İbrahim Çetao "14 Mart Çerkes Dili ve Yazısı Günü"nde yaşamlarını Çerkes dilinin gelişimine adamış dilbilimcilerimizi saygıyla anıyorum. Dilbilimci ŞAVKO Asker de ömür boyu Çerkesçenin, günün tüm ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilmesi…
ÇETAWE İbrahim Saygıdeğer okurlar A.C.Halk Sanatçısı Ğuçe Zamudin'in " Çerkes Hasır sanatı" adlı kitabı yayınlanmaya hazır durumdadır.Bu kitapta Çerkes kültürünün önemli bir bölümünü teşkil eden hasır örme sanatı ile ilgili…
İbrahim Çetao Abhazya, 19 Kasım 2007 2007 Temmuz'unda Abhazya Cumhuriyeti’ne bir haftalık gözlem ve dinlenme gezisinde bulundum. İzlenimlerimin kesin doğruları içerdiğini, düşüncelerimi belgelere dayandırdığımı iddia etmeden bir hafta içerisinde gördüklerimi…
ÇETAWE İbrahim Olay Kafkas savaşları esnasında olmuştur. Kaberdey prenslerinin bir çoğu mahiyetleri ile birlikte bu savaşlar esnasında Kuzey-batı kafkasya'ya göçetmişlerdir. Prens Karamirza Ali, Alceriyeko Kuşuk bunlardandır. Karamirze Ali yiğitliği ile…
İbrahim Çetao Maykop, 20 Ocak 2007 Kendinden olana karış Çalış ulusun için Çalışmazsan ne bulursun El kapısında durursun Time Seyin Anadolu’nun bir Adige köyünde geçen asrın ortalarında doğmuştu. Çalışmayı sever,…
ÇETAWE İbrahim Bugün Adige Cumhuriyeti Ulusal Müzesi'nde Çerkes müzik enstrümanı Kamıl sergisi açıldı. Müzik enstrümanı Kamıl'in tarihi ve Çerkes sosyal yaşamındaki yeri anlatıldı. Geçtiğimız asrın başından günümüze kadar çeşitli matayallerden…
ÇETAWE İbrahim Adıgey'de Çerkes halkının en önemli sivil toplum kuruluşu olan Respublika Adıge Xase (Çerkes Parlamentosu) ile yine Çerkes halkının en önemli yayın organı Adıge Mak gazetesinin Ağustos ayı için…
ÇETAWE İbrahimĞuçe Zamudin kendini Çerkes müzik enstrümanlarına, eski Çerkes halk şarkılarına ve hasır örgüye adamış bir sanat insanıdır. Onun hayat hikayesinin bu sanat dallarının tarihi ile sıkı sıkıya bağlı olduğunu…
ÇETAWE İbrahim Kuzey Kafkasya topraklarının hem bölge hemde insanlık tarihi açısından zengin arkeolojik eserle dolu olduğunu bu güne kadar yapılan arkeolojik kazılar ortaya koymuştur. Bu kazıların en önemlisi 1897 yılında…
ÇETAWE İbrahim A.C. Çeraş Tembot Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü çalışanı sosyal bilimci NEHAY Saida tarafından kısa bir süre önce yayımlanan "Konukevi Anlatımları" (Хьак1эщ Kъэбархэр) adlı kitabın tanıtım toplantısı 05 Nisan…
ÇETAWE İbrahim Edebiyat insan yaşamınnın vazgeçilmezidir. İnsanı eğitir, geliştirir, düşündürür, ufkunu açar, yaşamına renk katar. Farklı kişilikleri anlayıp tanımamızı sağlar. İnsanoğlu varolduğundan beri önce sözlü sonra yazılı olarak varolagelmiş bir…
ÇETAWE İbrahim Büyük bir merakla almış olduğumuz kitapları okuduktan sonra kütüphanemizin uygun bir köşesine bırakırız. O andan itibaren onun adı "eski kitap" olur. Oysa bu dünyada eskimeyen tek varlık kitaptır.…
ÇETAWE İbrahim Çerkes halkının asırlar boyunca oluşturduğu zengin sözlü edebiyatı vardır. Sözlü edebiyat ürünlerimiz güçlü hafızalara ve zengin anlatım diline sahip kişilerce nesilden nesile aktarılmış, 20 nci yüzyılın ortalarından itibaren…
ÇETAWE İbrahim Doğu Halkları Müzesi'nin Kuzey Kafkasya Şubesi ( Mıyekuape)'nde tarihi ipek yolu sergisi açıldı. Sergide Doğu Halkları Müzesi'nin Moskova'daki merkezinden getirilen eserler sergileniyor. On asya, Orta Asya ve Uzak…
ÇETAWE İbrahim ‘’Geleneksel Yiğitliğimizi Koruyalım Ama Aklımız Hep Önde Olsun’’ UTIJ Boris Dünya Çerkes Birliği Sovyeti'nin toplantısı 21 Ocak 2023 günü Nalçık’ta Şocentsıku Ali Dram Tiyatrosu’nda gerçekleşti. Prezidyumun oturduğu sahne…
ÇETAWE İbrahim Adige sanatçıların ve moda tasarımcılarının sanat ve zanaatları “Çerkes Evi”nde sergileniyor. Kıdemli moda tasarımcısı Yuri Stash (82), Olimpiyatların Açılış Törenleri’nde gururla sergilenen ünlü "Fisht Mountain" kostümü de dahil…
ÇETAWE İbrahim Khamid Savkuev, 1964 Temmuz'da Kabardino-Balkarya'dan göçmen olarak Kazakistan’a gelen bir ailede dünyaya geldi. 1989-1995 Rusya Sanat Akademisi- Repin Güzel Sanatlar Akademisi'nde okudu. Şimdi Rusya Sanat Akademisi Repin Güzel…
ÇETAWE İbrahim Yeryüzünde devletleri olan büyük ulusların dillerinde her yıl çeşitli konularda yüzlerce binlerce kitaplar yayımlanır.Okurlarında beğenilerine göre bu kitapları seçme, okuma imkanları vardir. Çerkeslerde durum farklıdır.Bizim dilimizde yayımlanan kitap…
Çetawe İbrahim Atalarımızın tarih boyunca üretmiş oldukları el yapımı eserlere yeni kuşakların ilgisi günden güne artıyor. Erkeklerin demir ve ağaç işçiliği, kadınlar dikiş nakış konularında ürettikleri eserler 10. Dünya Adige…
Çetawe İbrahim Ulusal edebiyat ve sanat dünyamıza değerli katkılarda bulunmuş iki Tevuçoj'ümüz var. Halk ozanı Tevuçoj Tsığu'nun (1855-1940) soyadı Tevuçoj. Ressam ve yazar Kat Tevuçoj'ün (1945-) adı Tevuçoj. Her ikiside…
Çetawe İbrahimÇerkes edebiyatında unutulmayacak izler bırakarak 1994 yılında aramızdan ayrılan şair Bağ Nurbiy'in 85 nci doğum yılı anısına 18 kasım günü Mıyekuape'de ulusal kütüphanede anma toplantısı düzenlendi.Çeraş Tembot Sosyal Bilimler…
Çetawe İbrahimAdıge Cumhuriyeti'nin 100 ncü, Adıge Tiyatrosu'nun 85 nci kuruluş yıldönümleri nedeniyle "Tiyatro Kostümleri" albümü Adıge Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı ve Tsey İbrahim Adıge Ulusal Tiyatrosu'nca yayımlandı.Albüm üç bölümden oluşuyor:BÖLÜM -1Bir…
Çetawe İbrahim 2022 sıradan bir yıl değil! Geçmişimiz ve geleceğimiz açısından önemli bir yıl 2022. Bu önem halkımızın adlarını taşıyan üç cumhuriyetimiz Adıgey, Kaberdey-Balkar, Karaçay-Çerkes'in 2022’de 100’ncü yaşlarını dolduruyor olmasından…
Çetawe İbrahim 26-31 Temmuz tarihleri arasında Yalova'da Yalova Belediyesi ve Yalova Kuzey Kafkas Kültür Derneği'nin organizatörlüğü, bu ilde bulunan başkaca sivil toplun ve devlet kuruluşlarının desteği ile Kafkas Dans ve…
Çetawe İbrahim Ressam Lovpaçe Ñurbiy'in 85 nci yaşı nedeniyle düzenlenen "efsaneden gerçeğe" adlı resim sergisi 02 haziran günü kalabalık bir izleyici gurubu eşliğinde Mıyekuape Doğu Halkları Müzesi'nde açıldı. Lovpaçe'nin resimleri…
Çetawe İbrahim Halk şairi TEVUÇOJ Tsığu'nun bundan yüz yıl önce " Geçmişi bilmeden geleceği inşa edemeyiz" dediği söylenir. Çerkes toplumunun önemli bir bölümünde XIX ncu yüzyıl sonlarına kadar keskin bir…
Çetawe İbrahim Ķadın şairimiz YEMİJ Muliet'in 2019 yılında ikinci basımı yapılan "Güneşin Öbür Yüzü" adlı şiir kitabı elimde. Muliet'in şiirlerini anlamak kolay değil, çevirmek ise zor. Filoloji bilimleri doktoru ŞAŞE…
Çetawe İbrahim Çerkeslerden söz edildiğinde en çok akla gelen iki ülkeden biri Türkiye’de 21 Mayıs’ta neler yapıldığı Rusya Federasyonu’nda yaşayan Çerkesler için de merak konusudur. Bu durumda gözler özellikle Türkiye…
Çetawe İbrahim Ölüm, insanlar için olduğu gibi tüm canlılar içinde kaçınılmaz bir sondur. Çerkes adet ve geleneklerinde ölümle ilgili olanlar çok önemli bir yer tutar. Cenaze ile ilgili gelenekler; kıyafetten…
Çetawe İbrahim İstediğiniz Çerkes müziği ise çok şükür müzikten yana bir sıkıntımız yoktur. Halkımızın binlerce yılda oluşturduğu halk şarkılarımız, qamil (bjamiy), şiçepşin, akordion, phaçiç gibi müzık enstrümanlarımız, dans müziklerimiz vardır.…
Çetawe İbrahim Thamatelik Çerkes geleneğinin en önemli kurumlarından biridir. Her gurubun, her işin bir thamatesinin olması xabze gereğidır. Bu durum en güzel "İki kişi bir araya geldiğinde biri thamatedir" diye…
Çetawe İbrahim Adige (Çerkes) otonom bölgesinin kuruluşunun 100 ncü yıldönümündeyiz. Bu önemli tarihi olayda büyük emeği olanlardan biride SİYUGH Seferbiy'dir. Aşağıda edebiyatçı Dariko Şhalaho'nun onun hakkındaki makalesini okuyabilirsiniz. Adalet ve…
Çetawe İbrahim Halk danslarımız sözkonusu olduğunda ilk akla gelen isim Kul Amerbiy 75 nci yaşını doldurdu. Adıgey’in onurunun taşıyıcısı, Adıgey’in halk artisti, R.F. saygın artisti gibi değerli ünvanların sahibi sanatçı…
Çetawe İbrahim ‘'Her şerde bide hayır vardır" sözünü bilmeyenimiz duymayanımız yoktur sanırım.Bersey Vumar'ın çocukluk çağında Çerkesya'nın Abzah bölgesinden insan hırsızlarınca çalınıp Mısır'a satılmış olmasının onun ailesine negibi acılar yaşatmış olabileceğini…
Çetawe İbrahim Edebiyat dünyamızın bir yıldızını daha kaybettik. Gazeteci, şair ve yazar Hurme Husen bugün (23 Şubat 2022) yaşama veda etti. 1946 yılında Hatujukuay köyünde doğmuştu. Adığe dilinde çıkan üç…
Çetawe İbrahim Halkımızın uzun ve eski tarihini dikkate aldığımızda yazılı edebiyat dönemi kısa bir zaman dilimini kapsar. Üç Çerkes cumhuriyetinin kuruluşları bu sene 100. yılını doldurduğuna göre yazılı edebiyatımızın yaşı…
Çetawe İbrahim Adıge edebiyatı; Adıgey, Kaberdey, Çerkes ve Türkiye'de üretilmiş eserlerin tümünden oluşur. Bunu belirtmemin nedeni üç ayrı cumhuriyette yaşayan edebiyatçı ve okurların birçoğunun Adıge edebiyatı dendiğinde kendi yaşadığı cumhuriyetin…
Çetawe İbrahim Halkımızın içinden çıkmış, halkımıza bir hizmeti olmamış çok sayıda ünlü kişilerin olduğunu biliriz. Bunlara Mısır memluk sultanlarını, çar ve padişah eşlerini, Fransız edebiyatçı Şarlotta Ayşet'i, ressam Avni Lifij…
Çetawe İbrahim Çerkes halkı 19 ncu yüzyılın ikinci yarısına kadar Kuzey Kafkasya'nın en büyük nüfusuna sahip halkıydı, en geniş coğrafyasında yaşıyordu. Bugünde bunca parçalanmışlığa rağmen Kuzey Kafkasya'nın üç özerk cumhuriyete…