HAPİ Cevdet Yıldız Mahmud amca, Düzce'nin sevilen bir Adige thamadesi  (büyüğü) idi. Aslen Abhaz (Abaza) kökenliydi. Türkçe, Abazaca, Adigece ve Gürcüce'yi iyi bilirdi. Varlıklı biriydi. Kendisi ile rahmetli yazar ve…

Semra Ademey Kafkasya da misafir olarak gidenler bir türlü geri dönmek nedir bilmezlermiş. Ev sahipleri ellerinden gelen izzet ikramı gösterirmiş. Tabi bu durumda hangi misafir olsa gitmek istemez. Derken, bir…

Semra Ademey Annem çocukluk yıllarında Adapazarı'nın bir köyünde kalmış. Orada anlatılırmış. Olayın kahramanını tam olarak hatırlamıyorum ama olay çok hoşuma gitmişti. Köyün gençlerinden olan Yakup (diyelim adına) askere gitmiş. Gel…

Konuk Gençlik yılarımızın dergileriydi KAMÇI ve YAMÇI. Onlarla tanımaya başlamıştık kültürel değerlerimizi. Bulmaya çalışıyorduk öz benliklerimizi. Materyaller o denli azdı ki, olanı da bulmak sorun. TARİHTE KAFKASYA yasaklılar listesindeydi, bulabileninde…

Semra Ademey Uzunyayla'da eskiden ulaşımın zor olduğu atlar ile seyahat edildiği dönemlerde, kasabaya en yakın köylerde uzaklardan gelen insanlarımız misafir edilirdi. Tabi bu durum ev sahiplerinde sıkıntıda yaratıyordu. Sonuçta misafirin…

Orhan Demirsoy Günlerden bir gün bir Çerkes köyünde bir eve misafir gelir. Misafir xabzeye göre bir güzel ağırlandıktan sonra yemek vakti gelir. Misafir olunan evde bekar bir genç kız ve…

KIP Fuat Aydemir 1) SAYGI İĞNESİ; Özellikle gelenek uygulama sorunu yaşayan gençler için tasarlanmıştır. Hafıza kaydı yapmak suretiyle datasına yüklediği isimler sayesinde kişiyi uyarma yöntemiyle çalışır. Manyetik alanına giren her…

e-ruya.com Rüyasında kendisini Kafkasya’ya gitmiş gören kişinin, başı durup dururken derde girebilir, bu nedenle çok dikkatli olması gerekir. YORUM SİZİN...  

Yazarı Bilinmiyor Hehşehrilerden biri Maykop'a gitmek, anavatanını görmek için çırpınırmış. Gel gelelim, çevresindekiler; aman deli misin, ne işin var orada? Her yer mafyaymış, yolda adamı durdurup soyuyorlarmış, diyerek gözünü korkutuyorlarmış.…

Ahmet Turan Altıner Tempo Dergisi, Haziran 1990 Kafkasya nire?  İlkokullu büyük atlaslarda doğru dürüst Kafkasyalar nire?  Sadece kulaktan dolma destanlar... Dağlar, dağlar, dağlar... Kuş misali insanlar... Çerkes kızları pek güzeldir…

Yazarı Bilinmiyor Adamın biri  Afrika'da safariye çıkarken yanına minik köpeğini de almış. Minik köpek bir gün  ormanda dolaşıp, kelebekleri kovalar, çiçekleri koklarken kaybolduğunu fark  etmiş. Ne  yapacağını düşünürken bir de…

KEÇ-I Süleyman Yavuz MERSİN KAFKAS KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ'ne bu çalışmalarından ötürü teşekkürü borç bilirim. 1763 - Ruslar Adige kenti Mozdok'u işgal ettiler. Kabardeyler bu gelişmeye karşı koydular 4 yıl…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer küre oluşumunu tamamlayıp, bil cümle nebat ve canlıların ilkleri oluşmaya başladığı zamandı, her ilkin kendini Tanrı ilan etmesi. Dünya üzerinde o kadar çok Tanrı oluşmuştu ki,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Meselesine duyarlı tüm Çerkeslerin ortak bir tartışma noktası vardır. Biz neden devlet değiliz, ulusal bir birliğimiz neden yok türünden. Tartışırız bunu günümüz koşullarının verileriyle. Hiç katlanmayız zahmete,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz 1970'li yıllardı. Gölcük Kuzey Kafkasya Kültür ve Dayanışma Derneği lokalinde her zamanki gibi rutin buluşmalarımız ve sohbetlerimizdeydik. Sohbette konu konuyu açtı, derken geldi HATTİ'lere. Çok sevdiğim ağabeyim…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Şöyle bir arkama yaslandım, ilk algılamaya başladığım günlerden itibaren bugüne kadar alabildiğine hafızamı geçmişe dair zorladım. Bugüne değin hiç dikkat etmediğim bir konu çıktı karşıma. Babaannelerimiz, dedelerimiz,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Savaşsız bir dünya düşlemek, günümüz için belki bir ütopyadan başka bir şey olmayabilir. Bunca kana, dehşete rağmen sığamıyoruz yer küreye. Hani bir deyim vardır; ''yedi derviş bir…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Tarihteki değerlerimizden biridir nur içinde yatsın Em.Gen.Salih POLATKAN. Aynı zamanlarda Kafkasya'da bulunmuştuk. Annesi on yaşında Çeçenistan'dan Türkiye'ye gelmiş bir büyüğümüzdü. Doğal olarak dayı tarafını görmek akrabalarını tanımak…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Geçmişte kırsal kesimlerimizde, özellikle evlenmeler gündeme geldiğinde, malum sıkıntı karşı taraf için, acaba bir taraflarında kölelik var mı? Bu tür şeyleri de öğrene bilmek pekte kolay olmazdı.…

Derleyen: HAPİ Cevdet Yıldız UH,BIGIR ÇOCUK YOK O sıralar Abazalar arasında Türkçe bilen sayısı azdı, çünkü Abazalar Kafkasya'dan Düzce'ye yeni gelmişlerdi. Abaza’nın biri tek arabasına kısrağını koşmuş köyden şehre, Düzce’ye…

NAZİLER LAÇIŞ Yasin Alp Nazi Almanya’sı zamanın da Abaza yolda yürüyormuş. Tam karşısında da bir Yahudi gidiyormuş. Birden Naziler Yahudi’yi tutuklamışlar. Arkasından bizim Abaza’yı da almışlar. Yahudi kendini yerden yere…

HELİKOPTER Orhan Nugay Efendim, yıllar önce havada arıza yapan bir helikopter mecburen köyün birisine inmiş. Tesadüf bu ya bu köyde bizim Kabardey köylerinden birisi. Tabi, pat pat diye gürültü çıkartan…

GHUNEKHO Savsır Özbay GHUNEKHO K. Özbay'ın elinde bir çok doküman bulunuyor. Bunları sık sık okuyup, inceliyorum. Bu dokümanların içinde fıkra, hikaye ve ağıtlar var. Bunların hepsi Türkçe ve Adigece yazılmış. …

GHUNEKHO Savsır Özbay GHUNEKHO K. Özbay'ın elinde bir çok doküman bulunuyor. Bunları sık sık okuyup, inceliyorum. Bu dokümanların içinde fıkra, hikaye ve ağıtlar var. Bunların hepsi Türkçe ve Adigece yazılmış.…

GHUNEKHO Savsır Özbay CHUABGHO ALEMÇERİ Anlatan: XHUNAGU Tsık'urıjhu (İbrahim) Derleyen: GHUNEKHO K. Özbay Karamürsel, 1976 Kendisi Adigey’de dünyaya gelmiş ve göçle Pşıj hableye yerleşmişti. Osmanlının Kafkas savaşında 4, orduya bağlı…

GHUNEKHO Savsır Özbay DAYAKÇI THAMADE Anlatan: TSEY(JHINT) Selvar Derleyen: GHUNEKHO K. Özbay Pşıjh Habl, 1978 Vaktiyle Adigey’de bir thamade yaşarmış. Kendisi dürüst, karakterli ve değerli bir şahsiyetmiş. Herkes tarafından tanınır,…

GHUNEKHO Savsır Özbay YEDICI GAZİ GHUNEKHO K. Özbay Yalova, 1984 Yedıcılerden Gazi Bey Yalova'nın Altınova ilçesinde, Çerkes köylerine çıkan yolun başında bir bakkal dükkanı işletmekteydi. Onun elli metre ilerisinde de…

GHUNEKHO Savsır Özbay BEYAZ ATLILAR Adana, pamuğun ve emeğin sömürüldüğü yer. Pamuk mevsimi gelince çevrede bölgelerden insanlar gelir ve emeklerinin karşılığını alıp sezon sonunda da evlerine dönerler. Bu mevsimliklerin emeklerinin…

GHUNEKHO Savsır Özbay ZEFAK'OM YİWORED Kaynak: TSEY (Jhınt') Selvar Özbay Yazan: GHUNEKHO K. Özbay Pşıjh Hable, 1976 Daner zip'ew Dısher zip'eshhagh. Wo pshashe daxer, Bow sigum wurihagh woy. Wo zıbghasısew,…

GHUNEKHO Savsır Özbay İLK YILDIZIM MEŞBEŞE Yishakh Çeviri: GHUNEKHO K. Özbay Adige vatanı güzel yurdum, Sen, halkımın baharısın. İlk söz denen adet, Anne sevgisidir, yaşamla yaşıt. Adige vatanı, güzel yurdum,…

GHUNEKHO Savsır Özbay ÇERKES Mahmut Işık Avşarlar, 1973, Ankara Avşarlar çevredeki halkla savaş yaparlar. Aşiret reisi Halit Avşarlar tarafından vurulur. Halit'in oğlu Çerkes büyüyünce, dedesi Karatopuz'un yardımıyla Elbistan'a girer ve…

GHUNEKHO Savsır Özbay Bzerabzew bzemıu - Bzegu K'o petımi şiz zımık'u - Kushe Zekhoşit'ur zenekhokhu - A Bıdzınshew bınısh'u - Çetkhurt Bghunshew wune - Wuasho Şeş wostıghew gubgher zıghadaxe -…

CC Kültür-Sanat  12 Haziran 2009 Khalejj: Şu palavralara bir baktım da bu Ahçıp’sa kafam takıldı. Bunlar palavralarıyla meşhur. Geçen bir ara bu kayboldu. Nerdeydin dedik hemen attı palavrayı. Vunerov Beyin…

Bülent Atçı & Ahçıps 12 Haziran 2009 İki Kabardey genci sohbet ediyorlar. - Voley demiş birisi, benim dedemin bir at ahırı vardı, öylesine uzundu ki; Kısrak at ön kapıdan girer…

CERICE Selahaddin Şekercan 23 Şubat 2009 İlkbaharın sonu yaz başında, bizim ağılda koyunlarımız kırkılırken, Haj Zekrey kendisine verilen "şent" üzerine kurulup bir yandan bastonuyla yeri eşeler, diğer yandan sevimli ton…

Kanal D Haber * Pembe dizilerdeki sahte aşk nağmelerini bizden duymaya çabalamayın çünkü onlar gerçekten rol yapıyor ve kabak bizim başımıza patlıyor. * Bir SMS gönderdiğiniz zaman ilk 10 saniyede…

HAPİ Cevdet Yıldız 1950’li yıllar. Düzce. Her gün Kovk’ehabl (Къоук1ьэхьабл; Sarayyeri) adlı  köyümüzden 3-4  km ötede, Düzce'ye, ortaokula yürüyüp gidiyoruz. O sıralar baş oyuncusu Ayhan Işık olan ve “Adige filmi”…

Kaynak: Muhsinin, Шапсыгъ bölümü, internet Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bir zamanlar Shapsughlar arasında Kuace Berdıko Mehmet adında bir yiğit vardı. Tuapse yöresindendi. Savaşa giderken, konuşmak (pseluh) için yol üzerinde bir…

HAPİ Cevdet Yıldız Babamın teyze oğlu müteveffa Ahmet (*), Düzce'nin Çalıcuma (**) köyündendi. İmar İskan Bakanlığı'nın üst düzey görevlilerindendi. Babası iyi Arapça bilen bir din bilgini, bir hoca idi, kendi…

HAPİ  Cevdet Yıldız Düzce Bostanyeri (Arapçiftlik/Şapsıkoy) camii önünde bir grup insan toplanmış söyleşi yapıyorlardı. Köy zengini Kazoko Kazım'dan söz ediyorlardı. Kazım'ın ailesi, köleleri ve akrabaları ile birlikte, Karadeniz kıyısında daha…

HAPİ Cevdet Yıldız Düzce'nin eski Akçakoca yolu üzerindeki Kasaba’da (*) bir kahvehanede kalpaklı Çerkes ihtiyarı çay içip oturuyordu. Kurtuluş Savaşı sonrasındaki o sıralar (1923-1927) Rumlar toplanıp Yunanistan'a gönderilmekteydiler. Bu nedenle…

Aktaran: Turgut Şevki Yazan: KEÇ-I Süleyman Yavuz Okuyacağınız bu hikaye Osmanlı’nın son dönemlerinde Hicaz’da yaşanmış ve Ürdünlü bir thamade tarafından Çeloh’a aktarılmıştır. Ancak bu aktarma sırasında ufak tefek hasarlar oluştuğundan…

HAYDEÇ' Halid Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Kurtuluş Savaşı sırasında bizim çekmiş olduğumuz sıkıntının ucu bucağı olamaz. Bir gün sabaha karşı köyümüze jandarma doluştu, cephedeki askerler için gerekiyor diyerek, olan ahırlardan…

Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Bolu’dan, ipten kurtulmuş olarak, Mudurnu ve Göynük yoluyla cepheye götürüldük. Bize her altı kişi adına bir mavzer ve otuz mermi verildi. Üst baş perişan ve açız…

HAPİ Cevdet Yıldız Otuz yıl kadar önceydi. Düzce Küçüksu Çay Bahçesi'nde oturan tanıdık iki öğretmen arkadaşın yanına gitmiştim. - Çapyak köyüne bir Abaza arkadaşı görmeye gidiyoruz, onunla bir işimiz var,…

HAPİ Yusuf Mahmud Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Düzce'nin Sarayyeri (Къоук1ьэхьаблэ) köyünde yaz günü ve ramazan ayı idi. Çocuklar ramazan davulcularına öykünerek küçücük kasnaklardan davullar yaptırmışlardı. Köyümüzün kıyısından geçen Küçük Melen…

HAPİ Cevdet Yıldız Gençliğimde bir gün Düzce'de bir dükkan önünde birkaç arkadaşla otururken Behzat'ın önümüzden sallapati geçmekte olduğunu gördüm. - Behzat, diye seslendim. Duraklayıp bir bakındı, ardından da beni gördü.…

HAPİ Cevdet Yıldız Hasta Mahmud'un adını ve başından geçenleri sık sık duyardım ama kendisini henüz görmemiştim. Düzce'de tek arabacılık ve eşya nakliyeciliği yaptığını duyuyordum. Babamın Düzce'de bir nalbant dükkanı vardı.…

HAPİ Yusuf Mahmud Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Her yıl Düzce Efteni Gölü’ne bir kez kadınların hasır dokumaları için saz getirmeye, bir kez de sağlık banyosu için hamama yaşlıca kadınları götürürdük.…

HAPİ Yusuf Mahmud Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Düzce'ye aksi ve sert bir kaymakam verilmişti. Yanına varıp da sopa yemeden dışarı çıkmak olanaksız gibiydi. "Bu kaymakamı ne yapsak acaba, diyerek Düzce'nin…

HAPİ Cevdet Yıldız КАШИФЫ КЪИ1УАГЪЭХЭР К1ак1ыхъу Кашиф илъэс т1ок1рэ пш1ырэ нахь ыпэ ехыжгъэу зы л1ыжъыгъ. Игу ш1оигъэ имылъэу шъузымэ къэбархэр яфэз1уатэрэ л1ыжъмэ яшышагъ. Дузджэм ыКъоук1ьэхьаблэ шышагъ. Сфэшытыгъ. Коим ытхыдэжъ 1отак1омэ…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Eski iş adamlarındandı, geçmişi şaşalı, bugünü bence vah vahlı bir eski ağabeyim. İnsan başta yalnızdır, bire bir anlamda. Sonra evlenir, haliyle çiftlenir. Sonra çoluk çocuk, iş, güç,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yaşadığımız ülkelerde her ne kadar kendi kültür yapılanmamamız içinde kalma gayreti versek de, sonuç olarak çok doğaldır ki, genel yaşamdan şu ya da bu biçimde nasipleniriz. Genel…

KEÇ-I Süleyman Yavuz İstanbul'da Bağlarbaşı Derneği'nde Kabardeyliği ile fazlasıyla övünen, iki lafının birinde ''si Khabardeys'' diyen bir delikanlı varmış. Dernektekilere gına gelmiş ''hadi ordan'' demişler, ''si Khabardey wo'o sha'e sıdım…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer       : TOKAT Köy      : BATMANDAŞ Anlatan : ĞUZAVE Necati Demirci Çok eski yıllara dayanır Sefer beyin bu hikayesi. General Musa Kunduk'un akrabasıdır Sefer bey. Sefer bey evlidir ancak son…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Özellikle Batı Karadeniz yöresi Çerkes köylerinde eşek kültürü görülmez. Ayıp sayılır! Hele hele Abhaz köylerinde hiç olmaz ''eşek''. Uzun yıllar önce Adapazarı yöresinden bir Abhaz hemşerimiz Adana …

KEÇ-I Süleyman Yavuz Sitemizin ana sayfasında Türkan ŞORAY hanımefendiyi gördüğümden beri, yaşadığımız hayatın arka bahçesinde kalan diğer ünlü ünsüzlerimizi yad eder oldum ve bunları tüm insanlarımızla kısa kısa paylaşmak gereği…

KEÇ-I Süleyman Yavuz 1970'li yılardan 12 Eylül 1980'e kadar, her türlü gençlik hareketi gibi olmamakla birlikte, Çerkes gençliği de birtakım arayışlar ve kültürel kimlikli eylemler içerisinde idi. Bu eylemler, dönüşçü,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Yer       : TUNCELİ/Ovacık Köy      : ZİYARET (Munzur'un ilk çıktığı bölge) Anlatan : M. Ali DOLU (O köyden. İstanbul'da ikamet ediyor.) Ömer Seyfettin'in bir öyküsü vardır okuyanlar bilir! ÇERKES KEMERİ. Yanlış…

GONEPŞEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Çook çok uzun yıllar önce: Adigeler yerküreyi, küre üzerindeki doğal olayları henüz anlamaya çalıştıkları, bulundukları coğrafya üzerindeki diğer canlı mahlukatlarla, çeşitli biçimde iletişimler…

GONEPŞEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Xabze; dediğimizde sadece aklımıza kültürümüze ait uyulması gereken kurallar silsilesi gelir. Peki bunlarda eksiklik, yanlışlık olduğunda ne olurdu? Yer Düzce; sanırım 1974 yılıydı,…

GONEPŞEY Nursel Yavuz & KEÇ-I Süleyman Yavuz Ha'ğajey Muse Yaşadığı çevrenin en sevilen delikanlısıdır. Cegu, zehes, nısaşenin tadı asla olmaz Ha'ğajey Muse yoksa. Düğünü de kurar, oyunları da organize eder,…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Keç-ı Hasan diasporada dünyaya gelen ilk jenerasyondandır. Tam gençlik yıllarına rastlar, Sarıkamış savaşı. Doksan bin askerin tek mermi sıkmadan donduğu Cehennem'den sıyrılır bir biçimde. Eskilerimizin anlatısına göre;…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Dün akşamüstüne kadar kısmetini bekliyordu henüz. Çok büyük umutları yoktu belki ama yinede gördüğü ve beğendiği birisiyle evlenmekti dileği. Köyde kendi yaşıtları arasında gönül koyduğu birisi hakkında…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Düzce'nin Sarayyeri (Neşehable) köyünde yaşardı meşhur Devletgeri amca. Kendi kadar meşhurdu Çerkes kemerinde taşıdığı bir fincan, küçük ispirto ocağı, kahve ve şeker torbası, aklına geldiği yerde oturur…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Ana sayfada Kuban beyin 'Çerkesler Yolun Ortasından mı yürür?' yorumunu okuyunca 60-70 yılların anıları canlandı hafızamda. Yolun ortasından gitmenin bir başka perspektifi vardı zamanın Düzceli Adige delikanlılarında.…

KEÇ-I Süleyman Yavuz Ruhunun en derinlerindeki acılarının izi vurmuştu, yıllar içinde yüzüne, buruş buruştu. Bir türlü dinmeyen yürek yangınının acısıydı onu bunca yıl hüzne boğan. Tam tamına altmış yıldır taşıdığı…

KEÇ-I Süleyman Yavuz İslamiyet; Dağıstan, Çeçenistan taraflarından girer coğrafyaya ve yayılmaya başlar hızla. Demeye kalmaz Kabardey peşinden Adigey, Psıufe'ye ulaşır, Abzeghlerin arkasından Shapsughlar, dayanır kapısına Wubıhların. Emanete hıyanet olmaz, alınır…

KEÇ Mine Yalçın Aşçılığıyla ün yapmış yaşlı bir Çerkes anne, akşam yemeğine gelecek olan oğlu ve yeni gelini için yine mutfağına kapanmış, yemek yapıyordu. Aynı akşam yemeğe eski bir aile…

HAPİ Yusuf Mahmud Aktaran: HAPİ Cevdet Yıldız Bir zamanlar Düzce'nin Şaguç köyünde (Aydınpınar) şimdiki Shapsugh lehçesi değil,daha çok Abzegh lehçesi konuşuluyordu. Köy camisi için bir Shapsugh imam tutulmuştu. Camide farz…