ya dinsiz olur. İnsanın
yaradılışı itibariyle bir şeylere inanmak zorundadır, ateist diye
tanımlanan insanlar dahi bir şeye inanmak durumundalar.
İlahsızlığa inanırlar, ancak onlara göre bile muhakkak bir
yaradılış senaryosu vardır, neyse uzun lafın kısası İslam bir din
iken tartışılamaz ve değiştirilemez iken, Adigelik bir milliyet
kimliğidir, yaşam tarzı ile kültürü ile dili ile bir bütündür.
Ancak kültürler değişime maruzdur, 1500 yıl öncesini bırakın 100
yıl önce Adigelerin giymiş olduğu kıyafetler, günlük yaşam tarzı,
dilleri dahi değişime uğramıştır ve bu doğal kültür değişimidir,
dogmatik değildir yani. Ancak 1500 yıl önceki İslam dini Allah
birdir diyor ve bugün de bu değişmemiştir, 1500 yıl önceki
Müslümanların namaz kılması ile günümüz Müslümanların namaz
kılması da aynıdır, değişim söz konusu değildir, olamaz da....
Yani buradaki tartışmalarımız elma ile armudun karşılaştırılmasına
benzemektedir, din tüm insanlığı kapsar, bunun içine Adigeler de
girer, İngilizler de Fransızlar da. Bir insan doğumundan sonra
İslamiyet’i seçebilir din olarak, ancak doğumu sırasında
milliyetini seçemez Adige olarak doğar, ancak Adige gibi yaşayıp
yaşamayacağı kendi bileceği bir iş ama Adige olarak yaşamaması onu
Adigelikten aforoz edemez ama Müslüman gibi yaşamaz ise o Müslüman
değildir.
Saygılarımla
Eren Tambay
28.12.2005
Sitenizdeki bu bölümü ilk defa inceledim. Maalesef tartışmalar
gösteriyor ki, çok üzüntü verici. Hala İslamlık, Hıristiyanlık,
yani dinlerle uğraşıyoruz ve bizlerde gün be gün eriyip gidiyoruz
Arkadaşlar gelişmiş ulusların uzaydaki kent projelerini hayat
geçirmelerine çok az bir süre kaldı.
Biz kendi kültürümüzü koruyup geliştireceğimize elin diniyle neden
uğraşıyoruz? Neden hala sorguluyoruz dini? Biliyorum bulunduğumuz
sosyal ve siyasal koşullara göre biçimleniyor bizlerinde düşünce
ve inançları ama aşmamız gerekmiyor mu? Bence gerekiyor ve inanın
bizim kültürümüz ve adetlerimiz tüm dinlerde 2000 yıl önde. Ancak
biz farkında değiliz ve bir araya gelemiyoruz. Kendimize sahip
çıkamıyoruz, örgütlenmiyoruz, kendimizi ifade edemiyoruz...
Herkese mutlu yıllar.
Toros
28.12.2005
Merhaba, Bu siteyi ilk defa ziyaret ediyorum ve de anladım ki,
bizler hala, yüzeysel şeylerle uğraşıyoruz. Osmanlı çöküş
döneminde meleklerin erkek mi,dişi mi olduğunu tartışırmış… Sonuç
ortada, ne olduğunu öğrendiler… Şimdi, kaçımız gittik anayurdu
gördük oranın havasını ciğerlerimize doldurduk? Burada yapılan,
fikir mücadelesi olmamalı, burada hedefler ve varma yolları
olmalı, burası bir buluşma kaynaşma yeri olmalı… Tamam herhangi
bir konu da fikir sorulur ve de bu işte uzman bir heyet karar
verir… Sonra da kişi akıl vicdan ve bazı değerlerine göre karar
verir. Yazık bence bunca zamana.
Jade Wumar
30.12.2005
Değerli Adigeler,
Merak ediyorum acaba bu soru niçin soruldu? Bu sorudan cevap
olarak beklenen nedir?
Böyle bir konu kesinlikle böyle ortamlarda konuşulmayacak gereksiz
bir soru diye düşünüyorum. Konu hakkında şüpheleri, beklentileri
öğrenmek istedikleri olanlar bence işi bu konuda hakkında bilgi ve
yorum yapabilme kabiliyetine sahip kişilerden öğrenseler daha iyi
olur.
Sayın Fahri HUVAJ bu konuya açıklık getirebilecek değerli
Adigelerden biridir bence ve ona danışılmasında yarar
vardır.Yorumları bu soruya ışık tutabilir. Aslında cevap basittir.
Özellikte İslamiyet’te kesin olan bütün dünya yaşantısının, örf ve
adetlerin İslamiyet’in müsaade ettiği çerçevelerde yapılmasıdır.
Yani bir Müslüman için Adige olsa dahi önce dini yaptırımlar söz
konusudur. Sonra ırk ve özellikleri adetleri gelenekleri gelir.
Ben Müslüman bir Adige olarak huzur içinde yaşamaktayım...
Süetxhej...
Ahmet Güçlü
30.12.2005
Merhabalar Sayın Jade Vumar,
düşüncenize tamamen katılıyorum. Bu soruyu soran kişinin asıl
düşüncesini bilemeyiz, ancak yorum yapan birçok kişi düşünüp te
dile getiremediği bu konuyu rahatlıkla konuşma fırsatı buldu. Ben
Çerkes delikanlısıyım ve İslamiyet’le Çerkesliği beraber
yaşıyorum.
Sağlıcakla kalın...
Dijan
13.01.2006
Kesinlikle Tümay Temiz'e katılıyorum. Tek gerçek Allah’tır. Zaten
şimdi eskisi gibi Çerkes adetleri kalmadı. Yani en azından
şehirlerde kalmadı. Çerkeslikle İslamiyet’i bağdaştıramayanları da
kınıyorum. Doğruyu bulmalı ve O'na inanmalı...
Saygılarımla.
H. İbrahim Ölçüm
19.01.2006
Öncelikle Hatice arkadaşımızın samimi sorusundan dolayı teşekkür
ediyorum ve bu soruyu çıkmaza götürenlere her zamanki gibi sadece
gülmekle yetiniyorum... Adige olmak bir milliyettir, İslam ise
dindir... Bunlar birbirinden farklı yollardadır… Adige kültürünü
ve İslam’ın kurallarını yaşamak arasında bir seçim yapmana gerek
yok bence Hatice, çünkü Adigeliğin İslam’la çelişen yanı yoktur.
İslam, millet ırk renk vb.. ayırımı yapmaz, kültürünü kaybetmiş
milletlere değil tüm insanlığa gönderilmiştir. Eğer Adigelikle
İslam’ın aynı kulvarda gidemeyeceğini hala düşünenler varsa onlara
tek tavsiyem İmam Şamil’in hayatına baksınlar… Orada gerçekleri
göreceklerdir. Bugün adet diye yaptığımız birçok şeyin adetle
falan alakası olmadığını onun hayatını okuduğunuz zaman
göreceksiniz...
Bugün Çeçenistan’da Adigelik değil Cihad savaşıyor… Sizlerin adet
diye gösterdiğiniz şeyler uydurma ve safsatadan ibarettir. Hatice
hanımın yazdığını istismar ederek İslam ve Adigeliği karşı karşıya
getirenler utansınlar...
Siz kabul etseniz de etmeseniz de Adigelik ve İslam aynı
paralellikte yürüdü, yürüyor ve yürüyecek!
Tzereleğun
Tolga Gençer
19.01.2006
İbrahim arkadaşımız bana göre son noktayı koymuş. Daha önce
yazdığım gibi, İslam ve milleti bir birinden ayrı etmek gerek,
milletlerin yazılı olmayan yasaları vardır ki, bunlar adet ve
töreleri oluşturur, cebren yaptırımı yoktur ama içerisinde
bulunduğunuz yaşamakta olduğunuz toplum sizi bu kurallara
uymadığınız zaman dışlayarak yaptırım uygulamış olur. Adet ve
töreye uymadığınız takdirde yazılı kurallardaki yaptırımlara maruz
kalmazsınız.
Somut örnek verecek olursak İslamiyet’te amcanızın kızı/oğlu size
namahrem olduğu için elini dahi tutamazsınız, tokalaşamazsınız
yani ama biz Kafkas milletlerinde bu yadırganacak bir durumdur,
amcanızın kızı/oğlu ile tokalaşmayı bırakın hoş geldin/güle güle
derken resmi durmanız dahi sizin ayıplanmanıza neden olur.
Toplumsal yaptırım harekete geçer yani. Amma unutulmamalıdır ki
İslamiyet’te ameller niyetlerle sabittir. Kuran’dan yola çıkacak
olursak ''biz sizleri kavimler halinde yarattık ki, birbirinizi
daha iyi tanıyasınız'' yani bizi renk dil ırk, millet olarak
yaratan gün geldiğinde mahşer alemi kurulduğunda yine elbet bu
ayrımı yapacak ve yüzeysel baktığınızda İslam’a ters görünen
adetlerimizin hiç de ters olmadığı anlaşılacaktır, millet olarak
olaylar derinlemesine ve bilerek bakmayı öğrenmeliyiz bence. İslam
ve Adigelik bir arada yürür yürümüştür,yürüyecektir de...
Saygılar.
Vasfi Doğançay
19.01.2006
Merhabalar,
Bu konunun bitmemesinin en büyük sebeplerinden biri bence
İslamiyet’in Çerkeslikle bağdaşmadığının ispatıdır. Tabi ki din
ile milliyet ayrı. Bunu 10 yaşındaki çocukta bilir. Burada ortaya
konan; dinin Çerkes kültürünü yok edip etmemesidir.
Sayın Ölçüm, Hatice hanıma Adigeliğin İslamiyet’le çelişen yanı
yoktur demiş. Ardından da millet, ırk, renk ayrımı yapmaz diye
eklemiş. Buna da kimsenin itirazı yok. İtiraz olunan yanı,
İslamiyet’in girdiği yerde kendi kültürünü de birlikte soktuğudur.
Saçından sakalından, yemek yeme şekline, aile ilişkilerinden
akraba ilişkilerine kadar her alanda Arap kültürünü getirmektedir.
Çünkü Muhammed Arap’tı ve herkes bilir ki, Muhammed gibi yaşamak
İslamiyet’te en önemli kurallardan biridir. Yanılırsam düzeltin,
onun gibi sakal uzatmak, onun gibi yemek yemek, onun gibi giyinmek
vs. sünnettir. O zaman nasıl oluyor da Adigelikle çelişmiyor?
Muhammed Arap kültürünü yaşayan biri, onun gibi yaşamayı ibadet
sayan bir anlayış Adigelikle nasıl çelişmez? Çelişen o kadar çok
şey var ki, neredeyse tümü. Burada yapılmaz istenen şey, İslam
kurallarını yavaş yavaş Adigeliğe şırınga etmek.
Mesela Tolga bey ne demiş yukarda. İslamiyet’te amcanızın
kızı/oğlu size namahrem olduğu için elini dahi tutamazsınız’’
Neden tutamaz çünkü namahrem. Tabii tolga bey ardından ‘’Amma
unutulmamalıdır ki, İslamiyet’te ameller niyetlerle sabittir’’
diye kusuru örtmeye çalışmış. Bunların faydası yok. Ne yazarsanız
yazın Adigelik ile İslamiyet çelişmektedir. Hem de hayatın her
alanında. Bu sebeple zaten Adigeler hiçbir zaman tam anlamıyla
Müslüman olmamışlardır.
Dünyanın hangi Müslüman milletinde görürsünüz, dua okuyup ardından
amin deyip ardından içkiyi içen bir kültür? Benim tahminim
Adigeler zaten sırf Ruslara inat din değiştirmiş bir millettir. Bu
sebeple de hiçbir zaman dini önemsememişlerdir. İslamiyet ve
Adigelik bir arada Adigelerin arzu ettiği şekilde yürümüştür,
yürüyecektir.
Janbot
20.01.2006
Bütün yazılanları okudum. Farklı düşünsem de sayın Natho'nun
yazıları çok açık, çok acı ama hepsi de gerçek... Kendisini farklı
düşünmemi sağladığı için kutluyorum.
Tolga GENÇER
21.01.2006
Sayın Doğançay,
İslamiyet ile Çerkesliğin aynı kulvarda olamayacağını anlatmaya
çalıştım, biri milliyet öteki din, daha basite indirgersek biri
elma biri armut, bu nedenle ikisini aynı kefeye koyup
tartamazsınız. Ayrıca dua edip amin deyip arkasından içki içmeyi
Adigelik saydığınıza göre, Hacı Murat'ı, Şeyh Şamil'i, Cavhar
Dudayev'i, Aslan Mashadov'u, Abrekleri, Nartları ya hiç okumadınız
veya okuduysanız da yaşantılarını, dinlerini, Çerkeslik ve
İslamiyet sentezini, dünya görüşlerini,ne için mücadele
ettiklerini, anlayamamışsızınız. Ayrıca dediğiniz gibi Adigelik
içki içmek ile sabit olsaydı, biz Kafkasyalıların yaşam tarzı
ilahsız yaşantıya daha uygun olsaydı, şu an bunları konuşmuyorduk
belki de.
Yani sürgün yaşamazdık, kanlarımız ile suladığımız
topraklarımızdan koparılıp atılmazdık. Uzun lafın kısası, Şamil’i,
Dudayev’i, Hacı Murat’ı, hepsinden önemlisi SÜRGÜN yıllarını
tekrar gözden geçirmenizi tavsiye ediyorum, hala aksini iddia
ederseniz hiç birimizin ''sürgün edebiyatı'' yapmaya hakkımız
kalmayacaktır, keza bu tutumunuzdan ''turistik gezi için gelip
Anadolu’yu çok beğenip yurt edinmişiz'' anlamı çıkacaktır..
Saygılar...
Vasfi Doğançay
21.01.2006
Sayın Gençer,
Yazdığım yazıyı bir daha okursanız ilk başta ben de sizin
söylediğinizi yazdım. Aynen şunu yazdım: ''Tabi ki din ile
milliyet ayrı. Bunu 10 yaşındaki çocukta bilir. Burada ortaya
konan; dinin Çerkes kültürünü yok edip etmemesidir.'' yazım
yukardadır, kontrol edebilirsiniz. Dolayısıyla elma ile armut
toplanmıyor. Tam aksine birbirlerini etkilemesinler diye ayrı
sepetlere koymaya gayret ediyorum. Dua edip içki içmeyi Adigelik
saydığımı da nereden çıkardınız? Ne alakası var? Sizde elmaları
armutlarla toplamışsınız. Yazımı bir daha okuyunuz.
En hassas noktaya geldik. Senelerce bizi Hacı Murat'ın, Şeyh
Şamil'in, Cavhar Dudayev'in, Aslan Mashadov'un Adige olduğunu
söyleyerek uyuttular. Bu adamların Adigelikle, Adige kültürüyle
alakaları yok. Kimi Avar, kimi Çeçen Adigelikle ne alakası var?
Bunların tek derdi şeriattı. Başarılı da OLAMADILAR. Kafkasya'da
din yaşanamaz. Xhabze bin yıldır buna engel oldu, hala da oluyor.
Ben en ince detayına kadar SÜRGÜN YILLARINI incelediğim için zaten
yukarıdaki yazdıklarımı yazıyorum. Esasında sizin iyi incelemeniz
lazım.
Sürgün anında cepheyi terk etmeleri ve Osmanlı'ya biat etmelerini
söyleyenler bu mollalar değil miydi? Millet açlık ve susuzluktan
kırılırken bunlar değil miydi ''padişahım çok yaşa'' diyen? Tarihi
iyi okuyalım sayın Gençer, sürgün öncesi Adigelerin başına çorap
ören mollalar, şimdilerde Çeçenlerin başına çorap örüyor.
Bizimkiler ayamadılar, temennim Çeçenler ayarlar.
Misafir
21.01.2006
Sayın Doğançay;
Adigelerle, Avarlar ve Çeçenler arasındaki farkı belirtmeniz
mümkün mü acaba? 'Adige diye uyuttular' gibi bir deyimi
kullanabilmenizin gerekçesini de hiç anlayabilmiş değilim. Uyutup
da ne yapmışlar size? Açıklamanızı bekliyorum.
Saygıyla.
Guğoj Sami
21.01.2006
Maf,
Allah (c.c) insanlara akıl ve irade vermiş. Her birey yolunu
seçmekte özgürdür. Bir başkasının saygı duyduğunu kimsenin
küçümsemeye hakkı yoktur. Herkesin dini ve inancı kendine göre
kutsaldır. Fikir yürütmek için bilgi sahibi olmak gerekir.
Elhamdülillah Müslüman’ım ve Adige'yim.
Maf Nıbjeuğxer
Tolga Gençer
23.01.2006
Sayın Doğançay,
Yazınızı sanırım sizin tekrar incelemeniz gerekmekte, ''dünyanın
hangi Müslüman milletinde, dua edip amin deyip arkasından içki
içen bir kültür görürsünüz'' aynen aldım yazınızı, bu bizim
kültürümüz mü? Birleşik Kafkasya idealinde bir Kafkasyalıyım ben,
ütopya olarak algılasa da bunu bazı soydaşlarımız ben bu ideal
uğrunda mücadele etmekteyim, o molla diye nitelendirdiğiniz,
Kafkasya’yı olmadık sıkıntılara soktuğunu iddia ettiğiniz zatlar
(Şamil, Dudayev vs) benim de mensubu olduğum bu ideal uğruna
savaştıklarına inanıyorum. Aksini de kimse iddia edemez, en
azından bizden bir adım öndeler. Bu uğurda ata yurdumuzda
savaşmaktalar, savaşmışlar ve hayatlarını bu yolda harcamışlar.
Ben de bir Karaçay’ım, Adige değilim. Size göre bunları bu site de
yazmaya benimde hakkım yok öyle ise. Ben bu konu başlığını tüm
Kuzey Kafkas halklarının adet ve töresi ve İslamiyet veya başka
bir din olacak algıladım ve bu doğrultuda konuşmaktayım. Günümüz
Adige bayrağındaki yıldızların anlamını ve temsil ettikleri Kafkas
toplumlarını belki de ben yanlış biliyorum (!) Adige olduğumu
iddia etmiyorum Karaçay’ım. Ancak Adige bayrağını mensubu olduğum
idealin Bağımsız Birleşik Kuzey Kafkasya'nın yıldızların anlamları
bağlamında, simgesi olarak görmekteyim. Bu açıdan konuya
baktığımda ise konu başlığını İSLAMİYET Mİ KAFKASYALILIK MI olarak
algıladım. Benim bu algıladığım şekilde algılarsak sanırım hem
fikiriz, ancak mikro anlamda sadece Adigelik olarak algılarsak
tarih de göstermektedir ki siz haklısınız. Nalçik olaylarını bir
başka başlıkta Kayseri Derneği’nin kınama yazısını düşünürsek siz
haklısınız. Tarihte Kabardey Prensesi Setanay Guaşe’nin Rus Çarı
ile evlenebildiğini düşünürsek siz haklısınız. Tarihler boyu
Çerkezlik ve İslamiyet bir arada yaşamıştır, yaşayacaktır.
Çerkezliğin ve ya Adigeliğin istediği için değil şahısların
istediği gibi yaşandığı da olmuştur.
Saygılar...
Kamelya Acba
23.01.2006
Merhaba Hatice,
Anlamadığım nokta neden seçmek zorundasın, Adige bir din mi? Hayır
değil. Örf ve adetlerini yaşamakta ne kusur var? İslam buna hayır
mı diyor? Ben Adige değilim ama dinimi, ecdadımın örf ve adetleri
ile bağdaştırmayı gayet rahat gerçekleştirebiliyorum. Bunda hiç
bir zorluk görmüyor ve hissetmiyorum.
Saygılar.
Keç' Yasin Durmaz
25.01.2006
Ne İslam’ın getirdiği imanı ne de akla mantığa uygun
geleneklerimizi terk edemeyiz! JEBAĞI.
Tyttowgo
28.01.2006
İslam dini ve halkların örfü iç içedir. Müslüman bütün toplumla da
Arap, Türk, Kürt, Afgan millet fark etmez, kültür ve din arasında
bir sentez söz konusudur. ANCAK DİN İNSANIN DÜNYAYA GELİŞ
GAYESİDİR. BU YÜZDEN DİN VE ÖRFÜN ÇAKIŞTIĞI NOKTADA, ÖRF ORTADAN
KALKAR. HERHANGİ BİR ÇAKIŞMA YOKSA, ZATEN SORUN YOK DEMEKTIR.
Yakup Çerkez
29.01.2006
Bu konuyu tartışmanız bile mantığımın sınırlarının zorlanmasına
yetti. Ya nasıl böyle bir şeyi tartışırsınız hala aklım almıyor?
Ben YAKUP ÇERKEZ olarak böyle bir şeyin tartışılmasından dolayı
sizleri esefle kınıyorum.
Eğer Çerkeslik mi Müslümanlık mı diyorsanız, tabi ki Müslümanlık
derim ve bu konuda da Çerkesliğimi ezer, geçerim.
Selametle Müslüman Çerkesler. |
