|
Ses bilgisi (Fonetik)
Alçak orta sesli; fakat
genel olarak “a” nın çıktığı yerin daha
önünden çıkar. Türkçe olarak kesin karşılığı yoktur.
Sadece kesin olan durumlarda vurgusuz olarak söylenen “a”
Rusça'yla bağlanabilir. Başta da belirttiğimiz gibi bu
harf önden ve daha uzun olarak çıkar ve daha
nitelikseldir.
Örneğin;
|
КАД
- кад
|
kad |
saygı (hürmet,
terbiye) |
|
КÆД
- кæд |
kæd |
ne zaman |
| |
|
|
|
САР - сар |
şar |
dert (acı,
keder, tasa) |
|
СÆР - сæр |
şær |
baş (kafa) |
| |
|
|
|
УАД - уад
|
uad
|
oda |
|
УÆД - уæд |
uæd |
o zaman |
| |
|
|
|
АЗ - аз |
aj |
yaş (yıl) |
|
ÆЗ - æз |
æj |
ben
|
Aşağıdaki sözcükleri okuyalım
|
æнæ |
ænæ |
olmaksızın(onsuz) |
| |
|
|
|
дæс |
dæş |
on(10) |
Aşağıdaki harf bileşimlerini okuyalım. Doğru söylemeye,
"а" ve "æ" ayrımına
dikkat edelim.
|
ба
ba |
ва
va |
да
da |
на
na |
ма
ma |
ра
ra |
фа
fa |
|
бæ
bæ |
вæ
væ |
дæ
dæ |
нæ
næ |
мæ
mæ |
pæ
ræ |
фæ
fæ |
Aşağıdaki sözcükleri
inceleyelim ve ezber fişleri oluşturalım
|
кæд |
kæd |
ne zaman |
| |
|
|
|
уæд |
uæd |
o zaman |
| |
|
|
|
кæрæф |
kæræf |
kıtlık (afet)
|
|
|
|
|
|
лæппу |
læppu |
delikanlı |
|
|
|
|
|
аходæн |
axodæn |
katık (nevale) |
|
|
|
|
|
гæды |
gædı |
kedi |
|
|
|
|
|
фæндаг |
fændag |
yol |
З = J
C = Ş
Ünsüz “з-j”
harfi ile Rusça “ж-j”
ve Türkçe “j”,
yine ünsüz “с”
harfi ile Rusça “ш” ve
Türkçe “ş”
sesleri hemen hemen aynı okunur.
Aşağıdaki з-j
ile с-ş
içeren sözcükleri okuyalım.
|
зымæг |
jımæg |
kış |
| |
|
|
|
зонын |
jonın |
bilmek |
| |
|
|
|
стъол |
ştol |
masa |
| |
|
|
|
сахат |
şaxat |
saat |
| |
|
|
|
æз |
æj |
ben |
| |
|
|
|
фос |
foş |
mal |
Aşağıdaki sözcükleri
okuyalım, з-j
ile ж–j
ve с-ş
ile ш-ş
hemen hemen aynı seslendirildiğine dikkat edelim.
|
[з] зарын |
jarın |
şarkı söylemek |
| |
|
|
|
[з] аразын |
arajın |
düzenlemek (ayarlamak) |
| |
|
|
|
[ж] журнал |
jurnal |
dergi |
| |
|
|
|
[ж] абажур |
abajur |
abajur |
| |
|
|
|
[c] саби |
şabi |
bebek(yavru) |
| |
|
|
|
[с] кæсын |
kæşın |
okumak(bakmak) |
| |
|
|
|
[ш] машинæ |
maşine |
makine |
| |
|
|
|
[ш] шифер |
şifyer |
şifre |
Aşağıdaki Sözcükleri
Okuyalım ve Ezber Fişleri Oluşturalım
|
æз |
æj |
ben |
| |
|
|
|
æвзарын |
ævjarın |
seçmek(ayırmak) |
| |
|
|
|
зонд |
jond |
akıl |
| |
|
|
|
скъапп |
şkhapp |
dolap(çekmece |
| |
|
|
|
абажур |
abajur |
abajur |
| |
|
|
|
сынтæг |
şıntæg |
karyola(somya) |
| |
|
|
|
изæр |
ijær |
akşam |
| |
|
|
|
фыссын |
fışşın |
yazmak |
| |
|
|
|
кæсын |
kæşın
|
okumak(bakmak) |
| |
|
|
|
кæстæр |
kæştær |
yaşça küçük |
| |
|
|
|
хистæр |
xiştær |
yaşça büyük |
| |
|
|
|
ныхас |
nıxaş |
konuşma(söz) |
| |
|
|
|
зонын |
jonın |
bilmek |
| |
|
|
|
аразын |
arajın |
düzenlemek(ayarlamak)
|
Dil bilgisi
(Gramer)
Aşağıdaki sözcükleri
aksanıyla okuyalım.
|
дарын |
darın |
saklamak |
| |
|
|
|
уромын |
uromın |
durdurmak(bekletmek,
engellemek) |
| |
|
|
|
уыдон |
uıdon |
onlar |
| |
|
|
|
ауайын |
auayın |
seyirtmek (gitmek) |
| |
|
|
|
хайуан |
xayuan |
hayvan |
| |
|
|
|
зымæг |
jımæg |
kış |
| |
|
|
|
аразын |
arajın |
düzenlemek(ayarlamak) |
Aşağıdaki sözcüklerin
okunuşunda ikinci hecelerin vurgusuna dikkat edelim.
|
дyне |
dunye |
dünya |
| |
|
|
|
уaдул |
uadul |
yanak |
| |
|
|
|
сахaт |
şaxat |
saat |
| |
|
|
|
зaрын |
jarın |
şarkı söylemek |
| |
|
|
|
сынтæг |
şıntæg |
karyola (somya)
|
| |
|
|
|
взaрын |
vjarın |
seçmek (ayırmak) |
Sözcükte vurgu önemli,
aşağıdaki sözcüklerde vurguyu yerinde yaparak okuyalım.Aşağıdaki
sözcükleri okumayı deneyelim,
aksana ve vurguya dikkat edelim.
|
арынг |
arıng |
kazan (tencere)
|
| |
|
|
|
фæрæт |
færæt |
balta |
| |
|
|
|
цыргъ фæрæт |
sırğ færæt |
keskin balta |
ALIŞTIRMALAR
Aşağıdaki Sözcükleri
Aksanı ile Okuyalım. Boşlukları doldurarak kendimizi test edelim.
|
зонд |
jond |
............................. |
| |
|
|
|
сынтæг |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
æвзарын |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
нысан |
nışan |
............................. |
| |
|
|
|
кæсын |
kæşın |
............................. |
| |
|
|
|
аразын |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
саби |
şabi |
............................. |
| |
|
|
|
зарын |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
фос |
foş |
............................. |
| |
|
|
|
æз |
æj |
............................. |
| |
|
|
|
стъол |
şthol |
............................. |
| |
|
|
|
зонын |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
сахат |
.............................. |
............................. |
| |
|
|
|
зымæг |
jımæg |
............................. |
|
