KARAÇAY ÇERKESYA İÇİN GELECEK YOK

Osman Mazukabzov
Kavkazweb.net-Adyga.org Genel Müdürü

Karaçay Çerkes Cumhuriyeti bir kez daha kendisini hatırlattı.

Geçen hafta, Çerkes Kongresi üyeleri yeniden Çerkes özerk bölgesinin kurulmasını ve Rusya Federasyonu bünyesine bağımsız bir bölge olarak katılmayı talep ettiler. Cumhuriyette yeniden kendini gösteren kalıcı krizin nedenlerine göz atalım ve olası çıkış yolunun neler olabileceğini ele alalım.

Önce Çerkeslerden başlayalım; KÇC’de Çerkesler ikiye ayrılıyor, “çalışanlar” ve “prensler”. Cumhuriyetteki tüm Çerkes nüfusun %99.99’u çalışanlar sınıfında.

Prensler ise finansal varlıkları kontrol eden ve bölgedeki işletmelerin sahibi bulunan bir grup klan mensubu ayrıcalıklı kişi.

Çerkeslerin çoğunluğu bu klanlara ait işletmelerde çalışır. Şu anda cumhuriyette üç klan var: Derev, Hapsirokov ve Araşukov aileleri.

Bunlarında cumhuriyetin geleceğine dair her birinin kendi görüşleri var, fakat çoğu zaman bu planlar halkın geleceği ile ilgili planlarla pek örtüşmez.

Bu klanların yaklaşımlarındaki ana fikir ,ekonomik ve finansal durumlarını güçlendirerek toplum üzerindeki kontrollerini güçlendirmek düşüncesi üzerine kurulmuştur.

Bu klanlar güçsüz ailelere yardım, spor kompleksleri inşası,müzisyenlere yardım ve benzer faaliyetlerde de bulunurlar ve son dönemde bu tür çabaları fazlalaştı.

Bu klanlar iş nüfuzunu ve istihdam gücünü kullanarak, sürekli yerel ve federal yöneticileri kendi istedikleri yönde ikna etmeye çalıştılar, bu lobi faaliyetleri zaman zaman kişisel baskı ve politik şantaja dönüştü.
Geçen haftaya döner, neden Çerkesler özerklik istediler sorunu sorarsak:
Bunu bir klan özellikle destekliyor, Derev ailesi.

Derev ailesinin cumhuriyetteki ekonomik gücüne rağmen,siyasi gücü son dönemde pasifize edildi (süpürüldü), aile bu tür bir talepte bulunan Çerkes örgütlenmelerini yanına alarak yeniden güç elde edebilmeyi umuyor.

Özerklik talebinin samimiyetsizliğine rağmen , şu anda durumdan hoşnut olmayan Çerkeslerin sayısının hiç de azımsanmayacak bir yekun teşkil ettiği de bir gerçektir.

Son yirmi yılda , cumhuriyet ekonomik-politik açıdan Karaçay gruplar tarafından yağmalanmış durumdadır.

Çerkesler cumhuriyetin politik yaşamından tamamen dışlanmış durumdadırlar, görevde olanlar da bürokraside zayıf ve pasif görevlerde yer alabilenlerdir sadece.

Çerkes bölgelerinde (Adige Xable – Xabaz ) atananlar ve göreve gelenler, Çerkes halkı için değil kendi cepleri için çalıştılar.

Bu bölgelerde altyapı tamamen çökmüş durumda.

Örneğin Adige Xable’de, 21. yüzyılda insanlar su için hala kovayla nehre gidiyorlar.

Yollarda asfalt yok , doğru dürüst kanalizasyon yok, sokaklarda aydınlatma yok, evlerden atılan çöpler sokaklarda yığılı halde.

Bu koşullarda insanca bir yaşamın sürdürülebilmesinin mümkün olup olmadığına koşullara bakarak karar verebilirsiniz.

Ama sadece bu değil tabii.

Eğer bu koşullarda yaşaya karar vermişseniz,yeterince şanslıysanız ve bölgede iş bulabilmişseniz aylık kazancınız 50 Dolar civarındadır.

İnsanlar Moskova’da ve Stavropol’da iş bulabilmek için evini köyünü bıraktı. Onlar kendi yurtlarında yaşayabilselerdi, köylerini terk etmeselerdi alkol ve uyuşturucu bağımlılığı bu kadar yükselmiş olmazdı şimdilerde.

Ayrıca insanlar sürekli cinayet haberleri duyuyorlar ve bu cinayetlerin hiç birisinin faili yakalanmıyor, işte bu durum halkın gelecek duygusunu ve güvenlik umudunu da yok ediyor.

Çerkesler bu insanlık dışı koşullarda yirmi yıldır yaşıyorlar ve artık uzun süre bu şekilde devam edemezler.

Eğer cumhuriyet yöneticileri Çerkeslere ve tabii ki cumhuriyetteki diğer tüm halklara karşı bu yanlış yöntemlerini değiştirmezlerse, Karaçay Çerkes cumhuriyetinin geleceği olamaz.

Sorunun çözümü nedir?

Bence Karaçay ekonomik ve politik grupları, ellerinde bulundurdukları güçten cumhuriyetteki halklar lehine asla vazgeçmeyecekler.

O nedenle bana göre sonun iki çözümü olabilir ancak:
1) Doğrudan cumhurbaşkanının müdahalesi ile hükümet istifa etmeli ve bütün görevlerini bırakmalı, parlamento dağıtılmalıdır. Bunun yerine dışarıdan, mümkünse Moskova’dan bölge ile bağlantıları olmayan bir idareci atanmalıdır, 5 yıl süre ile bölgenin rehabilitasyonu ve mevcut yapının restorasyonu gerçekleştirildikten sonra da demokratik seçimlere gidilmelidir. Ancak R.F devlet başkanının gücü ve müdahalesi ile bölgedeki mevcut yapıların temizlenmesi mümkündür.

2) Karaçay Çerkes cumhuriyeti Karaçay ve Çerkes cumhuriyetleri olarak ikiye bölünmelidir.

Bu durumda da oluşacak yeni Çerkes cumhuriyetinde, 90’lı yıllarda KBC’de iktidarı ele geçirmek için süren mücadele gibi bir mücadele ortaya çıkacaktır ve yine R.F devlet başkanının doğrudan müdahalesi gerekecektir.

Her iki çözüm de ciddi biçimde siyasal irade gerektirir ve şu andaki KÇC’nin lehine bir durum değildir. Fakat hareketsizlik de durumun daha da kötüleşmesini sağlayacak ve öngörülemeyen felaketlere neden olacaktır.
O nedenle Kremlin mümkün olduğunca çabuk hareket etmek zorundadır.