WORDIM Müzeyyen Kip Köyümüzde Ä°lk ÖÄŸretim (Ä°lk Okul) okulu vardı. Bir öÄŸretmen,  bazen de iki öÄŸretmen görevli olurdu. Bazı yıllar bütün sınıflar bir arada ders yapardı. Kışın, sınıfın ortasında bir…

WORDIM Müzeyyen Kip Köy halkından birisi vefat ettiÄŸi zaman gecenin bir vakti de olsa, görevlendirilen bir genç tarafından bütün köylüye haber verilirdi. Yakın akrabaları kadın-erkek cenaze evine giderdi. Haber verilen…

Wordum Müzeyyen AÄŸabeylerimiz ya da ablalarımız evlenmeye karar verdikleri zaman gelin veya damat adayları ile sanki büyüklerin haberi yokmuÅŸ gibi görüÅŸtürülürdü. Köye gelen damat adayı kızın yakın bir akrabası ile…

WORDIM Müzeyyen Kip Ertesi gün gazetelerde 23 Nisan Çocuk Bayramı ÅŸenliklerinin yapaylığını gösteren fotoÄŸraflar vardı. Çocuk bayramlarında çocukları üst düzey siyasal ve bürokratik “resmi makamlar”a oturtuluyordu.  Saltanata ve ÅŸatafata özendiriliyordu…

WORDIM Müzeyyen Kip DüÄŸün tarihi belirlendikten sonra her iki tarafta eÅŸe-dosta haber verir, yavaÅŸ yavaÅŸ düÄŸün hazırlıkları baÅŸlardı. Davetliler arasında yer alan daha önceki dünürlerin (blaÄŸaje) düÄŸüne gelmeleri çok önemsenirdi.…

WORDIM Müzeyyen Kip Gelin olup giden kızın ailesi aradan üç-beÅŸ ay geçtikten sonra kızlarını ziyaret etmek için erkek evine giderdi. Xabze gereÄŸi kızın anne ve babası kesinlikle gitmezdi. KardeÅŸleri, yenge,…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Тырку къэралыгъуэр зымыц1ыху ар зэрызхэщ1ыхьа щ1ык1эм щымыгъуазэ зы ц1ыху, нобэ абы къыхэплъэ къыхэдэ1ухьыуэ щытмэ, лъахэм тыркухэм щымыхъуа, курдхэм нэмыщ1 лъэпкъ имысу къыщыхъунущ,зи бзэ зи културер…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Лъэпкъ щхьэхуэ куэду зэхэщ1ыхьа Уэсмэн империер зэхэлъэлъа нэужьк1э, жылагъуэр зэрыпхъуак1уэхэм къыщытырахыжым щыгъуэ, абы щыпсоу лъэпкъ зыкъэмынэри (Тырку, адыгэ, курд, хьэрып, нэгъуэш1хэри) зэдэш1ыгъуу зэдэзэуа щхьэк1э, иужьк1э…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Истамбул сык1уауэ и хъыбар зэхэсхри, концерт къэстыну Уарада музикэ гуыр зэзгъэлъагъумэ сф1эф1у, Шамил и ц1эк1э щэ1э кавказ хасэм зыхуэзгъазат. Сыщэджэ лъэхъанэхэм мы хасэм куэдрэ сык1уэуэ…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Жанхъуэт, тыркум и журналист ц1эры1уэхэм язым и щыкъуадэт. Илъэс 100 хуэдиз ипэ, 1900 гъэхэм и пэщ1эдзэхэм, Кавказым къи1эпхъук1ри, абы щыгъуэ Уэсмэн империем и къэлашхьэуэ щыт…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Жанхъуэт,тыркум и журналист ц1эры1уэхэм язым и щыкъуадэт. Илъэс 100 хуэдиз ипэ, 1900 гъэхэм и пэщ1эдзэхэм, Кавказым къи1эпхъук1ри,абы щыгъуэ Уэсмэн империем и къэлашхьэуэ щыт Истамбул къэк1уэгъат.…

TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб,Тыркум) Зымахуэ,тыркум пхыдзауэ щыт къалэ ц1ык1ухэм язым егъэджак1уэуэ щылажэ ди благъэ щ1алэщ1э Лостэн Ерхьэн телефонк1э сыщепсалъэм, ''Даурэ уыхъурэ,уыздэк1уам уеса?'' жез1эт. ''Хъарзынэщ,к1уэху досэ..'' жери кЪыпеджэжащ. Зэрык1уэрэ мазых…

WORDIM Müzeyyen Kip Ramazan ayı Uzunyayla da büyük bir heyecan ile bolluk-bereket içinde karşılanırdı. Arife akÅŸamı mutlaka her evde lokum-halive denen hamur kızartmaları yapılırdı. Ä°lk gün yapılan yemekler ile neredeyse…

WORDIM Müzeyyen Kip Misafir ağırlamak ev sahibi için çok büyük önem arz ederdi. Gelen misafirin ev sahibine yakınlığı, bay-bayan-genç-yaÅŸlı vs gibi durumu ve ne kadar kalacağı ev sahibi kadar wuneÄŸoÅŸ…

WORDIM Müzeyyen Kip HANGURÄ°ÄžAÅžE - TELDEN EL ARABALARI HanguriÄŸaÅŸe erkek çocuklarının oynadığı bir oyundu. Gün boyu “hanguriÄŸaÅŸe” yapmak için uÄŸraşırlardı. Bazen aÄŸabeylerimize yardım etmek için biz kızlarda onların yanında olurduk.…

WORDIM Müzeyyen Kip Uzunyayla'da ikliminden dolayı baÄŸ, bahçe, bostan vs yoktur. Geçim kaynağı buÄŸday, arpa, çavdar gibi ekinler ve hayvancılıktır. Bu yüzden kışlık erzakları da süt ürünlerinden oldukça zengin çeÅŸitler…

Fuat UÄŸur Vatan sevgisi soyut bir ÅŸey midir? Her giden aynı ÅŸeyleri söylüyor, yazıyor. Anavatan topraklarında hissettiklerini çok yoÄŸun duygularla bize aktarıyorlar. Ben de 1991 yılında Kafkasya’ya gittiÄŸimde gördüklerimi, yaÅŸadıklarımı,…

SEAUH Gosnago Çeviri: Cetao Ä°brahim “Ölülerin Åžarabı” romanı ile 2003 Adigey Devlet Edebiyat Ödülü’nü alan ÅŸair ve yazar Nalbiy Kuyok ile “Adige Mak” gazetesinden Seauh Gosnago’nun yaptığı söyleÅŸi: Gasnago: Uzun…

Nola Zaur Çeviri: Ergün Yıldız Nalçik, 22 Aralık 1983 Ä°ki yıl önce otobüs ile bir yerden dönüyordum. OturduÄŸum koltuÄŸun tam arkasına oldukça iyi giyimli bir karı koca oturdular. Yanlarında bir…

Adige Mak Çeviri: CETAO Ä°brahim Not: EleÅŸtirmen Halid Tleptserishe, Adige ozanı ve yazarı Masbas Ishak ile edebiyat ve tarih üzerine bir söyleÅŸide bulundu. AÅŸağıda bu söyleÅŸiyi aktarıyoruz. Tleptserishe - Åžiirlerin…

Mahir Aydın Ä°nÅŸaat Yüksek Mühendisi 31 Aralık 2002 26 Ekim ile 13 Kasım 2002 tarihleri arasında hem Antalya’da organize edilen Hydro 2002 konferansında bir makale sunmak, hem de birkaç gün…

Pınar Selek Bir Ermeni daha öldü... Ölüm haberleri arka arkaya geliyor... CoÄŸrafyamızın üzerine çöken korkunç karabasana dayanmaya çalışırken geldi haberin. Katliamların haberleriyle kahrolurken... Savaşın dumanıyla boÄŸulurken... Tecridin düÅŸündürdüÄŸü tüm varsayımlarla…

Nevzat Tarakçı KahramanmaraÅŸ Kültür DerneÄŸi Eski BaÅŸkanı Güzel vatan Kafkasya'dan dönüyordu. "Efsaneler ülkesi, masallardaki Kafdağı'nın ardı. Kafkasya'dan. Acının, gözyaşının, sürgünlerin, cesaretin ve direniÅŸin unutulmuÅŸ adresi Kafkasya'dan!" "SavaÅŸlara, iÅŸgallere, salgınlara ve…

Nola Zaur Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Nalçik 1991 AÄŸaç bir kök ve gövdeden oluÅŸur bildiÄŸiniz gibi. Bence en güzel kıyaslama aracı, en güzel benzetme ölçütüdür aÄŸaç. Kökler görünmezler ama, toprak…

Ramazan Turan Lozan 'Hayatın içerisinde öylesine duygular vardır ki biran yaÅŸanması bile bir ömre bedel. AÅŸk da bunlardan birisidir. AÅŸk insana çok ÅŸey öÄŸretebilir, ehlileÅŸmez, insana boyun eÄŸmemeyi ve mücadele…

Yazarı Bilinmiyor Üç hekim arkadaÅŸ Ankara'ya gitmek için gece 23.30'da HaydarpaÅŸa garından kalkan Fatih ekspresine binmiÅŸtik. ArkadaÅŸlıklarımızın eskiliÄŸi ve uzun süredir bir araya gelememenin etkisi ile kimsenin uykusu yoktu. Yemekli…

YEHUTLE Hani Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Åžubat 1978, s.272 1976 yılında bir konuÄŸumuz vardı Ankara'da. Adı Hani. Adigelerin Abzegh boyundan. Yehutle ailesinden. YaÅŸam öyküsü kısaca ÅŸöyle: 1943 yılında Ürdün'de, Vadissir kasabasında…

BU Mehmet Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Åžubat 1978, s. 325 Öykümüz, Karadeniz kıyılarında, ÅŸimdi manzarası çok güzel, fakat olayların geçtiÄŸi tarihlerde çevresi için felaket dağıtan bir yer olan bir köyde geçmiÅŸtir.…

Tolgay Kaya Burada mıdır acaba, yoksa iÅŸi bitince gitmiÅŸ midir? Kapıyı hafifçe açıyor ve burun buruna geliyoruz. Ahır temizliÄŸi yeni bitmiÅŸ tam aklından bir çay içeyim diye geçerken benle burun…

GHUNEKHO Savsır Özbay Bayramda ailece köye (Pşıjh hable) gittik. Havada güzel olunca tadını çıkartmak istedim. Bayram namazından çıktıktan sonra camidekilerle sırayla bayramlaşıp, topluca mezarlık ziyareti yaptık ama babam beni alıp…

KARMOKUA Hamid Çeviri: BEÅžHTO Yılmaz BeÅŸtepe Kuzey Osetya'da Lesken ırmağı kıyılarını geçip, Alagir’e giderken Suadag köyü yakınlarında dairesel küçük bir ormana rastlanır. Osetler o ormana HetaÄŸ ormanı derler. Eskiden HetaÄŸ…

Tolgay Kaya Her türlü izini aldım ve yarın yola çıkıyorum. Evime geri dönüyorum. Tatil için bile olsa yeniden kendimi ve kimliÄŸimi resetleyip, nereden geldiÄŸimi yeniden hatırlayıp, yeniden kendim olmak için…

Tolgay Kaya Ä°ÅŸimi bitirip tam çıkmak üzereyken gitmeden önce yanına uÄŸrayıp sohbet etmek istedi canım. Zaman zaman yaptığımız beni her zaman rahatlatan sohbetlerinden birini daha yapabilmek için ahırlara baktım ama…

Tolgay Kaya Ben Kirami’yi Ä°stanbul'da, Uzunyayla Kafkas Kültür DerneÄŸi'nde tanıdım. Tam manasıyla tanışmamız; derneÄŸin o çok eleÅŸtirilen ve kalksın mı kalkmasın mı tartışmaları her zaman gündemde olan lokalinde oldu. DerneÄŸin…

GHUNEKHO Savsır Özbay Maf sisilhepkheghuxer, Ben 18 Ocak 2010’da 14 yaşımdan gün alacağım. Buna ergenliÄŸe giden yaÅŸ mı, olgunlaÅŸma mı denir bilmiyorum. Bir akÅŸam dershaneden döndüÄŸümde babamı uzanırken gördüm. Beni…

Mefewud Nartan * Ankara’nın üniversiteli iÅŸportacılarına Ä°ÅŸporta deyip geçmeyin, o tezgahta ne insanlar harman olur. Kaç-kovaladan ibaret deÄŸildir. Bir bakarsın ki sizin tezgah, dergaha dönmüÅŸ. Bütün bir caddeyi herkesle paylaÅŸacak…

Jineps Gazetesi Ünlü Türk yazarı YaÅŸar Kemal’in ‘Kafkas Abhazya Kültür DerneÄŸi’nde yapığı konuÅŸma Çerkesce’si: HAPÄ° Cevdet Yıldız Çerkeslerle benim iliÅŸkim çok. Bir Çeçen köyü var, Körmezar. Biz Ceyhan’ın bir tarafındayız,…

GHUNEKHO K. Özbay Yıllardır Kafkasya üzerine bir çok yazılar yazılır, çizilir. Tümünün sonuçlarına bakarsanız Kafkaslılarda bir vatan özlemi vardır. Bu özlem, dönmek isteyeninde de istemeyende de vardır. Bu günlerde yeniden…

GHUNEKHO K. Özbay Hiç bir toplum vatansız, hiç bir vatanda insansız olamaz. Her vatanın bir sınırı, dili ve bayrağı olmalı. Gönlüm bunların hepsinin bağımsız olmasını ister. Olmasa da o toprakta…

Reyan Yüksel Ah be güzelim, Ah benim canım arkadaşım, yine benden ÅŸikayet ve sıkıntı dolu bir mektup alıyorsun haberin olsun. Bulandım… Durulmak çabası vardı bilirsin bende. Her seferinde “bırak bulan,…

WORDIM Müzeyyen Kip AkÅŸam yemeÄŸinden sonra güneÅŸ batı-batacak balkonda babamla oturuyoruz. Nerden laf açıldı tam hatırlamıyorum ama konuÅŸma arasında Kilis-Suriye sınır kapısında karakolda geçen askerlik anılarından söz açıldı. Ben de…

Khalejj 06 Haziran 2008 Bir seferinde yıllar önce Kafkasya’daydım. Toplanmış ufak tefek yazar-çizer takımı. Ne olacak Adigey bir avuç, Kabardey bir karış yer. Toplanmış mühim zevat bende âcizane misafirim iÅŸte.…

Hulusi Üstün 19 Mayıs 2009 Aradan yüz otuz dokuz yıl geçmiÅŸ... Adem’in Cennet’ten kovuluÅŸuna benziyor bizim yaÅŸadığımız sürgün. Geçen zaman acısını azaltmıyor belki ama bu acıyı yüreÄŸinde hissedenlerin sayısı gün…

WORDIM Müzeyyen Kip Canımız sıkıldığında, bunaldığımızda, bir teselli umduÄŸumuzda aÄŸzımızdan çıkan ilk söz daima anne, anam oluyor. Yine Uzunyayla  diyeceÄŸim… Hababam sınıfındaki tarihçi ne zaman yazılı sınavı yapacak olsa öÄŸrenciler…

BELCETUQUE Gürbüz Yalçınkaya Garmızey Hable’nin Kafkaslardan gelen Adigelerin köyü olduÄŸunu, tatlı-sert xabzelerinin bulunduÄŸunu anlatıma dayalı olarak da olsa bu gerçeÄŸi bilip, geçmiÅŸ yaÅŸamın özlemini çeken bugünün çocuklarına... Bir kültürün yok…

Anadolu’nun bilinmeyen Çerkes köylerinden biri olan Garmızey köyü 1880’li yıllarda Kafkasya’dan sürülen Çerkesler tarafından kurulmuÅŸtur. Kafkasya’dan yola çıkıldığında 4 köy birlikte iken bu köylerden biri Çorum’a biri Ankara Bala’ya biri…

Hafız GUSER Fahrettin Abatay Yazıya Aktaran: HAPÄ° Cevdet Yıldız Hafız GUSER Fahrettin Abatay anlatıyor:Yıllar önceydi üç arkadaÅŸ, bir yaz günü, özel bir arabayla Kepsut'un Dereli köyüne doÄŸru yola çıktık. Burası…

WORDIM Müzeyyen Kip Ä°stanbul’dan tur ÅŸirketlerince düzenlenen Mısır gezisine katıldık. Mısır 'ı merak ediyordum. Dünyada görmek istediÄŸim yerlerden biri de piramitlerdi. Oralarda eskiden yaÅŸananları görmek, hissetmek istiyordum. Åžubat’ın ilk haftası…

Tolga Kaya Takıldık evdekinin peÅŸine düÅŸtük yollara. Ä°stanbul’da bir yerden bir yere gitmek ciddi uzmanlık isteyen bir konudur bilenler bilir. Tramvay ardından vapur ardından otobüs ve on beÅŸ dakikalık bir…

HAPÄ° Cevdet Yıldız Bu söyleÅŸi, daha önce “Jineps” gazetesinde (sayı 23 Ekim 2007) yayınlanmış,  ÅŸimdi eksik kalmış küçük bir ekleme ve Adigece'si ile birlikte yeniden düzenlenmiÅŸtir.  DiÄŸer iki söyleÅŸi de…

Nadir Çetao Türk Edebiyatı’nın yaÅŸayan en büyük yazar ve aydınlarından YaÅŸar Kemal, CumhurbaÅŸkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü alırken yaptığı konuÅŸmada "Tek çiçeÄŸe kalmış tek renge tek kokuya kalmış bir…

Tolga Kaya Pınarbaşı’ndayım bir Cuma günü. Bir bayramın ertesinde, hatıraların terkisinde,  yavaÅŸ yavaÅŸ Karslı camine doÄŸru yürürken biliyorum ki bütün Uzunyayla buradadır ÅŸimdi. Pazarlarda, alış veriÅŸte,  camilerde, kaldırımlarda, nasırlı elleri,…

Tolga Kaya At arabasının üzerinde, tozlu yollarda ticaret yapmak, para kazanmak için çalışıp durmaktan artık yorulmuÅŸtu. Köye yavaÅŸ yavaÅŸ yaklaşırken akıp giden günleri düÅŸündü. YaÅŸadıklarını yaÅŸanmışlıkları ve kaybolup gidenleri. Gitmekten…

HAPÄ° Cevdet Yıldız I 1950'li yılların baÅŸları.Düzce.Åžimdi her ikisi de rahmetli olan babam Yusuf Mahmud ve küçük amcam Hafız Kemal'le tarladayız.Ceviz aÄŸacı gölgesinde bir dinlenme anı.Babam küçük kardeÅŸini sınıyor: -…

HAPÄ° Cevdet Yıldız Adige halk ozanı (орэда1о) Hacilyas iyice yaÅŸlanmış ve oldukça da bakımsız kalmıştı. Adigece ÅŸarkı ve öykülere duyulan eski ilgi en alt düzeye inmiÅŸ, Adigece ÅŸarkılar tedavülden kalkmış…

HAPÄ° Cevdet Yıldız Истанбул,Радикал гъэзетэ, 09.10.2006 1950'lerde Düzce Kovk’ehable (Sarayyeri) köyünden müteveffa Hacilyas'a Çerkeslerin kökenini sormuÅŸ ve ÅŸu yanıtı almıştım: Hz.Ömer zamanında Medine'de Kis adında bir kabile reisi ile Hz.Ömer'in…

WORDIM Müzeyyen Kip 5- 6 yıl öncesiydi, bulunduÄŸum ÅŸehirde arabayı servis bakımına bıraktım çıkıyordum ki, serviste çalışan hemÅŸerim; "bir-iki saat sonra almak için gelmeyecek misin, baÅŸka iÅŸin yoksa gitme, iÅŸimden…

Bella Pşıdateko Çeviri: HAPÄ° Cevdet Yıldız Adige Mak, 06 Ekim 2007 Ä°nsan, yaÅŸamında çok ÅŸeyle karşılaÅŸabiliyor, bazıları da silinmez izler bırakabiliyor. 40 yıl önce yaÅŸadığım bir olayı anlatmak istiyorum. 1967'de…

Ä°brahim Çetao Maykop, 20 Ocak 2007 Kendinden olana karış Çalış ulusun için Çalışmazsan ne bulursun El kapısında durursun Time Seyin Anadolu’nun bir Adige köyünde geçen asrın ortalarında doÄŸmuÅŸtu. Çalışmayı sever,…

WORDIM Müzeyyen Kip Ä°nsan doÄŸduktan belli bir yaÅŸa kadar kadar hatırlamıyor. Benim de anlatacaklarım, bu yaÅŸlardan sonrası ama o yaÅŸa kadar olanını bana anlatılanlardan yazacağım. Annem Kabaktepe’de dayılarımın evinde rahatsızlanınca…

WORDIM Müzeyyen Kip Uzunyayla’da günlük ihtiyaçlar alışveriÅŸler “çerçi” denilen seyyah pazarcıdan karşılanırdı. Sandık ÅŸeklinde iki tarafa açılan üstü camlı içinde her türlü ev ve kiÅŸisel ihtiyaçların olduÄŸu sandıklı çerçiciler gelirdi.…

WORDIM Müzeyyen Kip Ä°lkbahar ve sonbaharda olmak üzere yıl da iki kez ev halkının üst-baÅŸ kıyafet ihtiyaçları (Erkiletliler denilen) at arabalarıyla gelen kumaÅŸ satan (ÅŸegışe) çerçilerden alınırdı. Basma kumaÅŸlar, pazen…

WORDIM Müzeyyen Kip Uzunyayla’da en büyük geçim kaynaklarından birisi koyunculuktu. Her bir ailenin iki yüz, üç yüz koyunu olurdu. Bir araya gelen sülaleler sayesinde bir bazen iki sürü otlaÄŸa gönderilirdi.…

WORDIM Müzeyyen Kip Yazın “bulgur kaynatma” zamanı festival gibi geçerdi. Günlerce süren bu ÅŸölenlerde geceler alevler ve pÅŸine sesleri ile süslenirdi. ÇoÄŸu zaman bu eÄŸlenceler sabahlara kadar sürerdi. Her bir…