WWF
Kritik Ekosistem Ortaklık Fonu (CEPF) gelişmekte olan ülkelerde yer alan tehdit altındaki biyolojik çeşitlilik sıcak noktalarını korumak için kurulan ve Uluslararası Çevre Koruma Örgütü (Conservation International-CI), Küresel Çevre Fonu (Global Environment Facility Program GEF), Japon Hükümeti, MacArthur Vakfı ve Dünya Bankası’nın eşit ortaklığıyla oluşmuş bir girişimdir. CEPF, Türkiye, Azerbaycan, Rusya, İran, Ermenistan ve Gürcistan’ı kapsayan Kafkasya Sıcak Noktası için önerilen stratejiler de dahil olmak üzere, biyolojik çeşitlilik sıcak noktalarında gerçekleştirilecek projelere finans desteği sağlamaktadır. CEPF’in temel amacı, sıcak noktalardaki biyolojik çeşitliliğin korunması çabalarına sivil toplumun katılımını sağlamaktır. Diğer bir amaç ise, bu çabaların yerel bölgesel ve ulusal yönetimler tarafından oluşturulmuş strateji ve çerçeveleri destekleyecek nitelikte olmasını sağlamaktır. Tüm fon desteği, hibe olarak doğrudan sivil topluma yönlendirilmektedir.
CEPF, Kafkasya’yı dünya üzerinde doğa koruma açısından en öncelikli 34 sıcak noktadan biri olarak kabul etmektedir. WWF ve CEPF, Kafkasya’da biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik gayretlerini ve faaliyetlerini birleştirmişlerdir. Bu çerçevede, Türkiye, Azerbaycan, Rusya, İran, Ermenistan ve Gürcistan sınırları içerisinde kalan alanlarda, Kafkasya Ekolojik Bölgesi Biyolojik Çeşitlilik Koruma Planı’na uygun olarak gerçekleştirilecek projelere finans desteği sağlamayı amaçlamaktadır. CEPF, bu amaçla genel planı desteklemek üzere kendi stratejisini hazırlamıştır. “CEPF Kafkasya Ekosistem Profili” adı verilen ve beş yıllık bir eylem planını içeren bu strateji, WWF Kafkasya Program Ofisi eşgüdümünde, altı ülkeden çeşitli bilim, hükümet ve sivil toplum çevrelerini temsilen 130’un üzerinde uzman Kafkasya Ekosistem Profili’nin hazırlanmasına katkıda bulunmuştur. Projenin altı aylık bölümünde, altı ülkedeki biyolojik çeşitlilik, sosyo-ekonomik unsurlar, kurumsal bağlam ve koruma çalışmalarına yönelik veriler derlenmiş ve sentezlenmiştir. Kasım 2002 ve Ocak 2003’te yapılan iki ilgi grubu toplantısı, CEPF’in bölgedeki yatırım alanları ve stratejilerinin belirlenmesi ve onaylanması için tarafların geniş katılımını sağlamıştır. Toplantılar sonucunda tüm taraflar geliştirilen öneriler doğrultusunda uygulamaları hayata geçirmek için niyetlerini ortaya koymuşlardır.
Bu ekosistem profili, CEPF’in diğer bölgelerde halen geliştirmekte olduğu profillerle birlikte, CEPF’in coğrafi ve tematik yatırım odaklarını belirlemesi için bilimsel destek olarak kullanılması amacına yöneliktir. CEPF, tüm çıktıları kendi başına gerçekleştiremese de, yaptığı koruma yatırımlarının biyolojik çeşitlilik kaybının önüne geçmede işe yaramasına ve ulaştığı başarıların ölçülebilir ve izlenebilir olmasına gayret etmektedir. Ekosistem profili, hedef bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunması için sivil toplumun katkısını sağlayacak geniş stratejik yönelimler önerir. Kafkasya için tür, alan ve koridor çıktıları, Uluslararası Çevre Koruma Örgütü’nün (CI) uzmanlarıyla işbirliği içinde tanımlanmıştır. Bu analizlerin sonuçları doğrultusunda, Kafkasya sıcak noktası için tanımlanan çıktıların çok büyük bir bölümünü kapsayan 10 ekolojik koridor belirlenmiştir. Daha sonra beş yıllık çalışma ve bütçenin etkin kullanılabilmesi için en öncelikli beş koridor belirlenerek bu koridorlar ve yanısıra belirlenen 51 öncelikli tür özelindeki proje önerilerinin desteklenmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda CEPF kaynaklarının etkinlik alanı ülkemizde Türkiye-Gürcistan Aşağı Batı Kafkasya koridorundaki, Melet Irmağı’ndan itibaren Doğu Karadeniz Dağları olarak ön plana çıkmıştır. CEPF Kafkasya Ekosistem Profili, hedeflenen öncelikli koridorlarda biyolojik çeşitliliğin korunması için sivil toplumun etkinliğini ve kapasitesini artırmayı amaçlamaktadır.
CEPF Program sürecinde hazırlanan Ekosistem Profili dökümanı Kafkasya Ekolojik Bölgesi’nde doğa koruma açısından öncelikli tür, alan ve koridorları tanımlamaktadır. Aynı zamanda Kafkasya Ekolojik Bölgesi için stratejik yönelimleri ve yatırım önceliklerini belirlemektedir. Bu öncelikler proje önerilerinin değerlendirilmesi ve kabul edilmesindeki ana etkenlerdir. CEPF Bölgesel Programı’nın Kafkasya Ekolojik Bölgesinde başarıyla uygulanabilmesi için bölgesel bir koordinasyon ekibi oluşturmuştur. Bölgesel programı Gürcistan’daki WWF Kafkasya Program Ofisi koordine ederken, Türkiye’deki aktiviteleri olayı başından beri Türkiye adına takip eden WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) koordine etmektedir.