Ç’ARE Fatim
Adige Mak Gazetesi, Ekim 2012
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Mıyekuape‘de bulunan vatanına dönenlerin yaşama adaptasyonu evi başkanı HIDZETL Abdullah’ın belirttiğine göre Adige Cumhuriyeti kurulduğundan beri Adigey‘de yaşamak için geri dönenlerin sayısı 1300 kişiyi buldu.

Onlar, en çok, Türkiye, Kosova, İsrail ve Suriye‘den gelenler. Yaklaşık olarak gelenlerin 100 kadar çocuğu cumhuriyetimizde doğdu. Geri dönenlerin arasında bilimadamları, doktorlar, inşaatçılar, ticaret erbabı, çiftçiler ve başkaları da var. Adigey‘de güzel bir yaşam kurmuş olmalarının yanısıra toplumsal faaliyetlerde de aktif olarak yer alıyorlar.

Bunlardan birisi de ÇURMIT Mahmud (Kalkan). 1992 yılından itibaren Mıyekuape‘de yaşıyor. 1967 yılında Türkiye‘de Kayseri’de doğdu. Soyca Wubıh kökenliler, fakat Abzegh köyü olan Panlı‘da yaşıyorlardı. Babası Ayvaz 32 yıl köyde imamlık yaptı. Annesi Asye Kabardey, Nalçik‘teki Mıharelerden, ev hanımıydı, çocuklarını yetiştirdi. Her ikisi de vefat etti. Mahmud‘un kendisi dışında dört erkek bir kızkardeşi var.

Mahmud; ‘Adigey‘e dönüşüme sebep olan şey dedem. Öyküleri, savaşın Adigeler üzerine getirdiği zorlukları, köklerimizi devamlı anlatıyordu, bu beynimize kazınmış bir şekilde yer alıyordu. Ardından kendi ayaklarımın üzerinde durmaya başladığımda, zamanı geldiğinde, yollarda açıldığında, vatanımıza döndüm, ardından bir müddet geçtikten sonra erkek kardeşimi de getirdim. Geri dönenler arasında en kalabalık olan sülaleyiz. Bu şekilde sülale adımızı taşıyan dönmüş olan aileler içerisinde yedi aile bugün Mıyekuape‘de yaşıyor.

Mahmud‘un belirttiğine göre çocukluklarından itibaren ailelerinde Adıgabze kullanılıyordu. Bu konuda büyük faydası gelen şeylerden bir tanesinin de 1972 yıllarında Adige Radyosu‘nun Türkiye‘den de dinlenebiliyor olması.

ÇURMIT Mahmud, eşi Nuriyet ve çocukları

Mahmud; ÇURMIT Bibe’nin sesini duyduğumuzda, ardından birde vunekoşumız çıkınca konuya daha fazla bağlandık. Dil konusunda bu bayanın çok faydası oldu. Ailemizde Adıgabze bilmeyen yok. Kızkardeşim Avustralya‘da yaşıyor olmasına rağmen Adıgabze okuma yazma biliyor. Adigey‘e geri dönüşümde Bibe’nin çok faydasını gördüm. O zamanlar cumhuriyet kurulmamıştı, davetiye ile gelmek gerekiyordu. Bibe yorulmadan bıkmadan Krasnodar‘a giderek gereken tüm evrakları hazırlayıp bana gönderdi de öyle döndük. Onun bu yaptığını ailecek hiç bir zaman unutmuyor her zaman ‘Allah ona sağlık versin’ diyoruz.

Mahmud Adigey‘e dönünce ilk önce ticaretle meşgul oldu.Ardından bir arkadaşıyla birlikte ekmek fırını getirerek uzun yıllar bu konu üzerine çalıştılar. Altı yıl kadar bu şekilde çalıştıktan sonra Mıyekuape‘de kendisine bir daire satın aldı. Kardeşi ve başka arkadaşları ile birlikte günümüzde (Adigelerin önceden Mamırıkukey dedikleri) Sevastopolske‘de çiftliği var, toprakları işliyor hayvancılık yapıyorlar.

Mahmud; günümüzde ekmek parası kazanmak öyle herkes içinde kolay değil. Yakınarak, oturup hiç bir şey yapmamakla elde edilecek bir şey yok. Çalışınca yiyecek bulursun. Topraklarımız bereketli, iyi çalışırsan iyide kazanırsın. Toprak dışında hayvanlarım atlarım var. Günümüzde 15 kadar atım var, gelecekte sayılarını 60-80 kadar yapmayı istiyorum. Dedemiz böyle yaşıyordu.

Bakın dağlara yakın yaşıyoruz, yaşadığımız yerde çok güzel. Avustralya‘da yaşayan kardeşim Sine bu yıl Adigey‘e gelmişti. Tabiatımızın güzelliklerini göstererek sordum ‘ Tabiatı ele alacak olursak, Avustralya mı yoksa Adigey mi daha güzel’. O da bana ‘İnsanlarla o kadar haşır neşir olamadım ama tabiyat olarak Adigey‘in yanında Avustralya yok denilse yeridir. İşim gereği çok ülke geziyorum ama Adigey‘in tabiatı gibi doğaya sahip yer az bulunur’ dedi.

Mahmud ve eşi Nuriyet 2007 yılında evlendiler. Nuriyet Adigeyli, Blaşepsine’de yaşayan Brant ailesinden. Eşler iyi anlaşıyorlar güzel bir aile kurdular. Temirkan isminde bir oğulları ile Nalmes isminde bir kızları var.