HATKO Kual (Хьаткъо Къуал)
Bu eski savaş şarkısını söyleyen: HATKO Kual (Хьаткъо Къуал)
Şarkıyı Ürdün’de kayda geçiren: K’UBE Şaban (К1УБЭ Шэбан)
Kaynak: Adighe Folklor,
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız

Sabah uykusunun en tatlı bir anında,

Köyü baştan sona ateşe veriyor.

Karahuko’nun (*) getirdiği ordu

Süngü takmış köyü altüst ediyor.

Felaket  gününde,düşman ordusu getirildiğinde

Üç kız kardeş ziynetlerini takarlar.

Düşmanın eline geçmemek  için,

Kendilerini Şhaguaşe (**) ırmağına  bırakırlar.

Altın işlemeli şapkalar ırmak üzerinde yüzmekte ,

Şhaguaşe ırmağınca götürülmekte.

Peşlerinden suya atlamak isteyenlerin

Üzerlerine mermi yağdırılmakta.

Bebekler ağızlarından süt damlayarak,

Gözleri açık gidiyorlar -ölüme-.

Düşmanın ocağını  yıktığı kişi-

Tığujların Zıramıkuşhu’dur.

Koca ordu  durmuyor yerli yerinde,

Korenıku’yu (***) tutuyor.

Umarsız durumdaki yaşlı dede

Mızrak uçlarıyla sıkıştırılıyor.

Ölümün geldiğini anlayan yaşlı dedenin ,

Ateşlendi yeniden eski yiğitlik günleri.

Kendisinden umulmadık bir  biçimde

Birkaç kişiyi  de götürüyor beraberinde.

Mıjık ordusunu (****) şiddet kullanarak saldırıya geçirtiyor,

Kazak ordusunu da kırbacıyla  yönetiyor-

Karahuların (*) -tipsiz- kara  oğlu,

Öfkesini ancak askerlerine  boşaltıyor.

Bizim adımıza Koşütse’yi (*) öldürecek olan kişi,

Ulu Tanrı’nın Cennet’i ile ödüllenir,

Tanrının lütfuna uğrayan kişi sonunda Kara’yı (*) öldürüyor.

Birçok kişinin de yüreğine su serpiyor.

DİPNOTLAR
(*) Karahu (Къэрэхъу), Koşütse (Къош1уц1э/Kara domuz) ya da Kara (ш1уцэ/kara), Adige asıllı acımasız Rus generali olan Karahuko’ya (Къэрэхъукъо) Adigelerin verdiği aşağılayıcı takma adlar. -HCY
(**) Şhaguaşe (Шъхьэгуащэ)- Adigey’de coşkulu akan ve girilmesi çok tehlikeli olan bir ırmak. Bu ırmağın ovaya açıldığı düzlükte 1857’de Maykop kurulmuştur. Irmağa Ruslar ve yabancılar Belaya ya da Byelaya derler. -HCY
(***) Korenıko (Корэныку)-Bir meydan, ıssız bir alan. Destan ve menkıbelerde adı sık sık geçer. -HCY
(****) Mıjık ordusu-Rus aşağı tabaka (serf) köylülerinden oluşturulmuş yaya askeri birlikler. Kazak birlikleri, Mıjık (Mujik/Rus) birliklerine oranla çok daha vahşi, yağmacı ve atlıydılar. -HCY