SINIFI GEÇTİM

Konuk Gençlik yılarımızın dergileriydi KAMÇI ve YAMÇI. Onlarla tanımaya baÅŸlamıştık kültürel deÄŸerlerimizi. Bulmaya çalışıyorduk öz benliklerimizi. Materyaller o denli azdı ki, olanı da bulmak sorun. TARİHTE KAFKASYA yasaklılar listesindeydi, bulabileninde…

Okumaya devam edinSINIFI GEÇTİM

YEWVEYYY THAMIŞGE

Semra Ademey Uzunyayla'da eskiden ulaşımın zor olduÄŸu atlar ile seyahat edildiÄŸi dönemlerde, kasabaya en yakın köylerde uzaklardan gelen insanlarımız misafir edilirdi. Tabi bu durum ev sahiplerinde sıkıntıda yaratıyordu. Sonuçta misafirin…

Okumaya devam edinYEWVEYYY THAMIŞGE

ÇERKES TAVUĞU

Orhan Demirsoy Günlerden bir gün bir Çerkes köyünde bir eve misafir gelir. Misafir xabzeye göre bir güzel ağırlandıktan sonra yemek vakti gelir. Misafir olunan evde bekar bir genç kız ve…

Okumaya devam edinÇERKES TAVUĞU

2010 MODEL ADİGE İCATLARI

KIP Fuat Aydemir 1) SAYGI İĞNESİ; Özellikle gelenek uygulama sorunu yaÅŸayan gençler için tasarlanmıştır. Hafıza kaydı yapmak suretiyle datasına yüklediÄŸi isimler sayesinde kiÅŸiyi uyarma yöntemiyle çalışır. Manyetik alanına giren her…

Okumaya devam edin2010 MODEL ADİGE İCATLARI

MAYKOP MAFYASI ve OTOSTOPÇU

Yazarı Bilinmiyor HehÅŸehrilerden biri Maykop'a gitmek, anavatanını görmek için çırpınırmış. Gel gelelim, çevresindekiler; aman deli misin, ne iÅŸin var orada? Her yer mafyaymış, yolda adamı durdurup soyuyorlarmış, diyerek gözünü korkutuyorlarmış.…

Okumaya devam edinMAYKOP MAFYASI ve OTOSTOPÇU

KÜÇÜK KÖPEK

Yazarı Bilinmiyor Adamın biri  Afrika'da safariye çıkarken yanına minik köpeÄŸini de almış. Minik köpek bir gün  ormanda dolaşıp, kelebekleri kovalar, çiçekleri koklarken kaybolduÄŸunu fark  etmiÅŸ. Ne  yapacağını düÅŸünürken bir de…

Okumaya devam edinKÜÇÜK KÖPEK

TARİHTEN KISA NOTLAR

KEÇ-I Süleyman Yavuz MERSİN KAFKAS KÜLTÜR VE YARDIMLAÅžMA DERNEĞİ'ne bu çalışmalarından ötürü teÅŸekkürü borç bilirim. 1763 - Ruslar Adige kenti Mozdok'u iÅŸgal ettiler. Kabardeyler bu geliÅŸmeye karşı koydular 4 yıl…

Okumaya devam edinTARİHTEN KISA NOTLAR

TANRILARIN SAVAŞI

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer küre oluÅŸumunu tamamlayıp, bil cümle nebat ve canlıların ilkleri oluÅŸmaya baÅŸladığı zamandı, her ilkin kendini Tanrı ilan etmesi. Dünya üzerinde o kadar çok Tanrı oluÅŸmuÅŸtu ki,…

Okumaya devam edinTANRILARIN SAVAŞI

SAVAŞÇILAR ve GİYSİLER

KEÇ-I Süleyman Yavuz Meselesine duyarlı tüm Çerkeslerin ortak bir tartışma noktası vardır. Biz neden devlet deÄŸiliz, ulusal bir birliÄŸimiz neden yok türünden. Tartışırız bunu günümüz koÅŸullarının verileriyle. Hiç katlanmayız zahmete,…

Okumaya devam edinSAVAŞÇILAR ve GİYSİLER

EVRENSEL ZENGİNLİK

KEÇ-I Süleyman Yavuz Åžöyle bir arkama yaslandım, ilk algılamaya baÅŸladığım günlerden itibaren bugüne kadar alabildiÄŸine hafızamı geçmiÅŸe dair zorladım. Bugüne deÄŸin hiç dikkat etmediÄŸim bir konu çıktı karşıma. Babaannelerimiz, dedelerimiz,…

Okumaya devam edinEVRENSEL ZENGİNLİK

AYAKKABI SIKINCA

KEÇ-I Süleyman Yavuz Tarihteki deÄŸerlerimizden biridir nur içinde yatsın Em.Gen.Salih POLATKAN. Aynı zamanlarda Kafkasya'da bulunmuÅŸtuk. Annesi on yaşında Çeçenistan'dan Türkiye'ye gelmiÅŸ bir büyüÄŸümüzdü. DoÄŸal olarak dayı tarafını görmek akrabalarını tanımak…

Okumaya devam edinAYAKKABI SIKINCA

41 NUMARALI AYAK

KEÇ-I Süleyman Yavuz GeçmiÅŸte kırsal kesimlerimizde, özellikle evlenmeler gündeme geldiÄŸinde, malum sıkıntı karşı taraf için, acaba bir taraflarında kölelik var mı? Bu tür ÅŸeyleri de öÄŸrene bilmek pekte kolay olmazdı.…

Okumaya devam edin41 NUMARALI AYAK

ABAZALAR ÜZERİNE FIKRALAR

Derleyen: HAPİ Cevdet Yıldız UH,BIGIR ÇOCUK YOK O sıralar Abazalar arasında Türkçe bilen sayısı azdı, çünkü Abazalar Kafkasya'dan Düzce'ye yeni gelmiÅŸlerdi. Abaza’nın biri tek arabasına kısrağını koÅŸmuÅŸ köyden ÅŸehre, Düzce’ye…

Okumaya devam edinABAZALAR ÜZERİNE FIKRALAR

FIKRALAR -2

NAZİLER LAÇIÅž Yasin Alp Nazi Almanya’sı zamanın da Abaza yolda yürüyormuÅŸ. Tam karşısında da bir Yahudi gidiyormuÅŸ. Birden Naziler Yahudi’yi tutuklamışlar. Arkasından bizim Abaza’yı da almışlar. Yahudi kendini yerden yere…

Okumaya devam edinFIKRALAR -2

FIKRALAR -1

HELİKOPTER Orhan Nugay Efendim, yıllar önce havada arıza yapan bir helikopter mecburen köyün birisine inmiÅŸ. Tesadüf bu ya bu köyde bizim Kabardey köylerinden birisi. Tabi, pat pat diye gürültü çıkartan…

Okumaya devam edinFIKRALAR -1

ARŞİVLERDEN SEÇMELER -3

GHUNEKHO Savsır Özbay CHUABGHO ALEMÇERİ Anlatan: XHUNAGU Tsık'urıjhu (İbrahim) Derleyen: GHUNEKHO K. Özbay Karamürsel, 1976 Kendisi Adigey’de dünyaya gelmiÅŸ ve göçle Pşıj hableye yerleÅŸmiÅŸti. Osmanlının Kafkas savaşında 4, orduya baÄŸlı…

Okumaya devam edinARŞİVLERDEN SEÇMELER -3

ARŞİVLERDEN SEÇMELER -4

GHUNEKHO Savsır Özbay DAYAKÇI THAMADE Anlatan: TSEY(JHINT) Selvar Derleyen: GHUNEKHO K. Özbay Pşıjh Habl, 1978 Vaktiyle Adigey’de bir thamade yaÅŸarmış. Kendisi dürüst, karakterli ve deÄŸerli bir ÅŸahsiyetmiÅŸ. Herkes tarafından tanınır,…

Okumaya devam edinARŞİVLERDEN SEÇMELER -4

ARŞİVLERDEN SEÇMELER -9

GHUNEKHO Savsır Özbay ÇERKES Mahmut Işık AvÅŸarlar, 1973, Ankara AvÅŸarlar çevredeki halkla savaÅŸ yaparlar. AÅŸiret reisi Halit AvÅŸarlar tarafından vurulur. Halit'in oÄŸlu Çerkes büyüyünce, dedesi Karatopuz'un yardımıyla Elbistan'a girer ve…

Okumaya devam edinARŞİVLERDEN SEÇMELER -9

XIRXAHAXER

GHUNEKHO Savsır Özbay Bzerabzew bzemıu - Bzegu K'o petımi ÅŸiz zımık'u - Kushe ZekhoÅŸit'ur zenekhokhu - A Bıdzınshew bınısh'u - Çetkhurt Bghunshew wune - Wuasho ÅžeÅŸ wostıghew gubgher zıghadaxe -…

Okumaya devam edinXIRXAHAXER

PALAVRACILAR

Bülent Atçı & Ahçıps 12 Haziran 2009 İki Kabardey genci sohbet ediyorlar. - Voley demiÅŸ birisi, benim dedemin bir at ahırı vardı, öylesine uzundu ki; Kısrak at ön kapıdan girer…

Okumaya devam edinPALAVRACILAR

KIRILMA NOKTALARI

HAPİ Cevdet Yıldız 1950’li yıllar. Düzce. Her gün Kovk’ehabl (Къоук1ьэхьабл; Sarayyeri) adlı  köyümüzden 3-4  km ötede, Düzce'ye, ortaokula yürüyüp gidiyoruz. O sıralar baÅŸ oyuncusu Ayhan Işık olan ve “Adige filmi”…

Okumaya devam edinKIRILMA NOKTALARI

KUACE BERDIKO MEHMET

Kaynak: Muhsinin, Шапсыгъ bölümü, internet Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bir zamanlar Shapsughlar arasında Kuace Berdıko Mehmet adında bir yiÄŸit vardı. Tuapse yöresindendi. SavaÅŸa giderken, konuÅŸmak (pseluh) için yol üzerinde bir…

Okumaya devam edinKUACE BERDIKO MEHMET

KAZIM DA KİMMİŞ!

HAPİ  Cevdet Yıldız Düzce Bostanyeri (Arapçiftlik/Åžapsıkoy) camii önünde bir grup insan toplanmış söyleÅŸi yapıyorlardı. Köy zengini Kazoko Kazım'dan söz ediyorlardı. Kazım'ın ailesi, köleleri ve akrabaları ile birlikte, Karadeniz kıyısında daha…

Okumaya devam edinKAZIM DA KİMMİŞ!

TETERİZ EFENDİM!

HAPİ Cevdet Yıldız Düzce'nin eski Akçakoca yolu üzerindeki Kasaba’da (*) bir kahvehanede kalpaklı Çerkes ihtiyarı çay içip oturuyordu. KurtuluÅŸ Savaşı sonrasındaki o sıralar (1923-1927) Rumlar toplanıp Yunanistan'a gönderilmekteydiler. Bu nedenle…

Okumaya devam edinTETERİZ EFENDİM!

VALİ ve TOHUM

Aktaran: Turgut Åževki Yazan: KEÇ-I Süleyman Yavuz Okuyacağınız bu hikaye Osmanlı’nın son dönemlerinde Hicaz’da yaÅŸanmış ve Ürdünlü bir thamade tarafından Çeloh’a aktarılmıştır. Ancak bu aktarma sırasında ufak tefek hasarlar oluÅŸtuÄŸundan…

Okumaya devam edinVALİ ve TOHUM

HASTA MAHMUD VE BABAM

HAPİ Cevdet Yıldız Hasta Mahmud'un adını ve başından geçenleri sık sık duyardım ama kendisini henüz görmemiÅŸtim. Düzce'de tek arabacılık ve eÅŸya nakliyeciliÄŸi yaptığını duyuyordum. Babamın Düzce'de bir nalbant dükkanı vardı.…

Okumaya devam edinHASTA MAHMUD VE BABAM

ŞEYTAN EĞLENCESİ – Джынэ гьэгу

HAPİ Cevdet Yıldız КАШИФЫ КЪИ1УАГЪЭХЭР К1ак1ыхъу Кашиф илъэс Ñ‚1ок1рэ пш1ырэ нахь ыпэ ехыжгъэу зы л1ыжъыгъ. Игу ш1оигъэ имылъэу шъузымэ къэбархэр яфэз1уатэрэ л1ыжъмэ яшышагъ. Дузджэм ыКъоук1ьэхьаблэ шышагъ. Сфэшытыгъ. Коим ытхыдэжъ 1отак1омэ…

Okumaya devam edinŞEYTAN EĞLENCESİ – Джынэ гьэгу

YORUMSUZ DÖNENCE

KEÇ-I Süleyman Yavuz Eski iÅŸ adamlarındandı, geçmiÅŸi ÅŸaÅŸalı, bugünü bence vah vahlı bir eski aÄŸabeyim. İnsan baÅŸta yalnızdır, bire bir anlamda. Sonra evlenir, haliyle çiftlenir. Sonra çoluk çocuk, iÅŸ, güç,…

Okumaya devam edinYORUMSUZ DÖNENCE

YENGEÇ ÇERKES

KEÇ-I Süleyman Yavuz YaÅŸadığımız ülkelerde her ne kadar kendi kültür yapılanmamamız içinde kalma gayreti versek de, sonuç olarak çok doÄŸaldır ki, genel yaÅŸamdan ÅŸu ya da bu biçimde nasipleniriz. Genel…

Okumaya devam edinYENGEÇ ÇERKES

Sİ KHABARDEYS

KEÇ-I Süleyman Yavuz İstanbul'da BaÄŸlarbaşı DerneÄŸi'nde KabardeyliÄŸi ile fazlasıyla övünen, iki lafının birinde ''si Khabardeys'' diyen bir delikanlı varmış. Dernektekilere gına gelmiÅŸ ''hadi ordan'' demiÅŸler, ''si Khabardey wo'o sha'e sıdım…

Okumaya devam edinSİ KHABARDEYS

SEFER BEY

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer       : TOKAT Köy      : BATMANDAÅž Anlatan : ÄžUZAVE Necati Demirci Çok eski yıllara dayanır Sefer beyin bu hikayesi. General Musa Kunduk'un akrabasıdır Sefer bey. Sefer bey evlidir ancak son…

Okumaya devam edinSEFER BEY

KALPAKLI MÜMİNOĞLU

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer       : TUNCELİ/Ovacık Köy      : ZİYARET (Munzur'un ilk çıktığı bölge) Anlatan : M. Ali DOLU (O köyden. İstanbul'da ikamet ediyor.) Ömer Seyfettin'in bir öyküsü vardır okuyanlar bilir! ÇERKES KEMERİ. Yanlış…

Okumaya devam edinKALPAKLI MÜMİNOĞLU

HİNDİ

GONEPÅžEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Çook çok uzun yıllar önce: Adigeler yerküreyi, küre üzerindeki doÄŸal olayları henüz anlamaya çalıştıkları, bulundukları coÄŸrafya üzerindeki diÄŸer canlı mahlukatlarla, çeÅŸitli biçimde iletiÅŸimler…

Okumaya devam edinHİNDİ

H… AMCA

GONEPÅžEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Xabze; dediÄŸimizde sadece aklımıza kültürümüze ait uyulması gereken kurallar silsilesi gelir. Peki bunlarda eksiklik, yanlışlık olduÄŸunda ne olurdu? Yer Düzce; sanırım 1974 yılıydı,…

Okumaya devam edinH… AMCA

HAHAJEY MUSE

GONEPÅžEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Ha'ÄŸajey Muse YaÅŸadığı çevrenin en sevilen delikanlısıdır. Cegu, zehes, nısaÅŸenin tadı asla olmaz Ha'ÄŸajey Muse yoksa. DüÄŸünü de kurar, oyunları da organize eder,…

Okumaya devam edinHAHAJEY MUSE

GELİN (Nıse)

KEÇ-I Süleyman Yavuz Dün akÅŸamüstüne kadar kısmetini bekliyordu henüz. Çok büyük umutları yoktu belki ama yinede gördüÄŸü ve beÄŸendiÄŸi birisiyle evlenmekti dileÄŸi. Köyde kendi yaşıtları arasında gönül koyduÄŸu birisi hakkında…

Okumaya devam edinGELİN (Nıse)

DEVLETGERİ

KEÇ-I Süleyman Yavuz Düzce'nin Sarayyeri (NeÅŸehable) köyünde yaÅŸardı meÅŸhur Devletgeri amca. Kendi kadar meÅŸhurdu Çerkes kemerinde taşıdığı bir fincan, küçük ispirto ocağı, kahve ve ÅŸeker torbası, aklına geldiÄŸi yerde oturur…

Okumaya devam edinDEVLETGERİ

DAHA NESİ VAR?

KEÇ-I Süleyman Yavuz Ana sayfada Kuban beyin 'Çerkesler Yolun Ortasından mı yürür?' yorumunu okuyunca 60-70 yılların anıları canlandı hafızamda. Yolun ortasından gitmenin bir baÅŸka perspektifi vardı zamanın Düzceli Adige delikanlılarında.…

Okumaya devam edinDAHA NESİ VAR?

ÇERKES KAMÇISI

KEÇ-I Süleyman Yavuz Ruhunun en derinlerindeki acılarının izi vurmuÅŸtu, yıllar içinde yüzüne, buruÅŸ buruÅŸtu. Bir türlü dinmeyen yürek yangınının acısıydı onu bunca yıl hüzne boÄŸan. Tam tamına altmış yıldır taşıdığı…

Okumaya devam edinÇERKES KAMÇISI

İSLAMİYET GELİNCE

KEÇ-I Süleyman Yavuz İslamiyet; Dağıstan, Çeçenistan taraflarından girer coÄŸrafyaya ve yayılmaya baÅŸlar hızla. Demeye kalmaz Kabardey peÅŸinden Adigey, Psıufe'ye ulaşır, Abzeghlerin arkasından Shapsughlar, dayanır kapısına Wubıhların. Emanete hıyanet olmaz, alınır…

Okumaya devam edinİSLAMİYET GELİNCE

KEÇ Mine Yalçın AÅŸçılığıyla ün yapmış yaÅŸlı bir Çerkes anne, akÅŸam yemeÄŸine gelecek olan oÄŸlu ve yeni gelini için yine mutfağına kapanmış, yemek yapıyordu. Aynı akÅŸam yemeÄŸe eski bir aile…

Okumaya devam edin

MAHMUD THAMADE

HAPİ Cevdet Yıldız Mahmud amca, Düzce'nin sevilen bir Adige thamadesi  (büyüÄŸü) idi. Aslen Abhaz (Abaza) kökenliydi. Türkçe, Abazaca, Adigece ve Gürcüce'yi iyi bilirdi. Varlıklı biriydi. Kendisi ile rahmetli yazar ve…

Okumaya devam edinMAHMUD THAMADE

YAKUP YÜZBAŞI OLURSA

Semra Ademey Annem çocukluk yıllarında Adapazarı'nın bir köyünde kalmış. Orada anlatılırmış. Olayın kahramanını tam olarak hatırlamıyorum ama olay çok hoÅŸuma gitmiÅŸti. Köyün gençlerinden olan Yakup (diyelim adına) askere gitmiÅŸ. Gel…

Okumaya devam edinYAKUP YÜZBAŞI OLURSA