ŞEVEŞ’U Hacemos Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Gogonıj (**) (Гогоныжъ) bir Nart'tı. Çok güçlü biri olduğundan diğer Nartlar onu kıskanıyorlardı. Nartlar bir araya gelip ondan kurtulmanın yolunu görüştüler. Seteney guaşe adlı…

K'UAY İsmahil Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Güneşin akşamleyin durakladığını,günbatımına doğru gökyüzünde durakladığını ve bir süre öylece kaldığını hiç fark ettiniz mi? Böyle olmasının bir nedeni var çünkü: Setenay ile deri…

TIV Brakıy Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nart Mığezeş guaşenin üç oğlu vardı: Verzemes, Yımıs ve Pşımaruk (Пщымарыку). Ayrıca üç de kızı vardı. Mığezeş ölürken oğullarına vasiyette bulundu: “Çocuklar, dedi. Kızları…

NEĞUÇ Sepşah Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nart yiğitlerinden Nemırıfo,  Abın ırmağı vadisinde yaşıyordu. Bir delikanlı eş aramak amacıyla komşu bir köye gidip bir kızla görüşmüştü. Kız, "Şu gün gelirsen sana…

L’IF Halid Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nartlar çok merhametli kimseler idiler. Güçsüz ve zayıf olanlara sataşmaz ve onları rahatsız etmezlerdi. Yispler’le de savaşmaz, tam aksine onları korurlardı. Yisp-guaşe'nin kocası Hımışıj…

KUŞHA Beğ Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Büyüğü Yımıs, küçüğü de Vezırmes olan iki Nart kardeş vardı. Yımıs yeni evli, Vezırmes ise bekardı. Yımıs, evi kardeşine bırakıp bir yıl sürecek olan…

L'IPIY Bilevsten Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nart Verzemeg (**) (Орзэмэдж) sefere çıkacağı sırada eşi Setenay’a dönüp; fazla gecikirsem bir bizi (дыды) eline batır, kan akarsa ölmüşüm demektir, dönemeyeceğim ama süt…

BERETAR İsmail Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız I Tlepş Nartların ilk demircisiydi. Demiri ısıtıp tavına getirdiğinde bir eliyle ateşten çıkarır, diğer elinin yumruğuyla da döverdi. Böyle çalışıp dururdu. Gün geldi oğlunu…

NESKUR İbrahim  Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bir gün iki kendini bilmez kişi Tlepş’in (Лъэпшъ) yanına geldiler. - Tlepş! dediler. - Ne istiyorsunuz? - Bize birer kılıç yap, dediler.- Nasıl bir…

ŞHALAHO Abu Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bu olay çok eski bir tarihte oldu. O zamanlar ülkemizde Nartlar yaşamaktaydılar. Çok sayıdaki mezarları halen Vıbın Irmağı ötesindedir. Karadeniz kıyısında oturan Nartlar balıkçıydılar,…

Ada Net Mercuicus rüzgar tanrısıdır, babası Zeus annesi ise yağmur perilerinden biri olan Maia'dır. Kanatlı sandalları olan Mercuicus aynı zamanda tanrıların habercisidir. Arkadia da Kylleni dağının dik yamaçlarında bulunan oldukça…

Bu yıl Adıge Cumhuriyeti 100. yılını kutluyor. Bu bağlamda, Adıge Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Adıgey devletinin 100. yıldönümü için en iyi slogan yarışması ilan etti. Herkes kendi sloganını çnerebilir.  Slogan önerileri 15…

CC Notu: Aşağıda makalenin yazarını bilen okuyucularımızın bizi bilgilendirmelerini rica ediyoruz. Nart Destanları Kuzey Kafkasya otokton boylarından olan Adigelerin diğer boylarla birlikte müşterek destanlarıdır. Adige deyimi içerisinde Kabardey-Balkar Özerk Cumhuriyeti…

Derleyen: Sirazhdin Elmurzayev Çeviri: Tarık Cemal Kutlu Çeçen Närt Erstxó Efsaneleri ve Masalları , Sayı 43-49 Yüzyıllar önce dünyada, her biri diğerinden çok daha güçlü olan altmış Närt Erstxó yaşıyormuş.…

Magomet Habiçev Çeviri: Adilhan Appa Kırım Dergisi, Sayı 23 Karaçay Nart mitolojisi ile ilgili materyaller henüz tam anlamıyla toplanamamıştır. Şimdiye kadar çeşitli yerlerde yayımlanmış olan Karaçay Nart destan ve efsaneleri,…

YİSMEYL Özdemir Özbay Mitoloji ve Nartlar Kuzey Kafkasya Halk Destanlarının sembolü olmuştur Seteney Guaşe. Güzeldir, bilgedir, Nart kurultaylarında çözümlenemeyen toplumsal sorunlar O'nun dudakları arasından çıkan sihirli bir kaç söz ile…

Kvics Hezretaly Çeviri: YEUTYKH Adnan Cankılıç At arkadaş gibidir. Adige karnını aç bırakır. Ama atın karnını aç bırakmaz. Atın ilk evcilleştirilmesinden bugüne kadar, geçen beş bin yıldan beri  insanoğlu dur…

Ayşe Övür Arkeolog M.A. Toplumsal Tarih Dergisi, Sayı 155, Kasım 2006 Türklerin Çerkes/Çerakis adını verdiği Kuzey Kafkasyalı Adige halkına, Araplar fierkes/fierakis, Batılılar ise Kirkassien (Circassian) adını verirler. Çerkeslerin MÖ 6.…

YAĞAN Ümit Özveri Kafdağı Dergisi Dilden dile, ağızdan ağza aktarılarak zamanımıza dek ulaşan bir söylencedir Amazonlar söylencesi. İnsanı büyüleyen bu söylence gerçek midir? Amazonlar gerçekten yaşamışlar mıdır? Yoksa bütün bunlar…

YİSMEYL Özdemir Özbay Mitoloji ve Nartlar Kitabından "Nart efsaneleri, Kuzey Kafkasya'nın otokton halklarından oluşan Çerkeslerin binlerce yıldan bu yana ürettikleri Ulusan Destanlar bütününün adıdır." Çerkes Mitolojisi'nin bütününü kapsayan Nart Destanları,…

Aydın Osman Erkan Atlantis insanlık tarihinin en büyük muammasıdır... Efsane şöyle başlar; zamanımızdan 11.500 yıl kadar önce genellikle bir çoklarının Atlas Okyanusunda olduğunu iddia ettikleri bir kıta varmış. Bu ülke…

http://vm.kemsu.ru/en/skyth/skyth-pegas.html Çeviri: Sencer Busun Bazen İskit mezarlıklarındaki objeler bize şaşırtıcı detaylar anlatabiliyor. Örneğin, çok eski değil,  1982 yılında Moskovalı bir arkeolog olan Prof. A.M. Leskov, Adigey'in Ulyap kasabasındaki bir İskit…

Der Blanke Schild - Kabardinische Heldensvcrlag kültür und Fortschritt BERLİN 1958 SANE-dcr Göttertrank Almanca’dan çeviri: Kundeyt Surdum Not: Yayına Adigece sözcükleri düzelterek yayına tekrar hazırlayan YEDİC Batıray Özbek (Y.N) Yeni Kafkasya…

Der Blanke Schild Kabardinische Heldensagen Verlag. Kültür und Fortschritt. Berlin. 1958 Çeviri: Kundeyt Şurdum Eskiden bir Nart köyünde Kuytsuk adında ihtiyar bir adamla, ihtiyar karısı yaşarmış. Kadın öyle kavgacıymış ki,…

İron Ağdevtte ve İron Farn Kitapları Çeviri: Muammer Tekin EFŞATİ (AFŞATİ) Av Hayvanları Tanrısı Av hayvanları tanrısı olan Efşati inanışa göre en eski tanrılardandır. Yüksek dağ zirvelerinde yaşar ve aşağıdaki…

SOSRUKOS Schwert und ROSS Der blanke Schild Kabardinische Heldensagen Verlag. Kültür und Fortschritt. Berlin. 1958 Çeviri: Kundeyt Şurdum Çabuk büyüyordu Sosruko. Yaşıtları daha beşikteydiler. O ise, avluda koşup duruyor, aşık…

Not: Bu makalenin kaynağı hakkında bilgi olmadığı için yazarın adını koyamadık. Bilginiz varsa lütfen CircassianCenter’ı bilgilendiriniz.      Kuzey Kafkasya Halk Destanlarının ünü en yaygın olan kahramanıdır Sosrıkua. Her çağda,…

Kafkasya Dergisi Nart destanları Kuzey Kafkasya otokton boylarından olan Adigelerin diğer boylarla birlikte müşterek destanlarıdır. Adige deyimi içerisinde Kabardey-Balkar Özerk Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan Çerkesler ve Adige Özerk Bölgesi’nde yaşayan…

HUŞT İbrahim  Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız I Natların (Nart) eskiden sihirli bir altın elma ağaçları vardı. Bu altın ağaç sıradan bir ağaç değildi: Ağaç üzerinde sabahleyin açan bir çiçek, akşamleyin…

Çeviri: Yismeyl Özdemir Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Şubat 1978, s.97 Kuzey Kafkasya'nın diğer halklarında olduğu gibi Abaza halkının folklorunda de Nart destanları yaşar. Bu destanlardaki olaylarda, insan üstü gücü olan iri…

TLETSERUK Nahit Serbes Temmuz 2012 Eski Yunanlılar bütün savaşçıları kadın olan bir ülkeden bahsederler. O ülkede yaşayan kadınlara da "Amazon" derler. Amazonların gerçekten yaşadıklarına dair bazı dayanak noktaları da var.…

HADAGHALH'E Asker Natlar, Cilt-5 sh-280-281-282-283 Anı-468 Maykop-1970 Çeviri: GHUNEKHO K. Özbay Nartlarda bir genç vardı. Görünüşte yiğit, mert biriydi. Ancak bunun kötü bir huyu vardı ve bunu kimseler bilmiyordu. Sabahları…

Vladislav Ardzınba S.S.C.B. Bilimler Akademisi Doğubilim Araştırmaları Enstitüsü www.kaf-dav.org.tr Rusça'dan Çeviri: Orhan Uravelli SUNUŞ Prof.Dr. Ahmet Ünal Münih (Almanya) Üniversitesi Eski Anadolu Dilleri ve Hititoloji Eski Başkanı Çukurova Üniversitesi Arkeoloji…

YISMEYL Özdemir Kafdağı, Kuzey Kafkasya Kültür Derneği Aylık Kültür Sanat ve Haber Dergisi, Yıl 1, Sayı 2,  Mart 1987 "Nart Destanları, Kuzey Kafkasya'nın otokton halkı olan Çerkeslerin binlerce yıldan bu…

Yeni Kafkas Dergisi Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Her milletin kendine has efsaneleri, hikayeleri vardır. Bu efsaneler milletin en uzak, en karanlık devirlerini açıklayan belirten birer ışıktır. Tarih belgelerinin sustuğu devirler…

CircassianCenter Ocak: Akılda tutma ayı Şubat: Erkek ve kadının kutsal birliği Mart: Bahar gündönümü, gece gündüz eşitliği, doğum ve onun kutsal yolculuğu. Nisan: Adigelerin gurur kutlaması. Mayıs: Kutsal gök kürenin…

L’IH’ESE Svetlan Adige Mak, 11 Ocak 2010 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız EVTIH Asé, alışıldığı üzere, Adigey’de her bir yılın özelliğini bulup yansıtmada ustalaşmış olan ünlü bir ressamımız. Mezıtha’nın (1) sırtında…

Nartlar Dergisi Cilt-7 teks-620 Mıyekhuape Çeviri: GHUNEKHO K. Özbay Tufan olunca Nuh peygamberin gemisi uçsuz bucaksız suların üstünde kalır. O zamanlar Asya kıtasındaki Khushhamafe (Kafkas) dağı her taraftan görülmekteydi. Nuh’un…

Anlatan: Emin Bebe Derleyen: HAPİ Cevdet Yıldız  Genç avcı, avlanmak için  dağda gezerken çok güzel bahçesi olan büyük bir evle karşılaşmış. Kapıyı açıp bahçeye girdiğinde çok güzel bir kız görmüş.…

GHUNEKHO Savsır Özbay Rahmetli babaannem Tseylerin Jınt ailesinden olup kendisi Adigey doğumlu halasının yanında yetişmişti. Halasından duyduklarını da babam toparlamıştı. Babamın kayıtlarından babaannem TSEY Salvar’a ait iki Nart efsanesi. Anlatan:…

Vildan Selvil Hititlerde özgün bir mitolojiden söz etmek oldukça güçtür. Hitit efsaneleri çok güçlü o bir şekilde Hurri, Hatti ve Mezopotamya etkisinde kalmıştır. Hititlerden günümüze gelen efsanelerde bu etki açıkça…

SEAUH Seferbıy Нартхэр адыгэ эпос,cilt VI,s.99-100 Çeviri:  HAPİ Cevdet Yıldız Nart Aşemez çok ünlü biriydi. Şık ve güzel giyimli, sefere çıktığında yiğitlik gösteren biriydi. Bir gün çok yorulmuştu. Bir ormana…

CC Notu: Değerli okuyucumuz Serkan beyin gönderdiği bu makalenin yazarı bilinmemek-tedir. Bilen okuyucularımızın bizi bilgilendirmelerini rica ediyoruz. Prometheus Titanlar soyundandır. Hesiodos’un söylediğine göre; Titan İapetos’la Okeanos’un kızı Kleymene’nin oğludur. Prometheus’un…

Turabi Saltık Mitoloji nedir? Tarihsel süreç içerisinde doğuşu ve gelişmesi nasıl başlamıştır? İnsanın mitolojiyle ilişkisi nedir? Bu ilişki hangi gereksinimlerden kaynaklanmıştır? Yaşamın mitolojiyle bağı nedir? Bu sorulara cevap vererek başlayalım.…

HADEĞAL’ Asker Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Kaynak: Нартхэр адыгэ эпос, Maykop, 1971, cilt VI, s.317. Aşemez adı, sert, kılıç gibi keskin birinin adı olarak Nart destanında yer alır. Bu nedenle…

TSIRĞO Set Derleyen: TLEVSTEN Yusıf Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nart Yaşe adlı iyi bir adam vardı. Yiğitti, geniş toprakları vardı, toprağının sınırları uzaklara değin uzuyordu. Altı oğlu vardı. Nart Yaşe'nin…

Ş’AVEFIJ Hağur Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Vezermeg (Озэpмэджь;Verzemeg), Natiye'de (Nart Ülkesi'ne) yaşayan düzgün, doğru ve iyi kalplinin biriydi. Bu nedenle Natlar (Nartlar) onu sürekli başkan seçerlerdi. Verzemeg'in hep başkan seçilmekte…

Bagrat Şınkuba Yürüyüş dergisi, 21 Aralık 2008 Yalnız 'Batı'nın Promethesi mi var? Her halkın bir Promethe'si vardır! Çok tanınmasalar da, halklarının tarihindeki yeri Promethe'den geride değildir. Her biri kendince ateşe…

Anonim Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız NATLARIN ÜLKEMİZDEN AYRILIŞ BİÇİMİ Tarlasında çift sürmekte olan kocasına yemek götürmekteydi Nat (Nart) karısı. Yolda küçük cüsseli bir insanla karşılaştı. Çok ilginç bulup cebine koydu…

Anlatan: Batıray Özbek (ЕДЫДЖ) Yazan: Hapi Cevdet Yıldız Tanrılar Tanrısı Tha (Тхьэ) Oşhamafe'deki (1)  sarayından, birgün yeryüzünde yersiz yurtsuz durumda dolanıp duran insancıklara haber saldı: "Herkes küçük Tanrı günü olan…

Derleme: K'UBE Şaban Kaynak: Adighe Folklor I, Paris, 1959 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bütün Adigeler hep birlikte beylerbeyi (пщы япщыжьэу) Seçtiler Boletekopş'ı. O dönemler büyük beyi (beylerbeyi) herkes dinler, Ülke…

Derleme: Soner Daur Kocsav Kaynak temini ve derleme: YENEMUK Mehmet Mahir M.Ö. 750 yılları ve sonrasında da Hititlerin bakiyeleri olan eski Çerkesler Anadolu’dan Kafkasya istikametine doğru geri dönüş süreci başlattılar.…

Derleme: K'UBE Şaban Kaynak: Adighe Folklor I, Paris, 1959 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız En eski halklardan biri olduğu Eski tarih kitaplarında yazılıdır. Büyük Deniz'in (1) (Хышхо) ötelerine değin, Ünleri yayılır…

Derleme: Şaban K’ube Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Kaynak: K’ube Şaban (К1убэ Шэбан), Adighe Folklor-I, NewYork, 1959. O kötü günde Bjedugh süvarileri Ölümden asla korkmamışlardı. Çıplak (silahları yetersiz) durumdaki genç atlılar…

K’UBE Şaban Derleme: Şaban K’ube Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Kaynak: K’ube Şaban (К1убэ Шэбан), Adighe Folklor-II, NewYork, 1963. Hathı’ların küçük Koç'as'ı, eyvah, Sakıncalı bir yerde avlanıyor. Kampını, eyvah, Ajıpsı deresi…

Okuma Kitabı 6 (Литэратурэм реджэнхэу тхылъ 6), Maykop, 1989. Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız 1 Savsırıko'nun başka bir yerde, seferde olduğu bir sırada devler (иныжъ) saldırıya geçip Nartların mallarını yağmaladılar. "Savsırıko…

T’ALİB Kodzoko Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nartların tüm siparişlerini tamamlayıp bitiren, yapacak bir işi de kalmayan Tlepş, sıkılmaya başlamış,  bunalıma düşmüştü; sonunda, Seteney guaşeye gidip ona danışmaya karar verdi. -…

Tolga Kaya Elimde kitap, yavaş yavaş, salına salına ve tadını çıkara çıkara yürüyorum şehri. Konstantinniye´nin en güzel yerlerinden biri olan “Divan Yolu”nda. O yol ki şehrin en güzel yerlerinden biri…

HADEĞAL Asker  (ХЬАДЭГЪАЛ1Э Аскэр) Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız ÖNSÖZ Ulusların, uzun geçmişlerini, yaşayış biçimlerini ve nelerle uğraştıklarını, geleneklerini,  neler düşündüklerini, olayları yorumlama tarzlarını, amaçlarını ve dünya görüşlerini sergileyen ilginç söylentileri…

ŞAPŞIĞE Ahmed Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Kocakarı: - Huysuz gelin kötü kalpli olur, A benim Ts'ırğuj'ım, Sakın Aleglerin (1) evine götürüleyim deme, A benim Ts'ırğuj'ım. Aleglerin evine götürülenler A benim…

PEÇ'EŞH'O İsmahil Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Pselıho (псэлъыхъо) (1) için Batnıko Ş'uts'e (Батныкъо Ш1уц1э) Çırte (Чыртэ) (2) ülkesinden Nart ülkesine, Veş'ade-guaşe'nin (3) yanına gelmişti. İkisi bir pselıho konuşması yaptılar. Pselıho…

Yermel Teras Atergos (Adige Ermeni'si) Нартхэр адыгэ эпос, cilt 7, Maykop, 1971, s. 78-80 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Eskiden Nartlar arasında yaşlıların öldürülmesi geleneği vardı. Jemadıv da (Жэмадыу) iyice yaşlanmıştı.…

Ç'EK' Tlıf Geroiçeskiy Epos NARTI i Ego Genezis, Krasnodar, 1967, s. 349-350 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Ra, benim Aşemez'im -diyor- Ra, benim Kyateven'im, (2) -diyor- Anasını yandığım, Ve-re ra-de raş!…

SEAUH Seferbıy Geroiçeski epos NARTI i ego genezis,Krasnodar,1967,s.362. Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Bolluk ve bereket içinde, yiğitçe ve onurlu bir yaşam sürdürmekteydiler Nartlar.Günün birinde, küçük bir kırlangıç kuşu, Tha'nın (Tanrı’nın)…

ŞAPSIĞE Ahmed Нартхэр адыгэ эпос, том VII, Мыекъуапэ, 1971 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Nartların, yaşlananları bebek gibi beşiğe bağladıkları ve ninniler söyleyerek onları uyuttukları anlatılır. İşte yeni gelinle büyükleri arasında…

G. Dumézil Wubıh Öyküleri, Paris, 1931, s. 169-170 Adigece Çeviri: HADEĞAL Asker Türkçe Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Savsırıkua (Саусырыкъуа) (1) Sofu (Шъауфыжь) (2) adlı pehlivanla (yiğitle) karşılaştı. Güçlü Sofu Savsırıkua'ya…

İsmail Kuşü Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Verzemeg oğlu Yerışeko, henüz bir bebek iken babasını yitirmişti, kendisini Setenay guaşe büyüttü. Setenay guaşenin yedi erkek kardeşi vardı. Onlar kendisinden yedi günlük uzakta…