ADIGELER (АДЫГИ) KİTABI YAZARI ŞEWCEN ASHAD HAKKINDA

AŞINE Yunus

ŞEWCEN Ashad (ШЕУЖДЕН Асхад), 5 Ocak 1952 tarihinde Krasnodar Bölgesi, Adige Özerk Bölgesi, Teuçejskiy Rayonu, Edepsukay-I köyünde doğdu.

Babası ŞEWCEN Hazret Yusufoviç, 1939 yılında Anapa Tarım Teknik Okulu’ndan ve 1942 yılında Kızıl Ordu’nun Kuzey-Batı Cephesi 27. Ordusu bünyesindeki subaylık kurslarından mezun oldu. Büyük Vatanseverlik Savaşı’na (İkinci Dünya Savaşı) katıldı. Kızıl Yıldız Nişanı, 1. Derece Vatanseverlik Savaşı Nişanı ve on madalya ile ödüllendirildi. Çalışma hayatı boyunca Edepsukay-I köyünde işçiden tarım uzmanlığına kadar yükseldi. Çalışmalarında, savaştaki gibi özverili davrandı. Bu, “Emeğin Cesaret Madalyası” ve birçok onur belgesi ile kanıtlandı.

Annesi Goşnag Yusufovna ŞEWCEN , Edepsukay Yedi Yıllık Okulu’ndan mezun olduktan sonra, 1944-1972 yılları arasında Edepsukay-I köyündeki “Sovyet Adigesi” kolektif çiftliğinde ve 1973-1986 yıllarında Adigeysk şehrine taşındıktan sonra “İlyiç’in Yolu” devlet çiftliğinde çalıştı. “Şeref Nişanı” ve on madalya ile ödüllendirildi.

Hazret Yusufoviç ve Goşnag Yusufovna altı çocuk yetiştirdi. Çocuklarına çalışkanlık, azim, sorumluluk, iyilik ve adalet gibi insanın tanınması ve başarılı bir kariyer için gerekli temel nitelikleri aşıladılar. Çabalarının karşılığını aldı ve tüm çocuklar toplumun saygın bireyleri oldu.

1969 yılında Ashad, Edepsukay Ortaokulu’ndan mezun oldu. 1970-1972 yılları arasında Sovyet Ordusu’nda görev yaptı. 1972-1977 yılları arasında Kuban Tarım Enstitüsü’nün Ziraat Fakültesi’nde öğrenim gördü.

1977-1980 yılları arasında Tula Bölgesi, Volovskiy Rayonu’ndaki “Dubrava” devlet çiftliğinde şube müdürü, baş ziraatçı ve müdür olarak çalıştı.
Memleketine döndükten sonra 1980 yılının Nisan-Aralık ayları arasında Teuçejskiy Rayonu’ndaki “İlyiç’in Yolu” devlet çiftliğinde pirinç ziraatı şubesinde ziraatçı olarak görev yaptı. Pirinç üretim hacmini artırmak için herkesle birlikte mücadele etti ve büyük bir başarı elde etti: Şube, Krasnodar Bölgesi’nde en yüksek pirinç verimliliğine sahip olanlar arasında yer aldı. Bu katkısı, SSCB Tarım Bakanlığı’nın onur belgesi ile ödüllendirildi.

1981 yılından günümüze kadar A.H. ŞEWCEN , Tüm Birlik Pirinç Bilimsel Araştırma Enstitüsü’nde (günümüzde Federal Pirinç Bilim Merkezi) görev yapmaktadır. Lisansüstü öğrenci, doktora öğrencisi, bilim çalışanı, müdür yardımcısı olarak çalışmış ve şu anda hassas teknolojiler bölümü başkanlığı görevini yürütmektedir. Aynı zamanda, 2002 yılından itibaren Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’nde Agrokimya Bölümü başkanlığını üstlenmiş ve 2022 yılından itibaren biyoloji, tarım ve teknik bilimler alanlarında doktora ve yüksek lisans tez savunma konseyi başkanlığını yapmaktadır. 2010 yılında “Agrokimya” alanında Rusya Tarım Bilimleri Akademisi’ne (RAS) muhabir üye olarak seçilmiş, 2016 yılında ise “Genel Tarım” alanında Rusya Bilimler Akademisi’ne (RAN) akademisyen olarak seçilmiştir.

Asxhat Khazretovich ŞEWCEN , üstün çalışma azmi, bilimsel alanlara olan tükenmez ilgisi, derin sezgileri ve sıra dışı fikirler üretme yeteneği ile dikkat çekmektedir. Bu özellikleri, geniş bilgi birikimiyle birleşerek parlak sonuçlar elde etmesini sağlamaktadır. O, sadece fikirler üreten bir bilim insanı değil, aynı zamanda bu fikirleri hayata geçirme becerisine sahip bir araştırmacıdır. Bilimsel ilgileri; agrokimya, toprak bilimi, biyogeo kimya, ekoloji ve bitki fizyolojisini kapsamaktadır. Kendi çalışmaları ve bilimsel rehberliği altında şu başarılar elde edilmiştir:

  1. Pirincin C4 fotosentez grubu bitkilerine ait olduğu kanıtlanmıştır, bu da onu yoğun fotosentez yapan ve yüksek potansiyel verimliliğe sahip bir bitki olarak tanımlar. (“C3 ve C4 fotosentezine sahip bitkilerde yaprak yapısının özellikleri”, 2000; “Agrokimya”, 2000).
  2. Bitkileri oluşturan kimyasal elementler için yeni bir fizyolojik-agrokimyasal sınıflandırma önerilmiştir: Makroelementler (> %0,1), mezoelementler (%0,1-0,01), mikroelementler (%0,01-0,0001), ultra mikroelementler (< %0,0001), inert elementler (VIII. grup elementler) ve teknolojik elementler (teknolojik süreçlerle bitkilere ulaşan elementler). (“Biyogeo Kimya”, 2003).
  3. İlk defa, toprak, tohum ve bitkilerdeki mikroelement içeriklerine dayalı özgün bir pirinç beslenme teşhis yöntemi geliştirilmiştir. Kuban bölgesi pirinç yetiştirme toprakları mikroelement içeriklerine göre sınıflandırılmıştır. (“Pirinç tarımında mikro gübrelerin teorisi ve uygulaması”, 1996).
  4. Makro, mezo, mikro ve ultra mikro elementlerle dengeli bitki beslenmesi için bilimsel bir temel oluşturulmuş ve bu unsurların pirinç gübreleme sistemine dahil edilmesi gerektiği kanıtlanmıştır. (“Pirinç gübreleme sistemi”, 2005; “Demir ve pirinç verimliliği”, 2004).
  5.  Pirinçte planlanan ürün verimini elde etmek amacıyla makro, mezo, mikro ve ultramikro elementlerle dengeli bitki beslenmesinin bilimsel temelleri açıklanmıştır. Gübreleme sisteminde makro elementler (N, P, K, Si) ve mikro elementlerin (B, Co, Mn, Cu, Mo, Zn) yanı sıra mezo (Ca, Mg, S, Fe) ve ultramikro elementlerin (V, I, Se, Li) de yer alması gerektiği kanıtlanmıştır. Pirinç tarlası topraklarında bitkilerin faydalanabileceği demir, kalsiyum, magnezyum, kükürt, vanadyum, iyot, selenyum ve lityum formlarının dinamikleriyle ilgili özgün veriler elde edilmiştir (“Pirincin yetiştirilmesinde mikro ve ultramikro gübrelerin uygulanması teorisi ve pratiği”, 2016 – 380 sayfa; “Pirincin beslenmesi ve verimliliğinde demirin rolü”, 2004 – 152 sayfa; “Pirincin beslenmesi ve verimliliğinde kalsiyumun rolü”, 2004 – 120 sayfa; “Pirincin beslenmesi ve verimliliğinde lityumun rolü”, 2008 – 136 sayfa; “Pirincin ekim alanlarında selenyum gübreleri”, 2017 – 92 sayfa; “Pirincin ekim alanlarında vanadyum gübreleri”, 2001 – 80 sayfa; “Magnezyum gübrelemesi ve etkili kullanımı”, 1999 – 96 sayfa; “Pirincin beslenmesi ve verimliliğinde kükürt”, 2004 – 72 sayfa; “Pirincin ekim alanlarında silisyum gübreleri uygulama teorisi ve pratiği”, 2003 – 103 sayfa; “Pirincin tarımsal ekosisteminde çinko agro-kimyası”, 2019 – 164 sayfa; “Pirincin tarımsal ekosisteminde bakır agro-kimyası”, 2021 – 144 sayfa).
  6. Pirinç tarım ekosistemlerinde gübreleme için bilimsel olarak gerekçelendirilmiş bir sistem geliştirilmiştir (“Pirincin beslenmesinin agro-kimyası ve fizyolojisi”, 2005 – 1012 sayfa; “Pirincin gübrelenmesi”, 2004 – 148 sayfa; “Pirincin ekim alanlarında çok bileşenli gübreler”, 2017 – 128 sayfa; “Pirinç tarım ekosistemlerinde gübre kullanımının bilimsel temelleri”, 2024 – 144 sayfa).
  7. Pirinç ekim alanlarında yatmanın nedenleri incelenmiş ve bunun önlenmesi için bir dizi tarım teknikleri ve kimyasal yöntemler geliştirilmiştir (“Pirincin yatmaya dayanıklılığını artırma yöntemleri”, 1996 – 37 sayfa; “Pirincin yatması”, 1997 – 169 sayfa).
  8. Pirinç diyetolojisi hakkında kapsamlı ve derinlemesine bilgi ilk kez sunulmuştur (“Pirincin diyetolojisi”, 2004 – 1080 sayfa).
  9. Kuban bölgesindeki pirinç sulama sistemlerindeki alg türleri incelenmiş ve tanımlanmıştır. Toprak organik madde üreticisi olarak önemleri ortaya konmuş, zararlı türler belirlenmiş ve çevre dostu yok etme yöntemleri önerilmiştir (“Kuban pirinç tarlalarının alg florası”, 2001 – 580 sayfa; “Kuzey Kafkasya yabancı otları: biyoloji, ekoloji, zararlılık ve kontrol önlemleri”, 2005 – 179 sayfa; 2018 – 178 sayfa).

  10. Şeker pancarı üretiminde ortaya çıkan bir atık olan defekatın kapsamlı agro-kimyasal değerlendirmesi yapılmış ve organomineral gübre olarak kullanımı için bir teknoloji geliştirilmiştir (“Defekatın agro-kimyası”, 2018 – 88 sayfa).
  11. Azot kayıplarını azaltmayı sağlayan bir düzenleme geliştirilmiştir. Bu düzenleme, denitrifikasyon ve nitrat yıkanması yoluyla meydana gelen kayıpları önleyerek, azotun toprakta geçici olarak korunmasını ve bitkiler tarafından daha verimli bir şekilde alınmasını sağlamaktadır. Düzenleme, gübrelemede ahır gübresi sıvısı, amonyak, amonyum ve amid formundaki azotlu gübrelerin nitrat inhibitörleri ve üreaz ile birlikte kullanımını içermektedir (“Pirinçte bitkilerin azotla beslenmesine bağlı olarak ürün oluşumu”, 1995 – 28 sayfa; “Pirinç tarımında azot gübreleme normlarının belirlenmesinin agro-ekolojik temelleri”, 2003 – 127 sayfa; “Pirinç tarımında azot sorunu”, 2021 – 116 sayfa).
  12. Zeolitlerin pirinç tarımında yüksek etkinliği ilk kez kanıtlanmış ve üretimde bilimsel olarak temellendirilmiş, çevre dostu bir teknoloji önerilmiştir (“Pirinç tarımında zeolitlerin agro-ekolojik etkinliği”, 2000 – 87 sayfa).
  13. Fosfojipsin, çok bileşenli gübre ve toprak düzenleyici olarak kullanılması yoluyla atık değerlendirme sorunu çözülmüştür (“Pirinç tarımında nötrleştirilmiş fosfojipsin uygulanması teorisi ve pratiği”, 2016 – 40 sayfa; “Pirinç tarla döngüsünde fosfojipsin agro-kimyası”, 2021 – 156 sayfa).
  14. Pirinç tarla döngüsünde yer alan diğer ekinlerin gübreleme sistemi iyileştirilmiştir (“Pirinç tarla döngüsünde kışlık kolzanın gübrelenmesi”, 2001 – 52 sayfa; “Kara toprak ve pirinç çayır kara topraklarında ayçiçeğinin gübrelenmesi”, 2021 – 72 sayfa; “Kara toprak ve pirinç çayır kara topraklarında soya fasulyesi yetiştirilmesinde gübreleme”, 2021 – 60 sayfa; “Pirinç tarla döngüsünde mısırın gübrelenmesi”, 2021 – 136 sayfa; “Pirinç tarla döngüsünde kışlık buğdayın gübrelenmesi”, 2021 – 144 sayfa; “Yonca için mineral besleme ve gübreleme”, 2015 – 189 sayfa).
  15. Pirinç bitkileri üzerinde büyüme düzenleyicilerinin etki mekanizmasını açıklayan veriler elde edilmiş ve bu düzenleyicilerin pirinç tarım ekosistemlerinde uygulanmasına yönelik bir teknoloji geliştirilmiştir (“Pirinç tarımında büyüme düzenleyicilerinin uygulanması”, 1994 – 19 sayfa; “Gübreler, toprak zeminler ve bitki büyüme düzenleyicileri”, 2005 – 404 sayfa; “Pirinç tarımında humatların uygulanması teorisi ve pratiği”, 2008 – 48 sayfa; “Pirinç ekim alanlarında mikro gübreler ve büyüme düzenleyicileri”, 2010 – 292 sayfa).
  16. “Tarım Kültürünün Toplumun Sosyo-Ekonomik Gelişim Düzeyine Uyum Yasası” formüle edilmiş ve temellendirilmiştir (“Kuzey Kafkasya’da Tarımın Doğuşu ve Gelişimi”, 2001 – 952 sayfa; “Tarım Yasaları: Toprak Verimliliğinin Korunması ve Gübrelerin Etkin Uygulanması İçin Bilimsel Temel”, 2004 – 36 sayfa).
  17. Seneleme teorisinin temelleri geliştirilmiş ve pirinç ekimlerinde uygulanmasının gerekliliğini gerekçelendiren yeni yaklaşımlar önerilmiştir (“Pirinç Agroekosisteminde Seneleme Agrokimyası ve Fizyolojisi”, 2020 – 152 sayfa).
  18. Uzun yıllar boyunca yapılan gübre uygulamalarının kara toprağın (çernezyom) agro-kimyasal durumu üzerindeki etkileri ve üç rotasyon boyunca 11 alanlı tahıl-çayır-sürüm tarla döngüsündeki agroekosistemlerin verimliliği analiz edilmiştir (“Kara Toprağın Agro-Kimyası”, 2015 – 232 sayfa; “Kara Toprağın Agro-Biyogeo-Kimyası”, 2018 – 308 sayfa).
  19. Sulama sonucunda ekolojik koşulların değişmesiyle toprakların humus durumundaki değişimlerin yasaları ortaya konmuş, pirinç tarımının etkisi altında toprak dönüşümleri ve toprak oluşum süreçlerinin yönelimleri gösterilmiştir (“Kuban’daki Pirinç Tarlalarının Topraklarının Mikromorfolojisi ve Mineraloji”, 2001 – 42 sayfa; “Kuban’daki Pirinç Tarlalarının Topraklarında Oksidasyon-Redüksiyon Süreçleri”, 2002 – 52 sayfa; “Toprağın Organik Maddesi ve Ekolojik Fonksiyonları”, 2011 – 202 sayfa; “Pirinç Agro-Landşaftlarının Topraklarının Ekolojik-Agro-Kimyasal Durumu”, 2020 – 348 sayfa).
  20. Kuzey Kafkasya’daki kültür bitkilerinin kökeni ve yetiştirilme tarihine ilişkin literatür verileri analiz edilmiş ve özetlenmiştir. Bu bitkilerin biyolojik özellikleri ve tedavi edici özellikleri ele alınmıştır (“Kuzey Kafkasya’nın Kültür Bitkilerinin Kökeni, Yayılması ve Yetiştirilme Tarihi”, 2001 – 602 sayfa; “Kuzey Kafkasya’nın Kültür Bitkilerinin Diyet ve Tedavi Edici Özellikleri”, 2002 – 468 sayfa; “Rusya Federasyonu Kuzey Kafkasya Ekonomik Bölgesinin Doğal Kaynak Potansiyeli”, 2012 – 42 sayfa).
  21. Cumhuriyeti’nin fiziko-coğrafi koşullarının kapsamlı ekolojik değerlendirmesi yapılmıştır. Turistik ve özel koruma altındaki doğal alanlar tanımlanmış, rekreasyonun sosyo-ekonomik ve hukuki temelleri, mevcut durumu ve turizmin gelişme perspektifleri incelenmiştir (“Adıge’nin Rekreasyon Kaynakları”, 1999 – 272 sayfa; “Çiftçinin Halk Ansiklopedisi”, 2000 – 471 sayfa).
  22. Pirinç agroekosistemlerinde tohumların tarlada çimlenme oranını artırmak ve üretkenliği artırmak için fizikokimyasal yöntemler geliştirilmiştir (“Tohumların Tarlada Çimlenmesini ve Pirinç Üretkenliğini Artırma Yöntemleri”, 2001 – 101 sayfa; “Pirinç Tarımında Mikroelementlerin Agro-Kimyası”, 2006 – 248 sayfa; “Tahılların Kalitesini Artırmaya Yönelik Ekolojik-Genetik ve Agro-Kimyasal Temeller”, 2004 – 160 sayfa; “Tohumların Tarlada Çimlenmesini ve Pirinç Üretkenliğini Artırma Yöntemleri”, 2008 – 168 sayfa; “Pirinç Tarla Döngüsünde Mikroelementlerin Gübreleme Sistemindeki Rolü”, 2011 – 363 sayfa).
  23. Agroekosistemlerde agro-kimyasal araçların uygulanmasına yönelik bilimsel olarak temellendirilmiş öneriler sunulmuştur (“Gübreler ve Uygulamalarının Ekonomik Etkinliğinin Değerlendirilmesi”, 2012 – 330 sayfa; “Tahıl, Tane ve Baklagil Bitkilerinin Beslenmesi ve Gübrelenmesi”, 2012 – 231 sayfa; “Besin Elementlerinin Agro-Biyogeo-Kimyasal Döngüdeki Kayıpları ve Bunların Minimizasyon Yöntemleri”, 2012 – 351 sayfa; “Sebze ve Meyve Bitkilerinin Beslenmesi ve Gübrelenmesi”, 2013 – 176 sayfa; “Gübreleme İçin Agro-Kimyasal Temeller”, 2013 – 572 sayfa; “Teknik ve Yem Bitkilerinin Beslenmesi ve Gübrelenmesi”, 2013 – 299 sayfa; “Adıge’de Gübrelerin Agroekolojik Değerlendirilmesi”, 2014 – 96 sayfa).
  24. Pirinç bitkilerinin mineral beslenme elementlerinin tohumların ekim kalitesi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çimlenme uyumu, hızı ve enerjisi, fraksiyonel bileşim, yaşama kabiliyeti ve büyüme gücü araştırılmıştır. “Sheudjen Sayısı” adı verilen özgün bir büyüme gücü göstergesi önerilmiştir. Tohum üretim alanlarındaki pirinç gübreleme sistemi üzerinde araştırmalar yapılmıştır (“Pirinç Tohumculuğunda Fosforlu Gübreler”, 1995 – 81 sayfa; “Pirinç Tohumculuğunda Organik Gübreler”, 1995 – 37 sayfa; “Pirinç Tohumculuğunda Borlu Gübrelerin Kullanımı”, 1995 – 48 sayfa; “Pirinç Tarımında Nitrifikasyon İnhibitörleri ve Azotlu Gübrelerin Etkinliği”, 1995 – 53 sayfa; “Pirinç Tohumculuğunda Bakır Gübreler”, 1997 – 29 sayfa; “Deneysel Agro-Kimya Pratik Çalışma Kılavuzu”, 2024 – 800 sayfa).
  25. Bilimsel araştırma kuruluşlarında ve eğitim süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir dizi rehber ve sözlük hazırlanmış ve yayımlanmıştır (“Kuzey Kafkasya Ekolojisi: Su ve İklim Kaynakları”, 2000 – 415 sayfa; “Rusya’da Agro-Kimya”, 2006 – 726 sayfa; “Rusya’da Pirinç Tarımı”, 2008 – 796 sayfa; “Rusya Federasyonu’nda Toprak Verimliliği Yönetimi ve Tarımsal Üretim Agro-Kimyasal Hizmetlerinin İşleyişine Yönelik Hukuki Düzenlemeler”, 2009 – 456 sayfa; “Toprak Verimliliği Yönetimine İlişkin Hukuki Temeller”, 2009 – 472 sayfa; 2013 – 581 sayfa; “Agro-Kimya: Terimler ve Tanımlar”, 2019 – 176 sayfa).
  26. Bitki besin elementlerinin biyolojik döngüsü ve köklerin yaşadığı tabakadan göçü üzerine uzun yıllar süren lizimetrik ve saha deneylerinin sonuçları özetlenmiştir. Topraktan besin elementlerinin kaybına ilişkin nicel parametreler ve bunları etkileyen faktörler (gübreleme seviyesi, atmosferik yağış miktarı, toprak dokusu, bitki verimi) ortaya konulmuştur. Tarımda kalsiyum ve magnezyum dengesinin hesaplanması ve toprak asitliğinin yapısının tahmin edilmesine yönelik yöntemsel rehberler önerilmiştir. Kara toprakların (çernezyom) asitlik dinamikleri ve bu topraklardan, özellikle pirinç ekimi yapılan koşullarda, kalsiyum kayıpları incelenmiştir (“Agrobiyogeo-Kimya”, 2010 – 878 sayfa; “Bitki Besin Elementlerinin Agro-Biyogeo-Kimyasal Döngüdeki Kayıpları ve Minimizasyon Yöntemleri”, 2012 – 351 sayfa; “Dünyanın Toprakları ve Verimlilik Değerlendirmesi”, 2013 – 100 sayfa; “Bitki Besin Elementlerinin Kayıpları”, LAP LAMBERT Akademik Yayıncılık, 2015 – 506 sayfa; “Sibirya’da Arazi ve Su Kaynaklarının İzlenmesi ve Yönetimi için Yeni Yöntemler”. Springer, 2016 – 760 sayfa; “Biyojenik Elementlerin Agro-Kimyası”, 2021 – 219 sayfa).
  27. Adıge’deki pirinç sulama sistemlerinin topraklarının ekolojik-drenaj durumu incelenmiş ve iyileştirilmesine yönelik bir dizi agro-teknik ve agro-kimyasal yöntem önerilmiştir. Adıge’deki pirinç gübreleme sisteminin geliştirilmesine yönelik saha deneylerinin sonuçları özetlenmiştir. İlk kez Adıgece, Adıge’de pirinç yetiştirme yöntemlerine ilişkin öneriler yayımlanmıştır (“Adıge’nin Pirinç Sulama Sistemi ve Topraklarının Ekolojik-Drenaj Durumu ve İyileştirilmesi”, 1987 – 16 sayfa; “Adıge’de Pirinç Kültürü”, 1989 – 142 sayfa; “Adıge için Bölgelendirilmiş ve Gelecek Vaat Eden Pirinç Çeşitlerinin Agrobiyolojik Özellikleri”, 1994 – 15 sayfa; “Adıge Pirinç Sulama Kompleksi ve İşletmesi”, 1994 – 24 sayfa; “Adıge’deki Pirinç Yetiştiriciliğinde Seneleme ve Sorunları”, 1994 – 22 sayfa; “Adıge’deki Pirinç Yetiştiriciliğinde Azotlu Gübrelerin Verimliliğini Artırma Yolları”, 1994 – 14 sayfa; “Adıge’nin Pirinç Tarlalarında Mikro Gübreler”, 1994 – 10 sayfa; “Adıge Cumhuriyeti’nde Pirinç Yetiştirmenin Fiziksel ve Coğrafi Koşulları”, 1995 – 28 sayfa; “Adıge’nin Pirinç Sulama Sistemi Topraklarının Ekolojik-Drenaj Durumu ve İyileştirme Yöntemleri”, 1999 – 52 sayfa).

Akademisyen A.H. Sheudjen’in bilimsel çalışmaları tarımın ihtiyaç ve talepleriyle yakından bağlantılıdır. Onun girişimi ve doğrudan bilimsel liderliği ile Adıge Bilim ve Teknoloji Pirinç Merkezi (ANTC Pirinç) kurulmuştur. Bilim insanının geliştirdiği bilimsel yöntemlerin üretimde uygulanması, pirinç verimini hektar başına 4-6 sentner artırmıştır ve ANTC Pirinç, uzun yıllardır diğer tarım üreticilerine örnek teşkil etmektedir.

ŞEWCEN Ashad, dünyanın hemen hemen tüm ülkelerini gezdi ve her ülkeden anı olsun diye bir taş getirdi. Sonra bir arkadaşının önerisiyle bir sepet yaptırıldı ve taşlar anıtlaştırıldı.

A.H. Sheudjen, bilim çevrelerinde yüksek bir otoriteye sahiptir. Araştırmaları, Rusya Bilimsel ve Beşeri Araştırmalar Fonları tarafından desteklenmiş ve 36 buluş patentiyle tescillenmiştir. Kendisi, Rusya Bilimler Akademisi’nin bir uzmanı, Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’nde biyolojik, tarımsal ve teknik bilimler alanındaki 35.2.019.06 numaralı tez savunma kurulunun başkanıdır. Ayrıca “21. Yüzyıl: Geçmişin Sonuçları ve Günümüz Sorunları” dergisinin baş editörü ve şu dergilerin editör kurullarında yer almaktadır: “Rizikültür”, “AMAN Raporları”, “Agrokimya ve Ekoloji Sorunları”, “Agrokimya”, “Uluslararası Bilimsel Araştırma Dergisi”, “Tarım”, “Verimlilik”, “Yağlı Tohumlu Bitkiler”, “AgroForum”, “Kuzey Kafkasya Ekoloji Bülteni”, “IMSI Bülteni”, “Kuban Tarım Üniversitesi Çalışmaları”, “Kabardey-Balkar Devlet Tarım Üniversitesi Haberleri”, “Kuban Tarım Üniversitesi’nin Çok Konulu Elektronik Bilimsel Dergisi”.

Akademisyen A.H. Sheudjen, dünya çapında tanınmış bir bilim insanıdır. Bilimsel çalışmaları uluslararası alanda kabul görmüş, adı Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi tarafından yayımlanan Bilim, Kültür ve Eğitim Alanında Öne Çıkan Şahsiyetler Uluslararası Rehberi’ne dahil edilmiştir. Araştırma sonuçlarını defalarca uluslararası konferans ve sempozyumlarda sunmuştur. Alman Toprak Bilimciler Derneği’nin kongresinde “Rusya’da Agronomik Kimyanın Gelişiminde Alman Bilim İnsanları Justus Liebig ve Alfred Mitscherlich’in Rolü” başlıklı bir sunum yapmıştır. Alman bilim insanlarıyla birlikte, “Sibirya’da Arazi ve Su Kaynaklarının İzlenmesi ve Yönetimi için Yeni Yöntemler” adlı temel bir monografiyi yayımlamıştır (Springer, 2015 – 760 s.).

Bilime katkıları ve halklar arasındaki dostluğu güçlendirmesi nedeniyle Avrupa Bilim ve Sanayi Odası’ndan Diploma di Merito ve madalya, Rotary International Uluslararası Vakfı’ndan diploma ve madalya ile ödüllendirilmiştir. Avrupa Doğa Bilimleri Akademisi ve Mitscherlich Uluslararası Toprak Verimliliği Akademisi (Almanya) tarafından akademisyen olarak seçilmiştir. Oxford Eğitim Ağı tarafından agrokimya ve bitki fizyolojisi alanında doktora derecesi verilmiştir.

Ziraat Mühendisliği, Ziraat Kimyası Bölüm Başkanı, Rusya Bilimler Akademisi Akademisyeni ŞEWCEN Askad, bölümün tarihi hakkında detaylı bir sunum yaptı ve Ziraat Kimyası Bölümünün 100 yıllık tarihine adanmış yeni bir kitap sundu ve Dekan Ziraat Kimyası ve Bitki Koruma Fakültesi’nde akademisyen A.A. Lebedovski’nin adını taşıyan diplomalar takdim edildi.

A.H. ŞEWCEN , 1500 yayının yazarıdır: bunlardan 315’i monografiler, ders kitapları, eğitim materyalleri, rehberler, metodolojik yönergeler ve tavsiyeler; 1039’u dergilerde ve bilimsel derlemelerde makaleler; 110’u gazetelerde yayınlanan yazılar; 36’sı ise buluş patentleridir. Onun eserlerini incelediğinizde bilgi birikiminin derinliğini tam anlamıyla kavrarsınız. Bilim insanının topladığı, sistematik hale getirdiği ve bilimsel mantık çerçevesinde düzenlediği çalışmaları, bilim dünyası için büyük bir ilgi ve değer taşımaktadır.

Akademisyen A.H. ŞEWCEN , Kuban bölgesinde mikroelement agrokimyası bilimsel ekolünün kurucusu olup, birçok genç bilim insanını yetiştirmiştir. O, öğrencilerini özenle takip eden ve başarıya yönlendiren bilge bir rehberdir. Onun liderliğinde 70 tez savunulmuş; bunların 10’u doktora, 35’i yüksek lisans, 25’i ise “tarım”, “agrokimya”, “botanik”, “toprak bilimi”, “bitkisel üretim”, “ıslah ve tohumculuk” gibi uzmanlık alanlarında hazırlanmıştır.

Öğrencilerinin birçoğu önemli bilim insanları, eğitimciler, bilim, üretim ve eğitim organizatörleri olmuştur. Öne çıkan öğrencilerden bazıları:

  • Yu.İ. Suhorukih: Tarım Bilimleri Doktoru, uzun yıllar Maikop Devlet Teknoloji Üniversitesi Çevre Fakültesi Dekanı olarak görev yapmıştır.
  • A.K. Şhapatsev: Biyoloji Bilimleri Doktoru, Maikop Devlet Teknoloji Üniversitesi Tarım Teknolojileri Fakültesi Dekanı.
  • İ.A. Lebedovskiy: Tarım Bilimleri Adayı, Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Agrokimya ve Toprak Bilimi Fakültesi Dekanı.
  • Yu.N. Aşinov: Biyoloji Bilimleri Doktoru, Maikop Devlet Teknoloji Üniversitesi Bölüm Başkanı.
  • S.V. Kizinek: Tarım Bilimleri Doktoru, Rusya Federasyonu Hükümeti Ödülü Sahibi, Kuban İşçi Kahramanı.
  • V.V. Prokopenko: Tarım Bilimleri Doktoru, Krasnodar Krayı Yasama Meclisi Milletvekili.
  • D.Z. Dolev: Tarım Bilimleri Adayı, Adıgeya Cumhuriyeti Maliye Bakanı.
  • A.A. Kuşu: Tarım Bilimleri Adayı, Adıgeya Cumhuriyeti Tarım Bakan Yardımcısı.
  • V.İ. Sinyagovskiy: Tarım Bilimleri Adayı, Rusya Federasyonu VII. Dönem Devlet Duması Milletvekili.
  • L.M. Onişçenko, M.İ. Korsunova, O.A. Gutorova: Tarım Bilimleri Doktorları, Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Agrokimya Bölümü Profesörleri.
  • H.D. Hurum: Tarım Bilimleri Doktoru, Adıgeya Bilim ve Teknoloji Pirinç Merkezi Genel Müdürü, Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Onursal Profesörü.
  • M.A. Ladatko: Tarım Bilimleri Adayı, Federal Pirinç Bilim Merkezi Çeşitli Tarım Teknikleri Laboratuvarı Müdürü.

Ve diğer birçok bilim insanı, eğitim ve üretim alanlarında çalışmaya devam etmektedir veya bu alanlarda önemli katkılar sağlamıştır.

Askhad Sheudzhen, eğitim alanında Rusya Hükümeti Ödülü’nün sahibi oldu. Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, eğitim alanında 2024 Hükümet Ödüllerini takdim etti.

Bitmek bilmeyen enerjisiyle, bilime ve eğitime olan sınırsız bağlılığıyla tanınan A.H. ŞEWCEN , birçok yaratıcı ve mesleki yarışmada defalarca ödül kazanmıştır:

– Rusya Federasyonu Hükümeti Ödülü sahibi;
– Rusya Federasyonu D.N. Prjanişnikov Ödülü sahibi;
– Rusya Federasyonu ulusal “Yılın Profesörü” ödülünün iki kez sahibi: 2018 yılında “Tarım Bilimleri” ve 2024 yılında “Biyolojik Bilimler” kategorilerinde;
– Adigey Cumhuriyeti Devlet Ödülü sahibi;
– Adigey Cumhuriyeti Gazeteciler Birliği Yaratıcılık Yarışması ödül sahibi;
– Krasnodar Bölgesi Yönetimi Ödülünün iki kez sahibi;
– Krasnodar Bölgesi yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen “Kuban Biliminin Gururu” yarışmasında yedi kez ödül sahibi;
– Rosselhozakademiya’nın yılın en iyi tamamlanmış bilimsel çalışması yarışmasında ödül sahibi;
– Yerel Eğitim Geliştirme Vakfı’nın “En İyi Bilimsel Kitap” yarışmasında dört kez ödül sahibi;
– Krasnodar Bölgesi’nin 75. yıldönümüne adanan “Bölgenin Akranları ve Kaderleri” yaratıcı yarışması ödül sahibi;
– “Yılın Agrokimyacısı” yarışmasında “Agrokimyasal Bilime Katkı” dalında ödül sahibi;
– “Rusya’nın Kişiliği” projesi ödül sahibi;
– Tüm Rusya “Bilimin ve Eğitimin Altın İsimleri” yarışmasında “Bilime ve Eğitime Katkı” dalında iki kez ödül sahibi;
– “Aktif Buluş Faaliyeti” diplomasını iki kez kazanan;
– “Yılın Bölüm Başkanı” yarışması ödül sahibi;
– All-Russian Exhibition Center “Altın Sonbahar” ödül ve madalyasını (üç Altın, dört Gümüş) yedi kez kazanan;
– Uluslararası Buluşçular ve Yeni Teknolojiler Salonu “Yeni Zaman” Altın Madalya ve Diploması sahibi;
– Moskova İcat ve Yenilikçi Teknolojiler Salonu “Arkhimedes” Diploması sahibi;
– Tüm Rusya “Tarım Öğretim Kitabı” yarışması ödül sahibi.

A.H. ŞEWCEN , yetenekli bir eğitimci ve eğitim süreci organizatörüdür. Onun liderliğindeki bölüm, Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’nin en etkili eğitim birimlerinden biridir. 2017 yılında yayımlanan uluslararası “Agrokimya” ders kitabının ortak yazarıdır. Agrokimya dersi kapsamında konferanslar düzenlemekte ve “Agrobiyogeo-kimya” yüksek lisans programını yönetmektedir. Ders kitapları ve yardımcı materyalleri, Rusya Federasyonu Tarım Bakanlığı tarafından yükseköğretim öğrencilerine tavsiye edilmektedir. Bunlar arasında şunlar yer alır:

  • “Agrokimya” (2000, 2006, 2023),
  • “Agrobiyogeo-kimya” (2010),
  • “Gübreleme Sistemi” (2009),
  • “Agrokimyasal Araştırma Yöntemleri ve Sonuçların İstatistiksel Değerlendirilmesi” (2015),
  • “Agrokimya Öğrencisinin Kütüphanesi” (11 kitap içerir, 2014),
  • “Bölgesel Agrokimya” (2007),
  • “Deneysel Agrokimya Uygulamaları için Pratik Kılavuz” (2024),
  • “Agrokimya Çalışma Kitabı” (2024).

Eğitim sürecinde, özellikle onun “Agrokimya” adlı eseri büyük talep görmektedir. Bu eser, yedi kitaplık bir seriden oluşur:

  1. Agrokimya: Bölüm 1. “Agrokimyanın Tarihi ve Metodolojisi” (Krasnodar: KubGAU, 2011, 1278 sayfa)
    Bu kitap, agrokimyanın gelişimindeki temel aşamaları antik çağlardan 21. yüzyıla kadar ele alır. Agrokimya biliminin temel, uygulamalı ve çevresel ilkelerinin kimler tarafından, ne zaman ve nasıl keşfedildiği anlatılmaktadır. Bilim insanlarının yaşamlarından önemli bölümler ve birçok bilim insanının portreleri yer almaktadır.
  2. Agrokimya: Bölüm 2. “Agrokimyasal Araştırma Yöntemleri” (Krasnodar: KubGAU, 2015, 701 sayfa)
    Bu kitap, laboratuvar, vegetatif ve saha denemelerinin teorisi ve uygulamalarını, ayrıca bitki beslenmesi ve gübrelerin uygulanması konularındaki atom işaretleme yöntemlerini ele alır. Deney planlamanın temelleri ve istatistiksel değerlendirme yöntemleri – varyans, korelasyon, regresyon, kovaryans, kümeleme ve probit analizleri – açıklanmıştır. Matematiksel istatistik teorisi kapsamlı bir şekilde ele alınmış ve örnekleme yöntemi, normal, Student, Fisher, Poisson ve Pearson dağılımları gibi konular işlenmiştir. Bu teorik materyal, somut örneklerle desteklenmiştir.
  1. Bölüm 3. “Deneysel Agrokimya” (Krasnodar: KubGAU, 2016, 755 sayfa)
    Agrokimyasal araştırmalar sırasında dikkate alınması gereken farklı yaklaşımlar, prensipler, metodoloji ve deneysel veri analizi açıklanmaktadır.
  2. Bölüm 4. “Temel Agrokimya” (Krasnodar: KubGAU, 2016, 529 sayfa)
    Agrokimyanın temel ilkeleri ele alınmıştır. Özellikle bitkilerin mineral beslenmesi, kimyasal bileşimi, toprakların agrokimyasal özellikleri ve biyolojik aktiviteleri üzerinde durulmuştur. Bitkilerin mineral beslenmesini optimize etmek amacıyla kullanılan agrokimyasal araçların etkileri detaylı şekilde açıklanmış, gübre uygulamasıyla biyojen element metabolizmasının düzenlenmesi konuları incelenmiştir.
  3. Bölüm 5. “Uygulamalı Agrokimya” (Maykop: “Poligraf-YUG”, 2017, 860 sayfa)
    Agrokimyasal araçların tarımda pratik kullanımına ilişkin bilgiler verilmiştir. Ürün rotasyonunda kullanılan bitkiler, çayır ve otlaklar için gübrelerin en etkili dozları, uygulama zamanları ve yöntemleri açıklanmıştır. Asidik ve tuzlu toprakların kimyasal iyileştirilmesi, bitki beslenme teşhisi ve agroekosistemin gübre ihtiyacının belirlenmesi konuları detaylandırılmıştır.
  4. Bölüm 6. “Çevresel Agrokimya” (Maykop: “Poligraf-YUG”, 2018, 576 sayfa)
    Çevresel agrokimyanın temel ilkeleri, tarihsel gelişimi, metodolojisi, araştırma hedefleri ve görevleri ile ekolojik işlevleri ele alınmıştır. Bu alandaki teorik bilgiler, tarımda agrokimyasal araçların uygulanmasına ilişkin pratik konularla bağlantılı olarak sunulmuştur. Agrokimyasal araçların kullanımı sırasında teknolojik düzenlemelere uyulmamasından kaynaklanan olumsuz sonuçların nedenleri analiz edilmiş ve bu etkileri en aza indirmek için önerilen karşı önlemler verilmiştir. Ayrıca, agrokimyasal araçların etkinliğini artırmak, çevreyi korumak ve iyileştirmek için fizyolojik-ekolojik yöntemler açıklanmıştır.
”Ziraat Kimyası Bölümü 100 yaşında!” töreninde bir öğrencisi ile birlikte

Agrokimya. Bölüm 7. “Bölgesel Agrokimya” (Krasnodar: KubGAU, 2018, 460 sayfa)
Bu kitap, Kuzey Kafkasya bölgesinde agrokimyanın teorik temelleri ve gübre kullanımını ele almaktadır. Bitki beslenmesinin fizyolojik-agrokimyasal temellerine, bitkilerin çevresel faktörlere dayanıklılığına, bölgedeki toprak özelliklerine ve gübrelerin yüksek verimliliğinin ortaya çıktığı koşullara odaklanılmaktadır. Ayrıca, mikro gübreler ve kimyasal iyileştiriciler de dahil olmak üzere tüm gübre türlerinin bölgedeki uygulama yöntemleri, teknikleri ve zamanlamaları anlatılmaktadır. Kuzey Kafkasya’daki agrokimya ile ilgili çevresel sorunlar, mineral beslenme durumu teşhisi ve tarımsal ürünler için gübreleme sistemlerinin oluşturulmasına ilişkin diğer hususlar ele alınmaktadır.

Bu ders kitapları, bilim insanları, bilimsel ve pedagojik personel, araştırmacı öğretmenler ve üniversitelerde ziraat alanında eğitim gören öğrenciler için hazırlanmıştır. Akademisyen A.H. ŞEWCEN  ve meslektaşları, bu eserleri nedeniyle 2024 yılında Rusya Federasyonu Hükümeti Eğitim Ödülü’ne layık görülmüştür.

Askhad Hazretovich ŞEWCEN ’in bilimsel ilgi alanları arasında bilim tarihi ve Adigey bulunmaktadır. Onun iki ciltlik “Adigeler” adlı monografisi, birçok Adige ailesinin başucu kitabı olmuştur.

Askhad Hazretovich, geçmişteki ve günümüzdeki bilim insanlarına büyük bir saygıyla yaklaşır, onların bilimsel düşüncenin gelişimine olan katkılarını aydınlatır ve başarılarına dikkat çeker. Sadece bu bilim insanlarının mirasını anlamakla kalmaz, aynı zamanda meslektaşları ve öğrencileriyle de paylaşır. Şu kitapları büyük ilgi görmektedir:

  • “Kuban Toprağının Hizmetinde”,
  • “Kuban’da Tarımsal Eğitimin Gelişim Tarihi”,
  • “Adigey’in Bilim İnsanları”,
  • “Rusya’nın Pirinç Tarımı Önderi”,
  • “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Agrokimya Bölümü Zaman İçinde”,
  • “Rusya’nın Tarım Eğitiminin Amiral Gemisi: Bir Dönem Kesiti”,
  • “Hayatın Sayfaları”,
  • “Lider”,
  • “Stalin” (3 cilt),
  • “100 Yıllık Bir Yolculuk” (KubGAU Agrokimya Bölümü hakkında),
  • “Bilgilerinin Parçacıkları Her Birimizde Parıldıyor” (Kuban Tarım Enstitüsü’ndeki hocaları hakkında).

Bilime adanmış yaşamında, Askhad ŞEWCEN  çok sayıda bilimsel ve popüler yazı kaleme almıştır. Örnekler:

  • “Kuban Tarım Biliminin Patriği”,
  • “Kurucu Rektör” (I.T. Trubilin hakkında),
  • “Ivan Timofeviç Trubilin”,
  • “Rusya’da Toprak Koruma Tarımının Patriği” (A.N. Kaştanov hakkında),
  • “Kuban’ın Pirinç Bilim İnsanları”,
  • “Benim Hocam – Akademisyen Aleşin”,
  • “Bilim ve Üretimin Organizasyonunda Bir Bilim İnsanı” (E.M. Haritonov hakkında),
  • “Bilim ve Eğitimin Çalışkanı” (N.S. Kotlyarov hakkında),
  • “Kuban Kara Topraklarının Verimliliğinin Bekçisinde” (Yu.A. Ştompel hakkında),
  • “Agrokimyasal Bilimin Hizmetinde” (N.V. Vaytoviç hakkında),
  • “Akademisyen Mineev Kuban’da”,
  • “Akademisyen Kiryuşin Kuban’da”,
  • “Agrokimya Biliminin Kurucusu: Justus Liebig”,
  • “Agrokimyacıların Rehber Yıldızı” (D.N. Pryanishnikov hakkında),
  • “Yol Gidenin Olur” (P.N. Harçenko hakkında),
  • “Kuban’ın Oğlu” (B.A. Suşenitse hakkında),
  • “Vyacheslav Alekseyevich Popov”,
  • “Avraam Pavloviç Julay”,
  • “Elkhard Alfred Mitscherlich”,
  • “Alexander Alexandrovich Shmuk”,
  • “Dönemin Baş Agrokimyacısı” (V.G. Mineev hakkında),
  • “Soya Tarımının Babası” (V.F. Baranov hakkında),
  • “Kafkasya’nın Kızı” (L.A. Bekizova hakkında),
  • “Nikolay Vasilyeviç Vorobyev”,
  • “Ziraat Kimyasının Kökenlerinde: Johann Gottschalk Wallerius”.

A.H. ŞEWCEN ’in Bilimsel ve Pedagojik Faaliyetleri

Askhad Hazretovich ŞEWCEN ’in bilimsel ve pedagojik çalışmaları, birçok ödülle taçlandırılmıştır. Kendisi aşağıdaki madalyalarla ödüllendirilmiştir:

  • “Bilim ve Teknolojik Gelişim Alanında Devlet Politikasının Uygulanmasına Katkı”,
  • “Rusya Bilimler Akademisi’nin 300. Yılı”,
  • “Adigey’in Şanı”,
  • “Kuban’ın Emek Kahramanı”,
  • “Kuban’ın Gelişimine Olağanüstü Katkı” (üç derece),
  • “Yasa. Görev. Onur”,
  • “Adigeysk Şehrinin Gelişimine Katkı”,
  • “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’nin Gelişimine Katkı”,
  • “Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi’nin Gelişimine Katkı”,
  • “Tüm Rusya Pirinç Araştırma Enstitüsü’nün Gelişimine Katkı”: “Prometheus Yıldızı”,
  • “Toplum İçin Yararlı Bilimsel Çalışmalar”,
  • “Tüm Rusya Agrokimya Araştırma Enstitüsü’nün Gelişimine Katkı”: “Onursal Agrokimyacı”,
  • “Stavropol Devlet Tarım Üniversitesi’nin Şanı ve Gururu”.

Ayrıca, Rusya Bilimler Akademisi, Rusya Federasyonu Devlet Duması Tarım Komitesi, Rusya Federasyonu Tarım Bakanlığı, Rusya Federasyonu Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı, Adigey Cumhuriyeti Devlet Konseyi-Hase, Krasnodar Bölgesi Yasama Meclisi ve Krasnodar Bölgesi İdaresi tarafından onur belgeleriyle ödüllendirilmiştir.

ŞEWCEN ’e şu unvanlar verilmiştir:

  • “Rusya Federasyonu Bilim Onur Çalışanı”,
  • “Rusya Federasyonu Yüksek Mesleki Eğitim Onur Çalışanı”,
  • “Adigey Cumhuriyeti Bilim Onur Çalışanı”,
  • “Kuban Bilim Onur Çalışanı”,
  • “Adigey Cumhuriyeti Tarım Onur Çalışanı”,
  • “Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi Onursal Profesörü”,
  • “Adigey Tarım Araştırma Enstitüsü Onursal Doktoru”,
  • “Adigey Cumhuriyeti Teuçejski Bölgesi Onursal Vatandaşı”,
  • “Adigey Cumhuriyeti Takhtamukay Bölgesi Onursal Vatandaşı”,
  • “Adigeysk Şehri Onursal Vatandaşı”.

Ayrıca Adigeysk şehrinin Şeref Panosuna adı yazılmıştır.

Askhad Hazretovich ŞEWCEN ’i tanıyan herkes, onun bitmek bilmeyen yaşam enerjisine, kararlılığına, özverisine ve Rusya ile dünya bilimlerine olan adanmış hizmetine hayranlık duymaktadır. Onunla bir kez bile iletişim kurmuş olanlar, bu insanın güçlü kişiliğini, karizmasını ve parlak varlığını hisseder: disiplinli, iş odaklı, talepkâr, iletişimde mesafeli ama aynı zamanda alçakgönüllü, insanlara dikkat eden, güvenilir ve son derece dürüst bir kişi. Başkalarının başarılarına içtenlikle sevinir, başarısızlıklarında empati kurar ve bazen tanımadığı insanlara bile yardım eder.

ŞEWCEN ’in mesleki ve pedagojik kültürü, ona hem Rusya’da hem de yurtdışında yüksek bir itibar kazandırmıştır. Bilimde yenilikçilik, ilkeli duruş, bilimsel sonuçlarının nesnelliği ve en karmaşık bilimsel sorunları çözme konusundaki yenilikçi yaklaşımı, onun en belirgin özelliklerindendir.

A.H. ŞEWCEN ’in en önemli niteliklerinden biri de, bilimi öğrencileri aracılığıyla ileri taşıyabilmesidir. Öğrencilerinin birçoğunda gelecek vadeden bilim insanları görmüş ve onların bilimsel potansiyellerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olmuştur. Onun yönetiminde savunulan tezlerin sayısı bakımından çok az meslektaşı onunla boy ölçüşebilir.

Akademisyen A.H. ŞEWCEN , kendini vatanına, Rusya bilim ve eğitimine adayan bir vatanseverdir. Onun gibi kişiler sayesinde vatanın şanı ve aydınlık geleceği büyümekte ve çoğalmaktadır.

Hayatın Sayfaları
Hatıralar, kullanıldıkça yıpranmayan büyülü giysilerdir.
R.L. Stevenson

Zamanını etkili bir şekilde kullanmayı bilmeyen kişi, her şeyden önce onun yetersizliğinden şikayet eder: günlerini giyinme, yemek yeme, uyuma, boş konuşmalar, ne yapılması gerektiği üzerine düşünme ve sadece hiçbir şey yapmama ile harcar.
J. La Bruyère

  • 1952 – 5 Ocak’ta Adige Özerk Bölgesi, Teuçejsky İlçesi, Edipsukay-1 köyünde doğdu.
  • 1958-1969 – Adige Özerk Bölgesi, Teuçejsky İlçesi, Edipsukay-1 köyündeki 12 No’lu Edipsukay Ortaokulu’nda öğrenci.
  • 1969 – Teuçejsky İlçe Komsomol Komitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • 1970-1972 – Sovyet Ordusu’nda askerlik hizmeti.
  • 1971 – Lenin Başarısı Rozeti ile ödüllendirildi (Merkez Komite, Komsomol).
  • 1971 – SSCB Savunma Bakanlığı 55485 Nolu Askeri Birlik Komutanlığı tarafından Teşekkür Belgesi aldı.
  • 1971 – 55485 Nolu Askeri Birlik Şeref Panosu’na adı yazıldı.
  • 1972 – SSCB Savunma Bakanlığı 55485 Nolu Askeri Birlik Komutanlığı tarafından Takdir Belgesi ile ödüllendirildi.
  • 1972-1977 – Krasnodar’da Kuban Tarım Enstitüsü (Kuban STHİ), Ziraat Fakültesi’nde öğrenci.
  • 1975 – Kuban STHİ Halk Meslekleri Fakültesi’ni “Komsomol Çalışmaları Organizatörü” uzmanlığıyla tamamladı.
  • 1976 (1 Nisan – 24 Eylül) ve (7 Mart 1980 – 9 Şubat 1981) – Adige Özerk Bölgesi, Teuçejsky İlçesi, İlyiç’in Yolu Sovhozu’nda ziraat mühendisi.
  • 1977 – Kuban STHİ tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • 1977-1980 – Tula Bölgesi, Volovsky İlçesi, Dubrava Sovhozu’nda 1. Şube Müdürü, Baş Ziraat Mühendisi ve Sovhoz Müdürü.
  • 1979 – Tula Bölgesi Komsomol Komitesi tarafından Onur Belgesi aldı.
  • 1979 – Tula Bölgesi, Volovsky İlçesi Şeref Panosu’na adı yazıldı.
  • 1980 – SSCB Tarım Bakanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • 1981-1984 – Tüm Birlik Pirinç Araştırma Enstitüsü’nde (VNİİ Pirinç) yüksek lisans öğrencisi.
  • 1984-1987 – VNİİ Pirinç’te Toprak Bilimi ve Tarım Kimyası Laboratuvarı’nda önce genç, ardından kıdemli bilim insanı.
  • 1984 – Krasnodar PriKuban İlçe Komsomol Komitesi tarafından Onur Belgesi aldı.
  • 1985 – Moskova Timiryazev Tarım Akademisi’nde (TSHA) Tarım Kimyası alanında uzmanlık eğitimi aldı.
  • 1985 – “Bakır ile beslenmesine bağlı olarak pirincin büyümesi, gelişimi ve verimliliği” konulu doktora tezini tamamladı (Biyoloji Bilimleri Adayı).
  • 1986 – Krasnodar PriKuban İlçe Komsomol Komitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • 1987 – Krasnodar Bölgesel Komsomol Komitesi tarafından Onur Belgesi aldı.
  • 1989 – Moskova Timiryazev Tarım Akademisi’nde “Alan Deney Metodolojisi” uzmanlık programını tamamladı.
  • 1990-1993 – VNİİ Pirinç’te doktora öğrencisi.

1992 – D.N. Pranyşnikov adına Tüm Rusya Gübreler ve Tarımsal Toprak Bilimi Araştırma Enstitüsü’nde doktora tezi savunması yapıldı. Konu: “Krasnodar Bölgesi koşullarında mikro elementlerin pirinç beslenmesi ve verimliliği üzerindeki etkisi” (Biyoloji Bilimleri Doktoru unvanı).
1993’ten itibaren – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’nde 06.01.04 – Tarım Kimyası alanında uzmanlaşmış D. 120.23.02 numaralı doktora tez savunma komitesinin üyesi.
1993 – “Rusya Pirinci” dergisinin editörler kuruluna üye seçildi.
1993 – Tüm Rusya Pirinç Araştırma Enstitüsü Bilim Kurulu üyesi.
1994-2012 – Tüm Rusya Pirinç Araştırma Enstitüsü’nde Rusya Federasyonu’nda pirinç tarımı sorunlarının koordinasyonundan sorumlu müdür yardımcısı.
1995 – Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Kurulu (VAK) tarafından tarım kimyası alanında profesör unvanı verildi.
1996’dan itibaren – Tüm Rusya Pirinç Araştırma Enstitüsü’nde 06.01.05 – Islah ve Tohumculuk alanında uzmanlaşmış D. 020.66.01 numaralı doktora tez savunma komitesinin üyesi.
1997 – Adige (Çerkes) Uluslararası Bilimler Akademisi’nin tam üyesi seçildi.
1998 – “Adige (Çerkes) Uluslararası Bilimler Akademisi Krasnodar Bilim Merkezi Bülteni” dergisinin editörler kuruluna üye.
1998’den itibaren – Rusya Federasyonu’nda pirinç tarımı ile ilgili bilimsel-teknik politikalar, ekonomik analiz ve bölgesel sorunlar bölümünün başkanı (2012’den itibaren hassas tarım teknolojileri bölümü).
1998-2016 – Maykop Devlet Teknoloji Enstitüsü’nde profesör (yarı zamanlı).
1998-2000 – Güney Rusya Arazi ve Ekosistem İzleme Enstitüsü’nde bilimsel çalışmalardan sorumlu müdür yardımcısı (yarı zamanlı).
1999 – Sosyal Teknolojiler ve Yerel Yönetim Akademisi’nin (Rusya Federasyonu) tam üyesi seçildi.
1999 – Adige Cumhuriyeti Onurlu Bilim İnsanları unvanı verildi.
1999 – Rusya Doğal Bilimler Akademisi’ne muhabir üye seçildi.
2000 – Rusya Doğal Bilimler Akademisi’nin tam üyesi seçildi.
2000 – Adige Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2000 – Adige Cumhuriyeti Gazeteciler Birliği Yaratıcı Yarışması ödül diploması aldı.
2001 – Krasnodar Bölgesi Yönetimi tarafından bilim alanında ödüle layık görüldü.

2001 – Krasnodar Bölgesi’ndeki yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen en iyi yenilikçi proje yarışmasında üçüncülük ödülü aldı ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
2001 – “Kuban Bilim Emektarı” onursal unvanı verildi.
2002 – “Pirinç Tarımı” dergisinin editörler kuruluna üye oldu.
2002 – Rusya Tarım Bilimleri Akademisi’nden Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2002 – Adige Cumhuriyeti Devlet Konseyi – Hase’den Onur Belgesi aldı.
2002’den itibaren – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Tarım Kimyası Bölümü Başkanı (yarı zamanlı).
2003 – Uluslararası Reel Ekonomi Akademisi’nin tam üyesi seçildi.
2003 – Adigeysk şehrinin “Fahri Vatandaşı” unvanı verildi.
2003 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Tarım Kimyası Bölümü çalışmaları “Tarım Biliminin Gönüllüleri” başlığıyla yayımlanmaya başladı; 23 sayı yayımlandı, bilimsel editörlük yaptı.
2004 – Rusya Federasyonu’nda “Bilim Emektarı” onursal unvanı verildi.
2004 – Krasnodar Bölgesi’nde yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen en iyi bilimsel ve yaratıcı çalışma yarışmasında birincilik ödülü aldı ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
2004 – Rosselhozakademiya Başkanlık Divanı’ndan yılın en iyi tamamlanmış bilimsel çalışması ödülünü aldı.
2004 – Krasnodar Bölgesi Kozmonotluk Komitesi’nden Teşekkür Mektubu aldı.
2004 – “Adigelerin Toprağı” kitabının tanıtımı yapıldı (Adigeysk Şehir Merkezi Kütüphanesi, 17.12.2004).
2005 – Krasnodar Bölgesi Yönetimi tarafından Teşekkür Belgesi ile ödüllendirildi.
2005 – Krasnodar Bölgesi’nde yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen en iyi bilimsel ve yaratıcı çalışma yarışmasında üçüncülük ödülü aldı ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
2005 – Kuban Devlet Tıp Akademisi Tıp ve Sosyal Alanlarda Ekonomi ve Yönetim Enstitüsü’nden Teşekkür Mektubu aldı.
2005 – Krasnodar Bölgesi Tarım ve İşleme Sanayi Departmanı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2005 – Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi “Fahri Profesörü” unvanını aldı.
2006’dan itibaren – Adige (Çerkes) Uluslararası Bilimler Akademisi Krasnodar Bilim Merkezi Başkanı.
2006 – Krasnodar Bölgesi’nde yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen en iyi bilimsel ve yaratıcı çalışma yarışmasında üçüncülük ödülü aldı ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
2006 – Adige (Çerkes) Uluslararası Bilimler Akademisi Başkanlık Divanı üyesi.
2006 – Yerli Eğitim Geliştirme Fonu yarışmasında “En İyi Bilimsel Kitap” ödülü aldı.
2006 – “Kuban’ın Gelişimine Olağanüstü Katkı” III. derece madalyası ile ödüllendirildi.
2006 – “Fahri Tarım Kimyacısı” madalyası (D.N. Pranyshnikov adına VNIİA) ile ödüllendirildi.
2006 – Krasnodar Bölgesi Tarım ve İşleme Sanayi Departmanı tarafından Onur Belgesi aldı.
2006 – Adigeysk Şehir Onur Panosu’na adı yazıldı.
2006 – D.N. Pranyshnikov adına Tüm Rusya Tarım Kimyası Araştırma Enstitüsü’nde “Modern Tarım Kimyası Analiz Yöntemleri” alanında eğitim aldı.
2007 – Adige Cumhuriyeti Devlet Bilim Ödülü’ne layık görüldü.
2007-2016 – Adige Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın bilim ve ileri teknoloji konularında danışmanı (yarı zamanlı).
2007 – Krasnodar Bölgesi Yönetimi’nden bilim, eğitim ve kültür alanında ödül aldı.
2007 – Krasnodar Bölgesi’nde yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasında düzenlenen en iyi bilimsel ve yaratıcı çalışma yarışmasında birincilik ödülü aldı ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.

2007 yılı

  • Adığe (Çerkes) Uluslararası Bilim Akademisi dergisi “Dokladı”nin yayın kurulu üyesi oldu.
  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Krasnodar Bölgesi İdaresi Başkanı’ndan teşekkür mektubu aldı.
  • Krasnodar Bölgesi Tarım ve İşleme Sanayii Departmanı’nın Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Adıge Cumhuriyeti Devlet Ödülleri Komisyonu’na (bilim, edebiyat ve sanat alanında) 2007-2016 yılları arasında üye oldu.
  • Adığe (Çerkes) Uluslararası Bilim Akademisi Başkanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Eğitim Geliştirme Vakfı’ndan “En İyi Bilimsel Çalışma Yarışması” ödülü aldı – “Agrokimya” kitabı için diploma ile ödüllendirildi.
  • Eğitim Geliştirme Vakfı’ndan “Kuban’da Tarımsal Eğitimin Tarihi” kitabı için ödül aldı.
  • Eğitim Geliştirme Vakfı’ndan “Rusya’da Agrokimya” kitabı için ödül aldı.
    1. Pryanışnikov Okumaları’nda, V.V. Dokuchaev Toprak Bilimi Enstitüsü’nde “Pirinç Beslenmesi Agrokimyası ve Fizyolojisi” konulu bir bildiri sundu.

2008 yılı

  • Krasnodar Bölgesi Üniversite Öğretim Elemanları için düzenlenen yarışmada, III. derece diploma ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
  • “Topluma Faydalı Bilimsel Çalışmalar” madalyası ile ödüllendirildi (VNIİ Pirinç).
  • Krasnodar Bölgesi Tarım ve İşleme Sanayii Departmanı’nın Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Adıge Cumhuriyeti Teuçej Bölgesi’nin “Fahri Vatandaşı” unvanı verildi.
  • “Agrokimya ve Ekoloji Sorunları” dergisinin yayın kurulu üyesi oldu.
  • “Ünlü Kuban İnsanları” kitabına dahil edildi.

2009 yılı

  • Oxford Eğitim Ağı tarafından bitki fizyolojisi ve agrokimya alanında doktora unvanı verildi.
  • Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi’nin yayınladığı “Kim Kimdir?” sözlüğüne dahil edildi.
  • Krasnodar Bölgesi İdaresi tarafından teşekkür aldı.
  • Stalin’in doğumunun 130. yıldönümüne ithafen “Madalyası” ile ödüllendirildi (Rusya Komünist Partisi Merkez Komitesi).
  • Avrupa Doğa Bilimleri Akademisi’ne asil üye seçildi.
  • “Rusya’nın Ünlü İnsanları” kitabına dahil edildi.

2010 yılı

  • “Tsug Teuçej” madalyası ile ödüllendirildi (Adıge Cumhuriyeti).
  • Rus Tarım Akademisi Sibirya Şubesi’nin 40. yıldönümü madalyası ile ödüllendirildi.
  • Rus Tarım Bilimleri Akademisi’nin muhabir üyesi seçildi.
  • Rusya Federasyonu Hükümeti tarafından D.N. Pryanishnikov Ödülü ile onurlandırıldı – “Pirinç Beslenmesi Agrokimyası ve Fizyolojisi” kitabı için.
  • Adıge Cumhuriyeti’nin en yüksek ödülü olan “Adıge’nin Şanı” madalyası ile ödüllendirildi.
  • “Zafer Müttefikleri” madalyası ile ödüllendirildi.
  • “Kafkasya’nın Ünlü İnsanları” kitabına dahil edildi.
  • Lenin’in doğumunun 140. yıldönümüne ithafen madalya ile ödüllendirildi (Rusya Komünist Partisi Merkez Komitesi).

2011 yılı

  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından teşekkür aldı.
  • “Yılın Agrokimyacısı” yarışmasında “Agrokimya Bilimi Gelişimine Katkı” dalında birinci derece diploma ile ödüllendirildi.
  • Krasnodar Bölgesi Üniversiteleri öğretim üyeleri arasında en iyi bilimsel ve yaratıcı çalışmaya yönelik yapılan yarışmada, III. derece diploma ve “Kuban Biliminin Gururu” madalyası ile ödüllendirildi.
  • “Kuban’ın Gelişimine Önemli Katkı” madalyası II. derece ile ödüllendirildi.
  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Rusya Genel Sergi Merkezi tarafından diploma ve gümüş madalya ile ödüllendirildi.
  • “Mihail Vasilyeviç Lomonoşov’a 300 Yıl” madalyası ile ödüllendirildi.
  • “Rusya’nın Yükseköğretim Çalışanları Fahri Çalışanı” unvanı verildi.
  • “Rusya’nın Kişilikleri” kitabına dahil edildi.
  • “Uzay Araştırmalarının 50. Yılı” madalyası ile ödüllendirildi (Rusya Komünist Partisi Merkez Komitesi).
  • “Kuban’ın Aydınlatıcıları” kitabına dahil edildi.

2012 yılı

  • “Bölge ve Kaderinin Kardeşleri” yaratıcı yarışmasında 75. Krasnodar Bölgesi Yılı’na ithafen birincilik ödülü verildi.
  • Sovyetler Birliği’nin kuruluşunun 90. yıldönümüne ithafen madalya ile ödüllendirildi.
  • Rusya Genel Sergi Merkezi tarafından “Altın Sonbahar” adlı etkinlikte diploma ve gümüş madalya ile ödüllendirildi.
  • “Rusya Kişilikleri” unvanına sahip “Zengin Laureat” diploması ile ödüllendirildi.
  • VNIİ Pirinç tarafından “Prometheus Yıldızı” Onur Nişanı ile ödüllendirildi.
  • Rusya Adıgeleri Ulusal Kültür Otonomisi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Krasnodar Bölgesi Yasama Meclisi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.

2012 yılı (devam)

  • Maykop Devlet Teknolojik Üniversitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • VNIİ Pirinç tarafından teşekkür belgesi ile ödüllendirildi.

2013 yılı

  • Adıge Cumhuriyeti Tarım Üretimi Şerefli Çalışanı unvanı verildi.
  • “Verimlilik” dergisinin yayın kurulu üyesi oldu.
  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından teşekkür aldı.

2014 yılı

  • Krasnodar Bölgesi Tarım ve İşleme Sanayii Bakanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından teşekkür aldı.
  • Krasnodar Bölgesi Dinskoy Bölgesi Belediye Başkanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • VNIİ Tarım Biyoteknolojisi tarafından teşekkür belgesi verildi.
  • Rusya Bilimler Akademisi tarafından üyelik kabulü yapıldı.
  • Rusya Genel Sergi Merkezi tarafından diploma ve altın madalya ile ödüllendirildi (“Altın Sonbahar”).
  • “Rotary International” Uluslararası Vakfı tarafından diploma ve altın madalya ile ödüllendirildi.

2015 yılı

  • Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından teşekkür aldı.
  • Rusya Genel Sergi Merkezi tarafından diploma ve altın madalya ile ödüllendirildi (“Altın Sonbahar”).
  • “Kuban’ın Çok Kültürlü Yapısı” kitabına dahil edildi.

2016 yılı

  • Adıge Tarım Araştırma Enstitüsü tarafından Onur Doktoru unvanı verildi.
  • Moskova İcat ve Yenilik Teknolojileri Salonunun 20. yılına ithafen diploma ve ödüllendirildi (Arkhimed 2016).
  • Krasnodar Bölgesi İdaresi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
  • Uluslararası Bilimsel Araştırma Dergisi’nde yayın kurulu üyesi oldu.
  • Rusya Bilimler Akademisi tarafından uzman olarak onaylandı.
  • Avrupa Bilimsel ve Sanayi Odası tarafından “Agricultural Science Development” ödülüne layık görüldü – “Diploma di Merito”.

2016 – Rusya Bilimler Akademisi’ne akademik üye seçildi.
2016 – “Kuban’ın Gelişimine Olağanüstü Katkı” birinci derece madalyasıyla ödüllendirildi.
2016 – Rusya Bilimler Akademisi’nin K.K. Gedroytz Altın Madalyası’nı verme komitesinin üyesi oldu.
2016 – İ.T. Trubilin adına Kuban Devlet Tarım Üniversitesi Diploması ile ödüllendirildi.
2016 – “Adıgey Cumhuriyeti’nin İlk 300 Yöneticisi” kitabına dahil edildi.
2017 – Almanya’daki Mitcherlich Toprak Verimliliği Akademisi’nin gerçek üyesi seçildi.
2017 – “Büyük Ekim Sosyalist Devrimi’nin 100. Yılı” madalyasıyla ödüllendirildi (KP Rusya Merkezi Komitesi).
2017 – Federal Bilimsel Organizasyonlar Ajansı tarafından uzman olarak onaylandı.
2017 – Kuban Devlet Tarım ve İşleme Endüstrisi Bakanlığı tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2017 – Stavropol Devlet Tarım Üniversitesi tarafından Teşekkür Belgesi ile ödüllendirildi.
2017 – İ.T. Trubilin adına Kuban Devlet Tarım Üniversitesi tarafından Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2017 – “Üniversitenin Gururu ve Şanı” madalyasıyla ödüllendirildi (Stavropol Devlet Tarım Üniversitesi).
2017 – “Adıgey Cumhuriyeti – 25 Yıl” madalyasıyla ödüllendirildi.
2017 – “Yuri Gagarin” madalyasıyla ödüllendirildi (KP Rusya Merkezi Komitesi).
2017 – “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi’ne Katkı” madalyasıyla ödüllendirildi (Kuban Devlet Tarım Üniversitesi).
2017 – Rusya Temel Araştırmalar Fonu (RFBR) tarafından uzman olarak onaylandı.
2018 – “IMCIT Haberleri” dergisinin editörler kurulunun üyesi oldu.
2018 – Rusya Genel Sergi Merkezi tarafından Diplom ve Gümüş Madalya ile ödüllendirildi.
2018 – “Yılın Profesörü” ulusal ödülü “Tarım Bilimleri” dalında verildi.
2018 – “225 İsim: Yekaterinodar-Krasnodar” kitabına dahil edildi.
2019 – “XXI. Yüzyıl: Geçmişin Sonuçları ve Mevcut Problemler” dergisinin baş editörü oldu.

2019 – Tkhakushinov Altın Madalyası ile ödüllendirildi (Antropogenik Tarım Araştırma Merkezi).
2019 – Rusya Bilimler Akademisi tarafından, Federal Devlet Eğitim Standartları ve Eğitim Kitapları değerlendirme komitesine üye olarak atandı.
2019 – “Çerkesika” toplumsal Adıgey serisi projesinin editörler kurulu üyesi oldu.
2019 – “Kuban İşçi Kahramanı” madalyasıyla ödüllendirildi.
2019 – “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına Çalışmalar” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2019 – “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına Çok Temalı Elektronik Bilimsel Dergisi” editörler kurulu üyesi oldu.
2019 – Rusya Bilimler Akademisi’nin Federal Devlet Eğitim Standartları ve Eğitim Kitapları Değerlendirme Komitesinin üyesi oldu (Rusya Bilimler Akademisi Başkanlığı’nın 19 Mart 2019 tarihli 51 sayılı kararı).
2019 – “Öğretmenim – Akademik Aleşin” kitabının sunumu; Korenovsk şehri, Korenovsk Tarih ve Bölge Araştırma Müzesi, 7 Haziran 2019.
2020 – “Agrokimya” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2020 – “Kabardino-Balkar Devlet Tarım Üniversitesi Bilimsel Bildirileri” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2020 – “Toprak Bilimi” konulu makalelerle, XIV Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Yarışması’nda birinci derece Diplomayla ödüllendirildi.
2020’dan itibaren – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına 03.02.13 – Toprak Bilimi dalında, D.S220.038.04 doktora komitesinin üyesi oldu.
2020 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına Üniversitesinin Bilimsel Konseyinin üyesi oldu.
2020 – Kuban Bilim Fonu Başkanlık Kurulu üyesi oldu.
2020 – “Adıgeyksk Şehri Gelişimine Katkı” madalyası ile ödüllendirildi (Adıgeyksk Şehir Belediyesi).
2021 – Rusya Bilimler Akademisi Başkanı tarafından Teşekkür Belgesi ile ödüllendirildi.
2021 – “İvan Timofeyevich Trubilin” kitabının sunumu; Kuschovskaya, Eğitim Yönetimi Müzesi, 23 Eylül 2021.
2021 – “Bilimsel ve Teknolojik Kalkınma Alanında Devlet Politikalarının Uygulamasına Katkı” madalyasıyla ödüllendirildi (Rusya Bilim ve Yükseköğretim Bakanlığı).
2021 – “Altın Sonbahar” Vserusya Sergi Merkezi tarafından Diplom ve Gümüş Madalya ile ödüllendirildi.
2021 – “Yeni Zamanlar” XVII Uluslararası Buluşlar ve Yeni Teknolojiler Sergisi’nde Diplom ve Altın Madalya ile ödüllendirildi.
2021 – “Bilim ve Eğitim Alanındaki Katkısı” için “Yükseköğretim Altın İsimleri” Vserusya Yarışması’nda ödüllendirildi.
2021 – Rusya Federasyonu Üniversiteleri Öğretim Üyeleri Onur Kitabı’na dahil edildi.
2021 – Rusya Bilimler Akademisi Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2021 – Krasnodar Bölgesi Prikuban Bölgesi Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2022 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2022 – Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi tarafından “Üniversite Gelişimine Katkı” madalyası ile ödüllendirildi.
2022 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına birinci derece Diplomayla ödüllendirildi.
2022 – “Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin’e 100 Yıl” madalyası ile ödüllendirildi.
2022 – “İvan Timofeyevich Trubilin” ve “Alexander Alexandrovich Shmuk” kitaplarının sunumu; Gulkewichi, Gulkewichi Tarih ve Bölge Araştırma Müzesi, 5 Temmuz 2022.
2022 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına D.35.2.019.06 doktora komitesinin başkanı olarak atandı (Agrokimya, Toprak Bilimi, Bitki Koruma ve Karantina, Teknik Bilimler).
2022 – “Adıgey Cumhuriyeti Taqtamukay Bölgesi Onur Vatandaşı” unvanını kazandı.
2022 – “Zemledeliye” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2022 – “Kuzey Kafkasya Çevre Dergisi” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2022 – “Adıgey Cumhuriyetinin Kuruluşunun 100 Yılı” madalyası ile ödüllendirildi.
2022 – “Yılın Bölüm Başkanı” unvanına layık görüldü.
2022 – “Altın Sonbahar” Vserusya Sergi Merkezi tarafından Altın Madalya ve Diplomayla ödüllendirildi.
2022 – Rusya Tarım Bakanı tarafından Teşekkür Belgesi ile ödüllendirildi.
2022 – “Federal Agrokimya Merkezi ‘Krasnodar’ Onur Agrokimyacısı” unvanını kazandı.
2023 – “AgroForum” dergisinin editörler kurulu üyesi oldu.
2023 – Rusya Bilimler Akademisi Başkanlığı’na bağlı Güney Bilimsel Organizasyonlar Koordinasyon Konseyi üyesi oldu.
2023 – “Adıgeler” kitabının sunumu; Maykop.
2023 – Rusya Federasyonu Devlet Duması Tarım Komitesinin Onur Belgesi ve Özel İsimli El Saatleri ile ödüllendirildi.
2024 – “Rusya Bilimler Akademisi’ne 300 Yıl” madalyası ile ödüllendirildi.
2024 – Rusya Federasyonu Hükümeti tarafından Eğitim Alanında Ödül verildi.
2024 – “Rusya Federasyonu Yılın Profesörü” ulusal ödülünü, “Biyolojik Bilimler” dalında kazandı.
2024 – Kuban Devlet Tarım Üniversitesi İ.T. Trubilin Adına Onur Belgesi ile ödüllendirildi.
2024 – “Tarım Eğitim Kitapları” Vserusya Yarışmasında ödül kazandı.