Ali Çurey
12.09.2017
Sevgili dostlarım,
Okuyucular beni Çerkes dili uzmanı gibi görüyorlar veya en azından bazıları! Ne söylersem, nasıl söylersem veya nasıl yazarsam, kendimi anlatabilirim bilemiyorum. Ben, dil bilimci değilim. Bu konu ile ilgili herhangi bir eğitim almadım. Sadece, anamın ak sütü gibi ak olan, ana dilimi annemden aldım. Ve onu Çerkesce yazılı kitapları bolca okuyarak zenginleştirmeye çalıştım ve çalışıyorum. Şöyle düşünün, dünya güreş şampiyonu güreşçilerimiz, sanat ve müzik dünyasından başarılı olan insanlar içinde branşı ile ilgili hangi okulu bitirmişlerdir? Bazı yetenekler ki; herkesin mutlaka vardır. Mesele bunu elbette ki önce ilgili eğitim kurumlarında geliştirmektir. Ama o imkanı olmayanların da kendilerince tekamül etme hakları vardır. İşte ben bu hakkımı kullandım ve kullanmaya devam ediyorum. Tamam mı?
Şimdi bana anlamı sorulan birkaç sözcüğü sunuyorum: Ancak şunu da bilmenizde yarar vardır, her dil, kendine özgü bir gelişim ve oluşum içindedir. Bu anlamda her sözcük ve her deyim ve kavram neden bizde yok veya karşılığı nedir? Sorularını kendi dilinizle düşünerek yanıt arayın. Anlaştık mı?
Okul: ЕджапIэ
İlkokul: пэщIэдзэ ЕгъэджапIэ
Ortaokul: Куырыт ЕгъэджапIэ
Lise: ЛıыщIэ ЕгъэджапIэ (Kökeni araştırmaya muhtaç bir sözcük )
Üniversit: ЕджапIэ Лъагэ
Öğretmen: ЕгъэджакIуэ
Öğrenci: ЕджакIуэ
Kültür: Щэнхабзэ
Bilim: ЩIэныгъэ
NOTLAR
1) “Lise” sözcüğünün kökeni ve kaynağı hakkında yeterli bilgi bulamadım.
2) “ЕДЖЭ – ЕДЖЭН” sözcükleri çift anlamlıdır: Oku ve çağır.
3) Kanaatim o dur ki, bazı Göksel inançlarda, bu iki sözcük nüanslarından dolayı karıştırılabiliyor.
4) Okul çağındaki çocukların, kişisel karar verme zaman dilimi, lise dönemi olarak düşünebiliriz. Örnekleyecek olursak bu dönem kendini sorgulama ve bir karar verebilme dönemi diye düşünüyorum.