YEMUZ Nevzat Tarakçı
Bu yazıda “xabze”nin giremediği düğün salonlarını, boynu bükük akordeonu, mızıkayı, pxheç’ıçı, huzursuz, mutsuz Çerkes gençlerini konuşalım.
Bir sonraki yazımızda da köy düğünlerindeki kendi düğününe katılamayan gelin ve damadı tartışalım.
“Bu düğün salonunda xabze itinayla katledilir! Garmon, akordiyon ve mızıka, pxheç’ıç duyarlı katılımcılar gibi, düğün süresince boynu bükük bir halde bekletilir!” ifadelerinin yazılı olduğu tabelaları hak eden salon düğünlerimizi konuşalım.
Düğünlerine sığdıramadığımız gelin ve damadı, salonda bir köşeye büzülmüş yaşlıları, mutsuz huzursuz katılımcıları tartışalım.
KÜLTÜRÜN HAYAT DAMARLARI
Sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim: Hiçbir Çerkes; xabzesiz, dilsiz, düğünsüz, oyunsuz, kafesiz, pşinesiz, pxheç’ıçsiz… Çerkes olarak yaşayamaz!
Bunlar, bu halkın hayat damarları…
DÜĞÜN SEZONU
Bilirsiniz “yaz” sezonu demek düğün sezonu demek. Festivaller, şenlikler, düğünler…
Düğün: akordeon, mızıka… Thamade, genç kızlar, genç erkekler, kafe, şeşen, kaşen…
Bazı düğünler ümidimizi yeşertiyor, bazı düğünlerde ise her duyarlı katılımcı mahzun ve perişan!
Gürül gürül orkestra, davul zurna, halay…
Boynu bükük akordeon, suskun, perişan mızıka, gönülsüz bir yığın genç…
GÖRMEK İSTEMEDİĞİMİZ ŞEYLER…
Kendisini sirkte zanneden bazı gençlerin yürek yakan hali…
Kuralsızlık, savrulmuşluk…
Yetişkinlerin düğünlere duyarsızlığı…
Ya davul zurna?
Ya orkestra?
DÜĞÜNLERİMİZ CAN MI ÇEKİŞİYOR?
Düğünlerimizde son zamanlarda çok sık karşılaştığımız zarafet, incelik ve estetikten yoksun nahoş hareketler, kaba görüntüler hakkında ne düşünüyorsunuz?
Gençlerin güzel birlikteliklerini, coşkulu eğlencelerini, uyumlarını, kavga ve gürültüsüz hallerini tebrik etmekle birlikte bazı kaba davranışları görmemezlikten de gelemeyiz.
Toplumun zihninde yer eden “Çerkes düğünü, Çerkes genci” imajı zarar görürse kültür de toplum da büyük yara alır.
GENÇLER GİDİŞATTAN MEMNUN MU?
Acaba gençler gidişattan memnun mu?
Kim bilir, benim bu zarif gençlere yakıştıramadığım, bana hiç de estetik gibi gelmeyen bu kaba, bu yakışıksız hareketleri gençler bir kültürel değişim, bir yenilik, hayatın bir normal akışı olarak görüyor, öyle algılıyor da olabilir.
Bilmem ki belki ben ve benim gibi düşünen yetişkinler ezber bozamıyor, gelişmeleri takip edemiyor, güncele ayak uyduramıyor da olabilir.
AKROBASİ HAREKETLERİ
Erkeklerin dans diye sergilediği kaba çirkin akrobasi hareketleri, kızların hoplayıp zıplamaları xabzeye, oyunlarımızın ruhuna yansıtan zarif danslarımız olamaz!
Çerkes kültüründen, ahlakından bihaber bazı kişilerin, kültürümüzü dans(!) ederek katletmelerine dur demeliyiz!