İKİNCİ VATANDAŞLIĞIN PERDE ARKASI

Haber Merkezi 
Türk Rus Dergisi, Ağustos 2014

Rusya’da “İkinci Vatandaşlığı Devlete Bildirme Yasası” 4 Ağustos’ta yürülüğe girdi. Federal Göç Servisi’ne bilgi verme süresi fiilen 17 Ağustos’ta başlayacak ve 4 Ekim tarihinde sona erecek. Bu konu muhtemelen on binlerce Türk vatandaşını da ilgilendiriyor. Hem evlilikle TC vatandaşı olanlar, hem TC vatandaşı iken Rusya pasaportu alanlar açısından önemli bir yasa sözkonusu.

İşte TürkRus.Com olarak bu konuda akıllara gelen bazı soruları ve medyaya yansıyan bazı detayları sizinle paylaşmaya devam ediyoruz.  1992’den başlayarak Rusya’da 6 milyona yakın kişinin vatandaşlık aldığını, bunlar içinde önemli bir bölümünün ikinci vatandaşlığını koruduğu, Rus yetkililer tarafından açıklanan bir bilgi. Şimdi devlet, kimin başka hangi vatandaşlıklara sahip olduğunu bilmek ve bildirimde bulunmayanları cezalandırmak istiyor.

SORU: Yeni yasaya göre kim bildirimde bulunmak zorunda?
YANIT: Rusya vatandaşlığı dışında bir başka ülkenin pasaportunu taşıyan, ya da bir başka ülkede oturma izni sahibi olanlar bunu bildirmek zorunda.

SORU: Bir başka ülkede  uzun süreli çalışma vizesi ya da öğrenci vizesi ile bulunup yaşayanlar bildirim yapmak zorunda mı?
YANIT: Hayır.

SORU: Bir başka ülkede, sahip olduğu pasaport ya da oturma izni ile  şu an, fiilen yaşayan, yani yılın 6 aydan fazlasını Rusya dışında geçiren bir Rusya vatandaşı, hemen ülkeye dönüp bildirimde bulunmak zorunda mı?
YANIT: Hayır. Bildirim mecburiyeti, Rusya’da daimi olarak (en az 6 ay) yaşayıp da ikinci vatandaşlık ya da yabancı ülkeden oturma izni sahibi olanları kapsıyor. Yani Rusya’da “rezident” olanlar için geçerli. Bu ifadeden şu sonuç çıkıyor: Mesela daimi olarak Türkiye’de ikamet eden Rusya vatandaşı bir şahıs, TC vatandaşı olduğunu ya da Türkiye’de daimi oturma izni olduğunu bildirmek zorunda değil. Devlet bunu mecbur tutmuyor. Yani bir Türk vatandaşı ile evlenip Türkiye’ye yerleşen, orada Türk vatandaşlığı alan bir Rusya vatandaşı, kendisinin ve çocuklarının Türk vatandaşlıklarını 4 Ekim’e kadar Rusya Göç ve Göçmen Dairesi’ne bildirmek zorunda değil.

SORU: Yurtdışında yaşayanların 4 Ekim’e kadar bildirme zorunluluğu mu yok, yoksa “hiç bildirmelerine gerek yok” mu?
YANIT: Bu önemli konu tartışmalı. Çünkü Komsomolskaya Pravda gazetesine konuşan Federal Göç Servisi yetkilisi Valentina Kazakova, “Yurtıdışında yaşayanlarınm bildirimde bulunmak için bu tarihe kadar Rusya’ya koşup gelmelerine gerek yok, ama bir dahaki gelişlerinde bildirimde bulunmalarını tavsiye ederiz” diyor. O zaman bu yorumdan şu sorular çıkıyor: 4 Ekim’e kadar bildirimde bulunmamak “hiç bildirimde bulunmaya gerek olmadığı” manasına gelmiyor mu? Sadece 4 Ekim’e kadar bilgi vermemenin doğurduğu cezai müeyyiden mi koruyor? Yurtdışında ikamet eden Rusya vatandaşları, bu tarihle bağlı olmaksızın “ilk fırsatta” ikinci vatandaşlıklarını bildirmek zorundalar mı? Genel görününm bu soruların tümüne “Evet” yanıtı verilebileceği yolunda.

SORU: TC vatandaşı iken sonradan Rusya vatandaşlığı alan kişi açısından durum nedir? Rusya vatandaşlığı alırken TC vatandaşlığını bildirmeyen, hatta “vatandaşlıktan çıktığı” beyanında bulunup TC vatandaşlığını tutan kişiler 4 Ekim’e kadar bildirimde bulunmak zorunda mı?
YANIT: Bir çok sorunun yanıtı uygulama sırasında anlaşılacak. Ancak genel kuralı bu soruya uygularsak, eğer şahısın daimi ikameti Rusya ise ikinci vatandaşlığı bildirmek zorunda. Daimi ikamet Rusya değilse (mesela Türkiye’de muhkim ise) ikinci vatandaşlığı bildirme mecburiyeti olmadığı anlamı çıkıyor. Ama yukadıra belirtilidiği gibi, “bildirimde bulunma mecburiyeti”nin tamamen ortadan kalkmadığı, sadece 4 Ekim’e kadar yapılmasının şart olmadığı sonucu çıkıyor. Bu önemli bir nokta. Bazı uzmanlar, bunun tartışmalı bir konu olduğunu, kesin durumu anlamak için uygulamayı beklemek gerektiğini söylüyor.

SORU: Rusya vatandaşı olarak Rusya’da “propiska”sı olan, ama fiilen Türkiye’de yaşayıp Türk vatandaşlığı alan kişi de 4 Ekim’e kadar bildirinde bulunmak zorunda mı?
YANIT: Bu soru da tartışmalı. Ancak genel kanı, eğer Rus vatandaşı daimi olarak yurtdışında yaşıyorsa Rus pasaportundaki “propsika”yı kaldırmak zorunda olduğu, bunu yapmadıysa, fiilen yurtdışında yaşıyor olsa bile “Rusya’da yerleşik” sayılmaya devam edeceği ve 4 Ekim’e kadar ikinci vatandaşlığı-oturma iznini bildirmek zorunda olacağı yolunda.

SORU: 4 Ekim’e kadar bildirimde bulunacaklar bunu nereye yapacak?
YANIT:  Rusya’da yaşadığınız yerin bağlı olduğu Federal Göçmen Servisi (FMS) şubesine başvuracaksınız. Yani, Rus pasaportunuzda registrasyonunuzun yazılı olduğu,”propiska” damgasında belirtilen FMS’e. Eğer daimi registrasyon adresiniz yoksa, geçici registrasyonunuzun yapıldığı adrese bağlı FMS’e gideceksiniz.

SORU: Şahsen FMS’e gidip başvuruda bulunmak şart mı?
YANIT: Yasaya göre bildirim belgelerinizi  Rusya posta idaresi kanalıyla da yollayabilirsiniz. Doldurulacak formları en geç 18 Ağustos’tan başlayarak FMS şubelerinde, FMS web sitesinden ya da posta şubelerinden alabilirsiniz. Posta ile yollarken, bu belgelesin sizden teslim alındığına ve FMS’e yollandığına dair mühürlü bir kağıt talep etmeniz gerekiyor. Aksi takdirde bildirimde bulunduğunuzu kanıtlamanız imkansız olur.

SORU: Gerekli formları doldurmak dışında hangi belgeleri ibra etmek gerekiyor?
YANIT: Müracaat sırasında Rus pasaportunuzu göstermek, ikinci vatandaşlığınızı kanıtlayan belgenin (pasaport, kimlik, oturma izni, Green Card vb.) fotokopisini sumak zorundasınız. Bu kopya belgelerin noter tasdikli olmasına gerek yok.

SORU: Bildirim başlama-bitiş süreleri nedir?
YANIT: 18 Ağustos Pazartesi’nden başlayarak, 4 Ekim 2014 tarihine kadar ilgili FMS’e bildirim belgelerinin teslim edilmesi gerekiyor.

SORU: Bildirimde bulunmayanları hangi cezalar bekliyor?
YANIT: 500-100 Ruble arasında idari para cezası kesilecek. Ayrıca ceza yasası uyarınca 200 bin Rubleye kadar para, 400 saate kadar sosyal işlerde çalışma cezası verilebilecek.