ŞARKILARIN ÖYKÜLERİ

KARDENGÅžIE Zeramuk Çeviri: Ergün Yıldız KIAREKIAÅžKIETAU ZAWUEM Yİ WUERED Kabardey Tarihi’ne yönelik bilgiler açısından bu ÅŸarkı benzerleri arasında en geniÅŸ bilgi veren ve aynı zamanda en saÄŸlam kabul edilenidir. Bu…

Okumaya devam edinŞARKILARIN ÖYKÜLERİ

ESKİ KİTAPLARİ TEKRAR OKUMAK

TEVU Nuriyet ZekoÅŸnığ Dergisi 2021/3 sayısı Çeviri: Çetawe İbrahim Eski Adığe kitaplarını tekrar okumayı severim... ÇoÄŸu Sovyet döneminde yazılıp yayınlanmış kitaplardır. Yazarlarının olaÄŸanüstü deneyimleri, anlatım zenginlikleri, fevkalade ilgi çekici olmaları…

Okumaya devam edinESKİ KİTAPLARİ TEKRAR OKUMAK

ADİGECE ATASÖZLERİ

M. Yasin Çelikkıran Yazarın Notu: Adige kültürü veciz bir ÅŸekilde sözcüklere yansımıştır. Bunun en güzel örneklerini kuÅŸkusuz atasözlerinde görmek olasıdır. Ancak atasözleri orijinalinden Türkçe'ye çevrilirken genelde vurgu düÅŸmektedir. Açlık korkağı…

Okumaya devam edinADİGECE ATASÖZLERİ

BAŞI AĞRIYAN KİM?

BERETAR Asker (Gobokuay köyünden) Çeviri: İbrahim Çetao Adige Mak, Mart 2004 Eskiden beri Adige ailelerin Rus dostları olur, onlar birbirlerine gidip gelir, mutlu günlerinde armaÄŸanlar verirler ve birbirlerine konuk olurlardı.…

Okumaya devam edinBAŞI AĞRIYAN KİM?

ABDZAXEME YAN

KHUIYEKHUE Nalbiy Adigey Adigece'sinde tam ''o'' sesi yok. ''O'' içeren sözcükler yabancı kökenlidir. ''O''ya benzer sesler ''ya'', ''ue''dir. Maque'de olduÄŸu gibi ya da ''üe''dir. MaÅŸÅŸüe ateÅŸ de olduÄŸu gibi.       …

Okumaya devam edinABDZAXEME YAN

ADİGE YAZINININ DOĞUŞU

SHALAHO Abu Ulusal kültürün, ulusal düÅŸüncenin ilerleme kaydetmesinde yazın dilinin önemini anlayarak, o deÄŸerli silahı halka kazandırma çabası Adige halkının duyarlı evlatlarını her zaman kaygılandırmıştır. 19. yüzyılda Adige yazını birçok…

Okumaya devam edinADİGE YAZINININ DOĞUŞU

ADİGECE AYLAR

CircassianCenter Ocak                      MEZAYE Åžubat                            ÅžILE Mart                     ÄžATHABE Nisan                      MELİŞIH Mayıs                      NEGIÄžA Haziran                  MOKAVE Temmuz          BADZEVUÄžO AÄŸustos Eylül                      FOGADE Ekim                  JEPVAÄžOO Kasım                    ÅžEKEÄžO…

Okumaya devam edinADİGECE AYLAR

ADİGECE GÜNLER

CircassianCenter   Pazartesi                          BIYILIBE Salı                                    GHUBJİ ÇarÅŸamba                  BERESKEJIY PerÅŸembe                       MAÅžÜ'OK Cuma                        BERESKEFO Cumartesi                    MAFEZAKO Pazar                           THARMAFE  

Okumaya devam edinADİGECE GÜNLER

OSMAN ÇELİK’İN ANISINA

CircassianCenter Büyük Çerkes sürgününde (1864), Kafkasya'nın Åžapsığ bölgesinden Anadolu’ya göç ederek Afyon yöresinde yerleÅŸen Hakhurat adlı bir Adige ailesindendir. 1934 yılında Dinar ilçesine baÄŸlı YapaÄŸlı köyünde doÄŸdu. Istanbul Üniversitesi Orman…

Okumaya devam edinOSMAN ÇELİK’İN ANISINA

TSAĞO AHMET NURİ

Biyografi.net Ahmet Nuri TsaÄŸo, eÄŸitimci ve yazar. Büyük Çerkes sürgününde önce Balkanlara, sonra da Suriye'ye sürülerek Golan yöresinde yerleÅŸmiÅŸ olan bir ailenin çocuÄŸudur. 1888 yılında Kuneytra kasabasında doÄŸdu. Babasının adı…

Okumaya devam edinTSAĞO AHMET NURİ

UZUNYAYLA’DAN BİR KAN BEDELİ HİKAYESİ – АСЛЭН ЛЪЫ УАСЭ

ТЭГЪУЛАН ЕКЪУБ (TEGULAN Yakup Temel) Л1эныгъэр сыт щыгъуи гу1эгъуэщ ауэ ар сыт хуэдизу  уи жъагъуэ  пщ1ыми, хамэ ил уызыркъым зэрыжа1эм хуэдэуэ, а гукъеуэр, л1ам и 1ыхьлы, и благъэ и ныбжэгъухэм…

Okumaya devam edinUZUNYAYLA’DAN BİR KAN BEDELİ HİKAYESİ – АСЛЭН ЛЪЫ УАСЭ

ADİGECE ÖYKÜ – ДЭК1УЭРАБГЪУ КЪЫХУЭГЪУЭТЫН ХУЕЙЩ

Тэгъулан Екъуб (TEGULAN Yakup Temel) Тыркум, илъэс зыхбжанэ зхуащи, адыгэ щ1алэгъуалэхэр гъэмахуэ зыгъэпсэхугъуэм хуэзэуэ зэхосхэри, я нэгу зэрагъэужь, зэроц1ыху, зо1ущ1эхэ. Мы гъэми, мэкъуэуэгъуэм и 15-20 махуэхэм языхуаку Анталя къэлэм щызрыгъуэтахэщ.…

Okumaya devam edinADİGECE ÖYKÜ – ДЭК1УЭРАБГЪУ КЪЫХУЭГЪУЭТЫН ХУЕЙЩ

1964 – ХЬЭЩ1Э ЩЭ1ЭЩ

Тэгъулан Екъуб (TEGULAN Yakup Temel) 1964 гъэм и бжыхьэк1эт. Шаркъышлэ къалэм гъавэ тшэну гъуэгъанэ дытехьат. Гъуэгущхьэ1ум къуажэ куэд уыщрихьэлэт, хьэм тетыгъуэти къуажэ гъунэхэм самэшхуэхэр тету щыболагъу. Дивхэм я мэкъумылэр зэрылъ…

Okumaya devam edin1964 – ХЬЭЩ1Э ЩЭ1ЭЩ

BİR ALFABE ÖNSÖZÜ

Blenaw Bateko 12 Nisan 1913 Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Åžubat 1978, s. 71 Blenaw Batuk'un (Harun) Çerkes Alfabesi 1335 (1915) yılında Åžimali Kafkas Cemiyeti tarafından İstanbul'da yayınlandı. Bu alfabenin ilginç bulduÄŸumuz…

Okumaya devam edinBİR ALFABE ÖNSÖZÜ

ÇERKES OLMAK

Kafkasya Kültürel Dergi Yıl:6, Sayı:25, Cilt:6, Aralık-Ocak-Åžubat 1970 Merzifon’dan orijinal bir mektup almış bulunuyoruz; on sekiz yaşında bir kızdan. Kız kardeÅŸimiz ÅŸöyle diyor mektubunda: “Çerkes komuÅŸumuza gider, gelirim; çocuklarıyla da…

Okumaya devam edinÇERKES OLMAK

ANADİLİ VE ULUSAL BİLİNÇ

Dr. MEÅžFEÅžÅžÜ Necdet Hatam İyi günler Sayın Dinleyiciler, Добрый Ден Увэжаемые господа Bu konferansın toplumumuza uÄŸur getirmesini, ulusal tarihimizde önemli bir kavÅŸak olarak yer almasını, bilincimizde silinmez bir iz bırakmasını…

Okumaya devam edinANADİLİ VE ULUSAL BİLİNÇ

TSEY KARDEŞLER

YEMT'ITL Raziyet Tarih Bilimdalı’nda Kandidat Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Bahsetmek istediÄŸim kiÅŸiler köyüm Şıncıy'denler. Ben onları hatırlamıyorum, fakat baÅŸlarına gelenler hakkında bilgi sahibiyim. Köyümüzün yetiÅŸtirdiÄŸi, köylülerimizin…

Okumaya devam edinTSEY KARDEŞLER

DİL; ULUSUN KÖKÜ, BAYRAĞI, YARINLARIDIR

NEHAYE Remezan      Adige Mak gazetesi, Mart 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi «Ð©ÑÐ¼ÑÐ´Ð¶Ñ‹Ñ€ мыупкIэмэ мэуцэку, амыгъэфедэрэ бзэр бэгъашIэ хъурэп - İşlemeyen tırpan körelir, kullanılmayan dil uzun ömürlü olmaz»   GeçtiÄŸimiz günlerde…

Okumaya devam edinDİL; ULUSUN KÖKÜ, BAYRAĞI, YARINLARIDIR

DİLİM, BANA İLAÇ

KUDAYNET Aminet     Hakurınehable 1 Nolu Okul 11. Sınıf ÖÄŸrencisi Adige Mak gazetesi, Mayıs 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Ulusu ulus yapan, onun varlığını temin eden, geliÅŸmesini saÄŸlayan ÅŸey dildir.…

Okumaya devam edinDİLİM, BANA İLAÇ

CAZİP ADİGECE

SEAUH GoÅŸnaÄŸu Adige Mak gazetesi, Åžubat 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Adige Devlet Üniveristesi Adige Filolojisi ve Kültürü Fakültesi öÄŸretim görevlileri ÅžHALAHO Susan, GOÅžLAP Murad ve BÄžOÅžE Zaret birlikte yazdıkları esere…

Okumaya devam edinCAZİP ADİGECE

ÖVGÜLERİN ÇEKİCİLİĞİ

YEMT'ITL Nurbıy Adige Mak gazetesi, Kasım 2012 Çeviri AÇUMIJ Hilmi ÇERAÅžE Tembot'u anma gecesi Adige Cumhuriyeti Filarmoni Binası'nda yapıldı. EtkinliÄŸe katılanların yaptıkları çıkarsamaları deÄŸerlendirecek olursak, yazarın yeteneÄŸine verilen kıymet her…

Okumaya devam edinÖVGÜLERİN ÇEKİCİLİĞİ

HADAĞATLE ASKER

ÅžHALAHO Abu Adige Mak Gazetesi, Eylül 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi 1948 yılı. Savaşın sonrası zor yıllar. Gıda ürünleri az, aralarında yok olanları daha çok. Kıyafetlerde aynı durumda; yarı çıplağız. Fakat…

Okumaya devam edinHADAĞATLE ASKER

BUNLAR SENİN İNSANLARIN

MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi Çeviri: AÇUMIJ Hilmi 'Bilimsel progres bilimadamlarının çalışmaları ve onların eserlerinin deÄŸeri ile ölçümlenir.'  Lui Paster Bu özlü sözle tüm bilim ve bilimadamlarının gerçekleÅŸtirmesi gereken görevleri…

Okumaya devam edinBUNLAR SENİN İNSANLARIN

MEŞBEŞ́E İSHAK

Çeviri: MEFEÄžÜIKHUE Åžengül Мамырми непэ тэ тихэгъуашъхьэ ГухэкI гукъаор нэмыкIÑ‹ къуап. Шъхьэфит фэхыгъэу гъашIэр зикъашъхьэм ШъмышIэу щытэп тыригугъапI Adıge halk yazarı MeÅŸbeş́e İshak 28 Mayıs, 1931 yılında, ÅŸimdiki Krasnodar bölgesi…

Okumaya devam edinMEŞBEŞ́E İSHAK

BU GÜNE KADAR KAFDAĞI

Kafdağı Bu güne kadar Kafdağı'na okuyucuların katılımı en çok ÅŸiir çalışmalarıyla oldu. Dergiye ÅŸiirini gönderenler iki ayrı eÄŸilim gösterdi. Bir kısmı mektuplarının arkasına bir-iki ÅŸiirini eklerken, diÄŸer kısmı da çalışmalarını,…

Okumaya devam edinBU GÜNE KADAR KAFDAĞI

DİL VE TOPLUM

GHUNEKHO K. Özbay Dil toplumsal tecrübe mirasını kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa aktaran araçtır. Onun aracılığıyla tecrübelerin, yanılmaların sonuçlarının ne olabileceÄŸini, yapılması gerekenlerin derlenip bir kuÅŸaktan diÄŸerine geçirilir. Toplumsal katılım yolu ile genç…

Okumaya devam edinDİL VE TOPLUM

PSAĞE

Ben resmen Adigece dil eÄŸitimi ya da Adige dili eÄŸitimi konusunda Adige kuruluÅŸları tarafından, iktidardan ya da devletten bir istekte bulunulduÄŸunu bilmiyorum. Yaptığımız en hayırlı ÅŸey Halk EÄŸitim Merkezleri'nde kurs…

Okumaya devam edinPSAĞE

DİL FELSEFESİ

Hazırlayan: Mehmet Ali Ceylan Dil Felsefesi'nin özellikle 20. yüzyılın başından baÅŸlayarak felsefenin temel ilgi alanı olduÄŸunu görüyoruz. Site ve forumda dil felsefesinin gündeme getirdiÄŸi soru ve yanıtlar üzerine bir çok…

Okumaya devam edinDİL FELSEFESİ

QEBAR

AÅžINE Hazret Boncuk kedi evden çıkmaya görsün KarabaÅŸ hemen peÅŸine düÅŸerdi Çifte atardı eÅŸek her karşılaÅŸtığında Her gücü yeten atardı tokat Hayret ki hayret ÅŸimdi olana bakın “Hemen bin üzerime…

Okumaya devam edinQEBAR

MATTERHORN

İbrahim Sediyani -Bir daÄŸ ki, insanların anadilleriyle büyümeleri gerektiÄŸini hatırlatır; Bir daÄŸ ki, kalbe giden yolun dilden geçtiÄŸini öÄŸretir; Bir daÄŸ ki, her topluluÄŸu anadiline sahip çıkmaya çağırır; Bir daÄŸ…

Okumaya devam edinMATTERHORN

ADİGELERDE ZAMAN KAVRAMI

GHUNEKHO K. Özbay Adigeler zamanı deÄŸiÅŸen doÄŸa ÅŸartlarına ve inançlarına uygun olarak belirlemiÅŸlerdir. Bu zamansal süreç Milat'tan önceki dönemlere deÄŸin uzanmaktadır. Adigelerin bu zamanla ilgili yapılanmaları bölgelerinin dışında; Anadolu, Mezopotamya,…

Okumaya devam edinADİGELERDE ZAMAN KAVRAMI

DİLLER

Agop Dilaçat Türk Dil Kurumu Yayınları Biraz daha batıya kaydığımızda, bugün Türk dil ve lehçelerinin alanına girmiÅŸ bir durumda, Kafkas dillerini buluruz. Bunlar önce Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye…

Okumaya devam edinDİLLER

LEV NIKOLAYEVIC TOLSTOY

Nedime Cankat Kont Lev Nikolayevic Tolstoy 28 AÄŸustos 1828'de Tulainde Yasnaya Polyana'da doÄŸdu. Annesini küçük yaÅŸta kaybetti. Babası ve kardeÅŸleriyle yaÅŸadığı aile topraklarında Rus kırsal yaÅŸamını erkenden tanımış oldu. On…

Okumaya devam edinLEV NIKOLAYEVIC TOLSTOY

LEYLA BEKİZ

Setenay Derman Abaza yazarı Bekiz Leyla 1929 yılında Kuzey Kafkasya'da Karaçay-Çerkes Özerk Bölgesinde bulunan Psevuç'e Dakhe adlı Abaza köyünde doÄŸdu. Babasının adı BEKİZ Abubekir'dir. 1950 yılında yörenin ulusal okullarında orta…

Okumaya devam edinLEYLA BEKİZ

ABHAZ EDEBİYATI

Not: AÅŸağıdaki makaleyi deÄŸerli okuyucumuz Mehmet Ali ÇaÄŸlar yollamıştır. Ancak yazarını yazmamış. E-mail adresinde sanıyoruz sorun var iletilerimizi geri dönüyor. DeÄŸerli okuyucumuzdan bu makalenin yazarını bize bildirmesini rica ediyoruz. Saygılarımızla.…

Okumaya devam edinABHAZ EDEBİYATI

DÜNYA EDEBİYATINDAN BİLGİLER

Metin Devrim Latin Amerika Edebiyatı Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyolların atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiÄŸitliÄŸi pek…

Okumaya devam edinDÜNYA EDEBİYATINDAN BİLGİLER

BZEM Yİ PSEWUP1E

BRAM Alaudin Bzer zışıpsewure guer arı, ÅŸher arı. Gure ÅŸhere zimıem bzer sıdew zerihana! Bzer yiÄŸepsewunew zıore yibze reretx, yibze rereguÅŸaI. Çılem yabzecIere a dakhikhem wuguÅŸaIeze wibze sidew wuÄŸepsewuta? Adıgabzem…

Okumaya devam edinBZEM Yİ PSEWUP1E

SÖZ / GUŞIE

BRAM Alaattin Bayram EÄŸitimci 10 Aralık 2008 Eskiler kelam derlerdi söze. Kelam sözcüÄŸü bildiÄŸiniz gibi Arapça kökenli. Üç sesten oluÅŸuyor: KLM. Kalem kelimesi de aynı köktenmiÅŸ gibi gelir insana; ancak…

Okumaya devam edinSÖZ / GUŞIE

ÖMER HİLMİ TSEY

YENEMUK M. Mahir Ömer Hilmi TSEY, 1898 yılında Halep Vilayetinin Harim Kazasına baÄŸlı Reyhaniye (*) Nahiyesinde doÄŸdu. İlk öÄŸrenimini Reyhanlı’da yaptı. O dönemde RüÅŸtiye, İdadî ve Sultanîde eÄŸitim yapmak isteyenler…

Okumaya devam edinÖMER HİLMİ TSEY