|
Ses bilgisi
(Fonetik)
Türkçe’de ki yumuşatılmamış
“ğ”
sesidir. Ağa, ağız,
ağaç, ağlama da
kullanılan “ğ”
sesi ile seslendirilmelidir.
Aşağıdaki harf bileşimlerini
okuyalım.
|
гъа-ğa |
гъæ-ğæ |
гъе-ğye |
гъи-ği |
гъо-ğo |
гъу-ğu |
гъуы-ğuı |
гъы-ğı |
|
агъ-ağ |
æгъ-æğ |
егъ-yeğ |
игъ-iğ |
огъ-oğ |
угъ-uğ |
ыгъ-iğ |
|
Aşağıdaki sözcükleri
okuyalım ve ezber fişleri oluşturalım.
|
æгъдау |
æğdau |
adet(örf)
|
| |
|
|
|
сыгъдæг |
şığdæg |
temiz |
| |
|
|
|
аргъ |
arğ |
fiyat(paha, eder)
|
| |
|
|
|
цырагъ |
sırağ |
lamba(ışık) |
| |
|
|
|
сызгъæрин |
şıjğærin |
altın(mücevher) |
| |
|
|
|
зынаргъ |
jınarğ |
pahalı |
| |
|
|
|
даргъ |
darğ |
uzun
|
| |
|
|
|
згъæлын |
jğælın |
dağılmak(saçılmak) |
Osetçe’de de Türkçe’de ki
gibi гъ-ğ harfiyle başlayan
sözcüğe rastlanmaz. Yalnızca aşağıdaki ünlemler
(nidalar) bulunur. Bu ünlemlerdeki гъ-ğ sesi biraz yumuşatılarak “h” sesi ile
okunmalıdır. Bu ünlemler Türkçe karşılıklarıyla
benzerdir.
Örneğin: гъаа
[haa]
ğaa-haa!,
гъæй [hæй]
ğæy-hey!,
гъæйтт! [hæйтт]
ğæytt-heyytt!
vs.. gibi.
Aşağıdaki sözcük çiftlerini
okuyalım ve “г-g”
ile “гъ-ğ”
arasındaki farkı görelim.
|
pаг |
rag |
çok uzun zaman önce
(çoktan beri) |
|
рагъ |
rağ |
sırt (arka)
|
| |
|
|
|
cæг |
şæg |
kurum (is) |
|
сæгъ |
şæğ |
keçi (dağ keçisi) |
Fiil çekiminde şahıs zamirleri ve ekleri
кæнын
kænın
yaparım
fiilinin çekimi çekerek
konumuzu pekiştirelim. Fiil'in aldığı eklere dikkat
edelim.
|
æз кусын |
æj kuşın |
ben çalışırım |
|
ды кусыс |
dı kuşış |
sen çalışırsın |
|
уый кусы |
uıy kuşı |
o çalışır |
| |
|
|
|
мах
кусæм |
max kuşæm
|
biz çalışırız |
|
сымах кусут |
şımax kuşut |
siz çalışırsınız |
|
уыдон кусынц |
uıdon kuşıns |
onlar çalışırlar |
дзурын zurın konuşurum
filini
çekerek konumuzu
pekiştirelim.
|
æз дзурын |
æj zurın |
ben konuşurum |
|
ды дзурыс
|
dı zurış |
sen konuşursun |
|
уый дзуры |
uıy zurı |
o konuşur |
| |
|
|
|
мах дзурæм |
max zuræm |
biz konuşuruz |
|
сымах дзурут |
şımax zurut |
siz konuşursunuz |
|
уыдон дзурынц |
uıdon zurıns |
onlar konuşurlar |
|
