KARŞILIKLI ZİYARETLERLE İLİŞKİLERİ PEKİŞTİRİYORLAR

HUŞT Şaban
Adige  Mak Gazetesi, Ekim 2013
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

Adigeler dostluk ve kardeşliği konu alan pek çok atasözüne sahipler;

‘’Мэфаем бгъотыжьырэр ныбджэгъу, адрэхэр IэпыIэгъу.
Kötü günde bulduğun dost diğerleri ise sadece yardımcı.
Ныбджэгъур – уигъундж.
Dostun, aynandır.
ныбджэгъур мэфаем агъэунэфы
Dost kötü günde belli olur.’’

Evet bunlar hep gerçek. Zaten gerçek olmaslardı atasözleri böyle uzun ömürlü olur muydu?

Adigeler eskiden beri gerçek dosta büyük değer verirler, böylesi insanlara hürmet eder ailenin sahip olduğu en iyi şeylerle onu ağırlarlar.

Burada bir soru önümüze çıkıyor; dostluğun bir sınırı var mıdır?  Bu konuda hiç bir engel, zorluk dostluktan üste çıkamaz, yüce dağlar engin denizler dahi dostluğu durduramazlar. Dile getirdiğim şeyleri kanıtlar örnek sunayım; bahis konusu edeceğim şey Tehutemıkuaye rayonunda bulunan Penehes köyü ile Türkiye’de yer alan İnegöl’de yaşayan gençlerin arasındaki arkadaşlık-dostluk.

Rayonda ve cumhuriyetimizde Peneheslilerin konukseverliliği, konuklarını hoş ağırlamaları-uğurlamaları bu konuda Adigelerin güzel geleneklerine sahip oldukları biliniyor. Her yıl, her iki tarafın arasındaki dostluk ilişkileri daha da gelişiyor. Bunun gelişmesine ilk vesile olan olay ise yedi yıl kadar önce 2006 yılında Türkiye’den küçük çocuklardan oluşan bir grubunun Penehes’e gelmesiydi. Gelenlerin o tarihlerde arzuları vatanlarını tanımak, milletin tarihi, kültürü, dilini öğrenmekti. Gelen konuklar köydeki ailelerce paylaşıldı.Türkiye’den gelmiş olan Adige çocuklar bir kaç hafta Penehes’te kaldılar.

Adigece Bilmiyorlar

Aralarında anlaşmaları zordu; Türkiye’den gelen çocuklar Adigece de Rusca da bilmiyorlardı, Penehes’teki çocuklar ise Türkçe biliyorlardı. Bu durumda olmalarına rağmen birbirleri ile anlaştılar, gerçek dostluklar edindiler, birbirleri ile tanıştılar ve birbirlerini sevdiler. Türkiye’den Penehes’e gelen konuk Adige çocukların yanına defalarca gittim aralarında Adigece bilenleri ile de sohbet ettim. Bizim Adige çocuklarının arasındalarken hiç farkedilmiyorlar, birbirlerinin aynısılar, neşeliler, güleryüzlüler…

Geçtiğimiz iki yıl içerisinde Türkiye’den Penehes’e  Adige çocuklarından oluşan üç grup geldi. Onları belli program çerçevesinde köy okulu öğretmenleri Adigece okuttular, Adige kültürü, tarihi hakkında bilgiler aktardılar.

Geri dönerlerken İnegöl kenti Adige Xasesi  Başkanı MIŞE Osman  Penehesli çocukları Türkiye’ye davet etti. Tehutemıkuaye rayonu yöneticisi ŞHALAHO Azemat’ın sağladığı destekle 18 öğrenci ve dört öğretmen Türkiye’ye gittiler. Grubun başkanlığını ŞHALAHO Nurbıy gerçekleştirdi.

Penehes Ortaokulu Müdür Yardımcısı ŞHALAHO Zare; ‘Evsahiplerimiz bizi iyi karşıladılar. İlginç etkinlikler organize ettiler. Bu etkinliklerde Türkiye’de yaşayan Adige çocuklar çalıştılar. Krasnodar- İstanbul uçağı ile uçtuk. Marmara denizini vapurla aştıktan sonra otobüsle karayolundan dört saat içerisinde İnegöl’e ulaştık.

Bizi çocuklar ve velileri bekliyorlardı, kalacağımız evler hazırlanmıştı.  Aynı zamana çocukalar birbrilerini yeniden gördüler, evlerine konukları davet ettiler. Türkiye’de yaşayan yaşlılar Adigece’yi iyi konuşuyorlar. Konuşurlarken daha çok Shapsugh dialektini kullanıyorlar’ dedi.

Belediye Başkanı ile görüştüler

Zara konuşmasını şöyle sürdürdü; ‘Gidişimizin ikinci gününde İnegöl Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile görüştük. Bizleri çok samimi ve güleryüzlü olarak karşıladı ve bizlere hediyeler verdi.’

Adigey’den giden konukları daha sonra kentte düzenlenen festivale götürdüler. Pek çok farklı ülkeden gelmiş olan grupların danslarını izlettiler. Sırp, Ukarayna, Rum, Gürcü ve Türk ekipleri güzel danslar sergilediler. Ertesi gün Biga yakınlarındaki Adige köylerine gittiler. Bu köyleri gezdiler, köy sakinleri ile görüştüler, sohbetler ettiler.

Tehutemıkuaye ve Şıncıye köylerinde bulundular. Köy yöneticileri, yaşlılar ve gençler konukları iyi karşıladılar çeşitli hediyeler verdiler. Misafirlerde ev sahipleri olan soydaşlarımıza Adige bayrakları verdiler. Gün içerisinde zaman ilerledikçe evsahipleri başka başka şeyler-programlar düzenliyorlardı. Biga Belediye Başkanı konukları tatil kampında ağırladı. Burada çocuklar gezdiler-tozdular ardından Adige yiyecekleri ile öğle yemeği yediler. Tehutemıkuaye köyündeki cegu’ya penehesliler katıldılar eski Adige danslarını oynadılar.

Daha sonraki gün İnegöl’in güzel yerleri gezildi. Konuklar Milli Kültür Müzesi’ni, eğitim kurumlarını, eğitimsel işlevi olan kasabayı gezdiler, duvarlarından sular süzülen bir mağarayı Hacıkara köyü sakinleri gezdirdi. Türkiye’nin güzel ufak kasabası Tahtaköy yamaçta uzanıyor.  Türk kasabası Tahtaköy ile bizim Tahatamıkuaye’miz kardeş şehirler. Burada Türk sanatçılar konuklara bir konser verdiler.

Yelkenli büyük bir sürat teknesi ile konukları Marmara denizinde gezdirdiler, Bursa kenti ile İstanbulu da gördüler.

Penehes ortaokulu müdür yardımcısı ŞAHALAHO Zare; ‘Biz Türkiye’deki kardeşlerimizi unutmuyoruz. Yine kısa bir sürede buluşmayı umuyoruz’ dedi.