KITIJ Cemil Biçer
Ekim1879 Osmanlı Sarayı Kostantiniye.
Büyük salona icabet eden sultan II.Abdülhamid dik pervasız deli bakışlı 1.95 boyundaki paşanın önünde duruyor ve “sizi kutluyorum devleti bir tehlikeden kurtardınız hizmetiniz kaim olsun” diyor ve şahsı mareşal rütbesiyle taltif ediyordu ama…?
Deli bakışlı mareşal “Sultanım sizi ordunun başında cenk meydanında görmek isteriz, sarayın içinden devlet yönetilmez, Rus Çarı, Rum Kralı ordusunun başında etrafınızdaki dalkavuklar itibarınızı zedeliyor sizi halktan uzaklaştırıyor” dediğinde salonda buz gibi bir hava esmiş ve saray heyeti tedirgin olmuştu!
Osmanlı Sultanı’na fütursüz konuşan bu korkusuz deli kim olabilirdi?
Mısır vilayeti asayiş komutanı iken 1869’da Saray Özel Kuvvetler Alayı Komutanlığı’na atanan Çerkes Deli Fuat namlı bir serdengeçti idi.
- 1870’de halkın huzurunu bozan şehir kabadayılarını etkisizleştiriyor, Galata liman bölgesinde Rum tacirlere ikazına rağmen kötü davranan Gürcü yüzbaşı Ferit beyi tokatlıyor ve kibirlenen liman memuru Çerkesleri azarlıyor ve… “Adiģer yeģaşem zışıthujıştep heaynape yemugs!” (Çerkes katiyen kibirlenmez ayıptır ayıp!) diyerek adaletiyle örnek oluyordu.
- 1872-1873 Girit Yunan, 1875 te Lübnan Irak, 1876’da Yemen operasyonlarını yönetiyordu.
- 1877’de Tuna cephesinde tümen komutanı olarak Ruslarla savaşıyor ve Plevne hattında savaş dehası ünlü komutan Grandüko Hacı Berzeg’le birlikte oluyordu.
1878’de Balkan Elena bölgesinde Edirne hattına hareketli Rus kol ordusunu püskürtmūş Ruslar 800 top silah cephane ve binlerce ölmüş askerini bırakarak geri çekilmişlerdi ve Rus top mevzileri ile kulelerinin yandığını gören Rus general Dobrowski, “Deli Çerkes yine yaptı yapacağını” demişti.
1902’de rejimi eleştiren muhalif söylemleri nedeniyle Şam’a sürgün ediliyor ve 1908-1909’da balkan savaşlarına katılacaktı ve altı kez yaralanarak gazi olan Özel Harpçi Mareşal Çerkes Deli Fuat Paşa’nın kahramanlığı gönülleri fethedecek ve üç oğlu vatan uğruna Gelibolu Çanakkale savaşında şehit olacaktı.
Bitmeyecek Milli Kuvveti örgütleyecek M. Kemal paşa ve arkadaşlarının Amasya Sivas Erzurum kararında sultanın onayını sağlayacaktı.
İstanbul’da 1931, vefat eden Deli Çerkes Fuat Paşa, tarihin puslu gri sayfalarında kalacak….
Ruhun şad olsun soylu Çerkes…
Tarih unutsa, biz unutmayacağız…