Tanzaya’da bulunan Gombe ulusal parkında, Kahama ve Kasakela adlarındaki iki şempanze kabilesi arasında yaşanan savaştır.
Dört yıl savaşı olarak da anılan bu savaş, ilk sıcak çatışmanın yaşandığı 7 ocak 1974 tarihiyle Kahama kabilesinin bölgelerini* terk ettiği tarih olan 5 haziran 1978 tarihine kadar sürmüştür. Esas olarak tek bir sosyal topluluk olan bu iki kabile, 1970’lerin başından itibaren kuzey ve güney olarak iki alt topluluğa ayrılmış ve sosyal kutuplaşma 1971 yılında gözle görülür bir hale gelmiştir.
Jane Goodall, İngiliz primatalog, etolog ve antropolog, bu fenomeni ortaya çıkartan kişi olarak iki kabile arasındaki sıcak çatışmanın yıllar süren bir sosyal rekabetin sonucu olduğunu belirtmiştir.
7 ocak 1974’te godi adındaki bir Kahama genç erkeği, bir ağacın üstünde beslendiği sırada, altı kişilik Kasakela erkek grubu tarafından saldırıya uğramış ve öldürülmüştür. Bu tarihten sonraki dört sene boyunca, Kahama kabilesinin tüm erkek fertleri öldürülmüş (6), dişi fertlerinin ise biri öldürülmüş, ikisi kaybolmuş kalan üçü ise ciddi biçimde darp edilip kaçırılmışlardır.
Bunun sonucu olarak Kahama kabilesinin genç üyeleri bölgelerini terk etmiş ve savaş Kasakela kabilesi lehine sonuçlanmıştır. Ne var ki genişleyen bölgeleri yüzünden Kalande adındaki yeni bir şempanze topluluğu ile sınır komşusu olmuşlardı. Kalandelerin sayıca üstünlüğü Kasakela kabilesinin yeni bir çatışmaya girmesini engellemiş ve kazandıkları bölgeleri kısa süre içinde terk etmişlerdir.
Jane Goodall’ın sonraki açıklamalarına bakılırsa; bu savaşın, sosyal çekişme ve bölgesel güç gibi iki ana sebebi vardı. Şempanzelerin bu karanlık yüzünün kendisi korkuttuğunu ve kabuslarında birbirlerine işkence eden şempanzelerin görüntülerini gördüğünü de itiraf etmiştir.
Hali hazırda primatların iki bin yıldan uzun süredir alet kullanma becerilerini geliştirdikleri göz önüne alındığında, bu savaşın önemi daha net anlaşılabilir. Kanaatimce biyolojik evrimlerinin yanı sıra kültürel evrimlerinin de hızlanıyor olması nereden bakarsak bakalım dünyamız için heyecan vericidir.
