Dr. YEDİC Batıray Özbek
03.11.2005
Yeryüzünde bazı milletler, halklar, kuruluşlar ve kişiler her şeyin merkez ekseninde kendilerini görürler.
Medeniyetin, kültürün, insanlığın, inancın, sanatın merkezinde
kendilerini, kendi inançlarını, düşüncelerini görürler, diğerlerini
küçümserler. Kendileri olmayınca, kendi düşünceleri olmayınca hiçbir eylemin, işin gerçekleşmeyeceğine inanırlar. Kendilerinin asla hata yapmadıklarına ve yapmayacaklarına inanırlar ve alenen de söylerler. Kendi sosyal sistemlerinin hatasız olduğuna inanırlar.
Kısaca ethnozentrismus bir hastalıktır.
Öyle bir hastalık ki tedavisi zordur.
Bazı Çerkeslerin de bu hastalığa yakalandıklarını görüyor ve adlarına üzülüyorum. Farkına varamadıkları bu hastalık onları halkı ve kültürü için yapabilecekleri çalışmaları engellemektedir. Çünkü ethnozentrist bir kişi olaylara geniş bir perspektifle bakamaz.
Ethnozentristler geniş perspektifle, tarafsız olarak değerlendirme
yapamadıklarından her zaman hata yapmağa hazırdırlar.
Başkalarını da yanıltarak hata işletirler.
Ethnozentrist bir kişi ile tartışılmaz. Çünkü şartlandığından seni anlamaz ve anlayamaz, anlamak için de uğraşmaz.
Atalarımız çağı algılayamadıklarından ve yeni gelişimlere ayak
uyduramadıklarından savaşı yitirmişlerdir.
Diasporada bize de aynı tehlike ulaştı da farkında bile değiliz.
Ethnozentrismus bazılarımızda kabilelere hatta ‘sülalere’ kadar
inebilmektedir.
Burada Semguğ Emin’in Kuneytra Adige okulunda çocukların her sabah söyledikleri şiirini yazmak istiyorum.
Адыге шырхэр тызэкъощ
Зехэдз ти1эп зым тишиш.
Зэфэшхьафэптэ тибзэ
Ти хэку, ти лъпкъ, ти хабзэ
ти 1ахэр зэрэжъугъэубыт
Коренит1оутыкъэжъугъшэк1
Абц1ык, абц1ык тытежъугъэу
Бзыуц1ык фэдэу тыжъугъэбыб
Пырррррр пыррррр!
Adıghe şırxer tızekueş
Zexedz tiep zım tışış
Zefeşhafep te tıbze
Ti xeku, ti lhepkh, ti xabze.
Ti exer zerejüğewbıt
Korenit’ew tıkhéjüğeşeçç
Abıttsıqu, abıttsıqu tıtéjüğaw
Bzıwıttsıqu fedew tıjüğebıb
Pırrrr pırrr
Adıghe minikleri,
Adıghe minikleri
Bizler kardeşiz…
Ayrımız yok, aynı kökteniz.
Farklı değil
Birbirinden dilimiz,
Vatanımız, ulusumuz, xhabzemiz
Hep el ele verelim,
İki halka yapıp dönelim
Minicik ellerimizi
Çırpalım, çırpalım…
Minicik kuşlar gibi
Uçalım…uçalım…
Pırrr… pırrr
Türkçe Çeviri: Necdet Hatam