AÇIKLAMALI ADİGE (ÇERKES) ÇOCUK ADLARI
АДЫГЭ К1ЭЛЭЦ1ЭХЭР Адыгейские И
мена
ADİGE ERKEK ADLARI

Dr. YEDİC Batıray Özbek
Ethnographie der Tscherkessen, 7 Edingen 2000
               
     

Абад,
Abad


Абант,
Abant


Абэдан,
Abedan


Абрэдж,
Abrec; Kuzey orta Kafkaslarda önce soylulara ve ağalara daha sonra Ruslara karşı savaşan çetelere verilen ad. İskit dilinden ''apartan = soymak'' geldiği sanılmaktadır.


Абыд,
Abıd


Абыу,
Abıw; Eyüp'ün adıgeleştrilmiş hali.


Абун,
Abun; tarihi Adığeyde toponomik bir ad.


Агин,
Agin


Агнэжъ,
Agnejh


Агуй,
Aguy; Kıyı boyunda bir Şapsığ yerleşim alanı.


Агуипс,
Aguyips; Adığey'in 19. yy’da diğer bir adı.


Агъур,
Ağur


Агыр,
Agır


Адажэ,
Adaje


Адам,
Adam; Ar. kökenlidir.


Адэмэжъ,
Ademejh


Адэмэй,
Ademey; Laba ile Kuban arasında yaşayan bir Adige kabilesi. Bu adı taşıyan bir Adığe köyü de vardır.


Адэхъун,
Adechun m


Адыгэ,
Adıge; Ulusumuzun beşinci yy. dan bu yana kendine takarak kullandığı addır.


Адмир,
Admir


Аднэй,
Adney


Азамэт,
Azamet


Азид,
Azid


Айтэч,
Ayteç


Акрэма,
Akrema


Албэч,
Albeç; Adığe ND larında bir kahraman. Nart Şevay'ın kızkardeşiyle evlidir. Nart Şevay karşısında kuvvetini denemek istese de kaybeder ve onunla dostlukları gelişir. Nart Şevay ona şu iki hayat felsefesini verir; a) Senden daha da kuvetlisinin olacağını unutma. b) Başkalarına kötülük edersen bir gün karşılığını muhakkak bulursun.


Албора,
Albora


Алдау,
Aldaw


Алджэрий,
Alceriy


Алкъэс,
Alkhes t


Алмир,
Almir


Алшагъыр,
Alşağır tk


Алсит,
Alsit


Алэ,
Ale c


Алэбий,
Alebiy


Алэдж,
Alec; ND da yaşlılar kurultayının thamatesi. Çok uzun ömürlüdür. Çok iri yarı ve güçlüdür. Üç yüz yaşında olmasına karşın genç bir delikanlı gibi ata binebilmektedir.


Алэскэр,
Alesker k


Алы,
Alı c


Алхъас,
Alxhas


Алъхъо,
Alhxho k


Амзан,
Amzan


Амыд,
Amıd


Амырбэч,
Amırbeç


Амырбый,
Amırbıy;


Амырзан,
Amırzan


Амыщ,
Amış; ND kahraman, ve evcil hayvanların tanrısı.


Анай,
Anay; Sert bir ağaç türü.


Андок,
Andok


Андрыхъуай,
Andrıxuay; 2. dünya savaşında nazilere karşı Ukranya'da savaşarak yaşamını yitirerek şehid olan ozan ve kahraman.


Андэмыр,
Andemır; Adıge Halk kahramanı. Adına destanlar söylenmiştir.


Анзаур,
Anzawır; İri yarı kocaman ve korkusuz kişi.


Анзор-Андзор,
Anzor-Andzor


Антикъо,
Antikho; Antların oğlu.Ünlü tarihçimiz Ş. Nogume ye göre Antlar Adığelerin atalarıdır. Çağdaş tarihçiler ise Slav halkı olarak kabul etmektedirler.


Анфокъо,
Anfokho t


Анхъур,
Anxhur c


Анцокъу,
Ançokhu k


Апажъэ,
Apajhe


Апэжьыкъ,
Apejikh


Апэ1эс,
Ape'as; Eli sanaata yatkın, sanaatkar.


Арамбый,
Arambıy


Ардил,
Ardil c


Арим,
Arim


Арсэн,
Arsen


Арслам,
Arslam


Архъон,
Arxhon; ND mitolojik bir ad, ve motif.


Арэскъан,
Areskhan t


Асйокъ,
Asyokh; 1896-1935 yaşamış olan ve Çerkes teavün cemiyetinin aktif üyesidir. Moskova'da tıb okur ve tarihi Adığey'e yerleşir.


Аскъал,
Askhal t


Аскъэлэй,
Askheley; Adığey'de bir yerleşim alanı.


Аслъан,
Aslhan; Ar. kökenlidir.


Аслъанбый,
Aslhanbıy; Ar. ve tr. kökenlidir ve Aslan beyi anlamındadır.


Аслъанбэч,
Aslhanbeç t


Аслъанкэри,
Aslhankeri; Ar. ve Tatarca’dır.


Асран,
Asran m/d


Астемыр,
Astemır


Асхьэд,
Ashed; Ar. Esad'dan türetilerek adığeleştirilmiştir.


Атажъукъ,
Atajhukh; Adığe bey ve komutanlarından.


Атик,
Atik


Атикъуай,
Atikhuay


Ауэс,
Awes


Ауджэдж,
Awcec; Adığelerin, takriben mö. 5000’lerden kalma bir tanrıdır. Zaman süreci içinde, çeşitli kültürlerin üst üste yığılması ile anlam ve değerini yitirmiştir.


Аулэддин,
Awleddin;


Аулъэ,
Awılhe; k


Ацумыз,
Açumız; k


Ахуэмгъуэт,
Axomghot;


Ахын,
Axın; Adıgelerin büyük baş hayvanların tanrısı. Elindeki değneğine dayanarak ımaklardan ve tepelerden tepelere atlardı. İri yarı, güçlü kuvvetli biriydi. Bir hafta çalışır, diğer hafta boyu dinlenirdi. Axın bir kız sever. Kızın babası ise evliliğe karşıdır ve uyurken gizlice Axın'ın uzun değneğine kertikler atar. Axın yine Şache ırmağını aşmak isteyince değneği kırılarak ırmağa düşerek boğularak ölür.


Ахъмэтэч,
Axhmeteç; Ar. Ahmed isminin adığeleşmiş halidir.


Ашнэдж,
Aşnec t


Ашхьэмафэ,
Aşhemaf; İlk adığey edebiyatının ve yazı dilinin yaratıcıların-dan olan bilim adamımızdır.


Ашынэ,
Aşıne; A. Ulusal yazarımız.


Ащэмэз,
Aşemez; ND en ünlü ve korkusuz kahramanlarından birisi. Nartla-ra devamlı düşman olan devlerle mücadele ederek hepsini yok eder. Adığe ulusal müzük aletlerinden 'kamıl' ile 'Pcheç'ıç'ı' keşf ederek insanların istifadesine sunar. Bu aletlerle genç kızların gönlünü ancak diğer Nart erkeklerinin düşmalığını kazanır. Ancak kimse onunla savaşa cesaret edemez. Nart Khunıwıdı'yı kandırarak savaştırırlar ve ikili mücadelede her ikisi de yaşamlarını yitirirler.


Аюб,
Ayub; Ar. Eyüp'den gelmektedir.

     
       
               
               
               
     
     
     
A B G D C Dz YE
J Z Yi K Ç' Kh M
N We P R S T
F X-H Ts Ç Ş Ya L
TÜMÜ