PROJE ÇALIŞMASI
YAPILANDIRICI ADİGE DİLİ ÖĞRENİMİ - ÖĞRETİMİ
Зэгъэщlэн егъэщlэныр
зэрырикlунур
1-- Зытелэжьыхьыпхъэм хьэзыр ехъулlэн.
2 -- Зытелэжьыхьыпхъэр гурыlуэгъуэ ещlэкlын.
3 -- Тхыгъэм еджэурэ зэгъэщlэн.
4 -- Уи гурылъхэр къэlуэтэн.
5 -- Къыхэдгурlукlахэм хэплъэжын.
6 -- Гурыlуэгъуэ хъуарэ мыхъуарэ гъэунэхун.
Öğrenim öğretim süreci
1-- Üzerinde çalışılacak konuya hazırlanmak
2 -- Üzerinde çalışılacak konuyu anlaşılır kılmak
3 -- Metni okuyarak öğrenmek
4 -- Düşüncelerini açıklamak
5 -- Kazanımları gözden geçirmek
6 -- Amaca ulaşılıp ulaşılmadığının
değerlendirilmesi.
Мы зигугъу тщlахэм лъэlэсын щхьэк!э
1 -- Тхыгъэм еджэн.
2 -- Тхыгъэр тхын.
3 -- Еджэм щlэдэlукlын.
4 -- Узэджар къэупсэлъыжын.
5 -- Зэджапхъэм хуэунэтlауэ нэрылъагъу гуэрхэр утуку
къилъхьэн.
Süreci gerçekleştirmek için
1-- Metni okumak
3 -- Okuyanı dinlemek
4 -- Okuduğunu anlatmak
5 -- Metne uygun görseller ortaya koymak.
Ди Унагъуэр, Ди Уэрамыр, Ди Хьэблэр
Ди унагъуэр дывгъэцlыху. Унагъуэм исхэм япэ лъандэрэ
трагъэха
сурэтхэр зэвгъэзахуэурэ гурыфlыгъуэ хэплъэгъуэхэр
зыхэфлъхьэ.
Фи унэ куомпитур ( щlэныгъэ гъэлъагъуэ ) щlэту щытмэ
aбыи фи
унагъуэм щlэсхэм я сурэтхэр дахэурэ щызхэфлъхьэ.
Фи унагъуэм исхэм я цlэхэр къифтхыкl. Фи унэгъуэцlэр
а
кифтхыкlахэм пывгъэувэ.
Фы сабийгъуэм фтраха сурэтхэм феплъыж. Фи анэ фи
адэр
къызэрфхущытахэр фигу къэвгъэкlыжи къэфlуэтэж.
Си Нанэ Дахэ
Ди псыхъуэ сыщlэдэlукlмэ
Уи макъыр къызэхызохыр.
Щlыгу бэрабэм и пщlащэр
Уэр щхьэкlэ къызоlущащэ.
Си нанау си нанэ дахэ
Дунейри схубогъэдахэ
Насыпыр уэ къызэптащ
Дунейри уэ схухэпхащ.
Гущlэгъуыныгъэ уэ пхэлъым
Цlыхуыгъэм сыхуеузэнщlыр
Дэхагъэу уэ уигум илъым
Дунейри къегъэщlэращlэ
Вагъуэхэм ухызолъагъуэ
Ди губгъуэм сэ узолъагъуэ
Уи жьауэ сыщlэт зэпыту
Уи наlэ къыстыбогъэтыр.
Дэжьу
Хьойра хьойра хьорира
Хьойра хьойра хьорира си нанэ дахэ
Си нанэ си нанэ си нанэ си нанэ
Си нанэ дахэ.
Мы усэр гукlэ зэгъэщlапхъэщ. Уэрэду и жыlэкlэри
зэвгъащlэ.
Зырыз зырызу, гуп гупууи къыжыфlэ.
Фыщыцlыкlум фи анэм сытхэр къывжиlэурэ фигъэудыlуами
фигу къэвгъэкlыж
Сэ си нанэ сигъэгуфlэн щхьэкlэ къызжи!эу щытар
нывжесlэжынщ.
Пхъащхьэ мыщхьэр мэщащэ.
Щауэ цlыкlухэр мэщыпэ.
lэкlэпыlэр къыщанэ.
Дадэ макlуэри мэшынэ
Си щlалэр макlуэри къехьыжыр.
Сэ си нанэ мыр къызжиlэти сигъэгуфlэт. Фэри
къывжаlахэр
фигу къэвгъэкlыж.
Мы усэ дахэми фыкъеджэ.
Ухъу Цlыху Щхьэпэ
Лэу пщlыркъэ, си щlалэ нагъуэ,
Данагъуэр уэ къошэкlащ.
Уи гущэр щабэщ, тыншыгъуэщ,
Мазэгъуэ жэщри мамырщ.
Мазэщlэу ухызолъагъуэр
Къэдабэ щхьэнтэу пщlэдзам.
Пщыхьэщхьэ мазэм и нурым
Ди lуащхьэмахуэ полыд.
Лэу пщlыркъэ, си щlалэ нагъуэ,
Уэ насып вагъуэу уолыд.
Жэманшэрыкъыр пхузопlыр,
Уэ цlыху щхьэхуиту укъохъу.
Лэу пщlыркъэ си щlалэ нагъуэ,
Андемыркъану къытхуэхъу.
Ди инжыдж цlыкlум и макъым
Мамыру къуажэр дожей.
Лэу щlыи си щlалэ нагъуэ,
Пщlыхь lэфlхэр плъагъуурэ жей.
Ухъу гъащlэ мамырым хуэщхьэпэ,
Лъэпкъ хабзэ- нэмысым хуэпэж.
Лlыгъэр цlыхугъэр зи плъапlэ
Зи лъэкlыныгъэр зыщlэт.
Хьэкъун Исуф
Цlыхухэр я закъуэу псэукъым. Цlыхухэр я закъуэу
щlэмыпсэум
фыщlэгупсысыкl.
Цlыхумрэ Цlуху зыхэтхэмрэ
Тхыгъэм и щхьэфlэщыгъэцlэр -- Цlыхухэр Зэрызыхэт
Хабзэхэр
Тхыгъэм и лlэужьыгъуэр -- Щlэныгъэ тхыгъэ.
Зытепсэлъыхъыр -- Хабзэу убзыхуахэр
Зэрытелэжьыпхъэ гъуэгуанэхэр -- Гупсысэхэр утыку
илъхьэн
Упщlэхэр къэгъувын джеуап зэгъэпэщыжын.
Цlыхухэм я к!элъыплъын, Дэплъагъухэр къэ!уэтэжын.
Жьэрыlуатэу къэупсэлъын.
lэмэпсымэ лlэужьыгъуэхэр -- Хэзгъэгъуазэ гъуэгу
гъэлъагъуэхэр
lэщlагъэ тхуэхъупхъэхэр -- Адыгэбзэр гурыlуэгъуэу
къэупсэлъын
-- Цlыхухэр зэпсалъэурэ зэрзыгурыlуэр нахуэ къэщlын.
İnsan ve toplum
Metnin başlığı-- Toplum kuralları
Metin türü ------ Bilgilendirici metin
İçerik ------------- Görgü kuralları
Çalışma yöntemleri: Düşünceleri ortaya koymak
Soru ve cevaplar oluşturmak
Gözlemlemek ve gözlem sonuçlarını anlatma
Anlatım.
Araç ve gereçler: Uyarı levhaları
Kazanımımız olacak beceriler: Adıgeceyi doğru ve
etkili konuşmak
İnsanların konuşarak iletişim kurduklarının farkına
varmak.
Цlыхухэр Зэрызыхэт Хабзэхэр
Сэ сыщlалэ цlыкlущ, нэмыщl цlыхухэм я гъусэу
сащыдэпсэукlэ зы хабзэм
сытетын зэрыхуейри сощlэ.
Ди унэм си анэм си адэм си къуэшым зыхэтлъхьапхъэу
хабзэхэр дызэри!эр
сощlэ.Сэ пщэдджыжьым жьыlуэу сыкъотэджри еджапlэм
сокlуэ.
Нэмыщl цlыхухэм пщlэ яхузощl. Щlэхуу нэмыщl цlыхухэм
сащlэдэlукlкъым.
Сэ къызэпсалъэхэм я псалъэр зыпызупщlкъым, я псэлъэн
яуха иужь сопсалъэ.
Нэхъыжьхэм къызжаlэхэм сакъу содаlуэ. Абыхэм сэр
нэхърэ нэхъ куэд я нэгу
щlэкlащ. Нэмыщlхэм я тхылъ я тхылъылъэхэм ямыщlэу
сахэплъэкъым.
я lэмэпсымэхэр зесхьэкъым.
Си пэщыр къэбзэ лъабзэу, узэдауэ зытызоlыгъэ. Си
адэм си анэм унэр
щыгъэкъабзэкlэ садоlэпыкъу. Си анэм имыщlэу
телефонымкlэ сыпсалъэкъым.
Щхьэусыгъуэ имыlэу ауэлъауэ сщlыкъым. Унэм топ
сыщыджэгукъым.
Радйо телевизйоным я макъхэр ину lусхыу ди гъунэгъу
жэрэгъухэм
ящхьэр сыудэгукъым.
Синемам тиятром сыкlуэм сагъэлъэгъуа щlыпlэм сотlыс.
Гъэлъагъуэр
щекlуэкlым сышхэу сыпсалъэу сызбгъэдэсхэм ягу
згъэбампlэкъым.
Гъуэгухэм къыщыщыскlухькlэ сlыгъ зыгуэрхэр уэрамхэм
дэздзэу
згъэуфlейкъым. Къэкlыгъэхэм емкlун зыгуэрхэр
есщlылlэкъым. Абыхэми псэ
зраlутыр сощlэ.
Ди уэрамыр псоми я уэраму зэрыщытыр сощlэ. Псоми сэр
хуэдэу
уэрамхэр ди щlыгур къэбзэлъабзэу зытыраlыгъэным
хуэсакъыну согугъэ.
Toplum Kuralları
Ben küçük bir çocuğum, diğer insanlarla bir arada
yaşarken bazı kurallara uymam gerektiğini biliyorum
Diğer insanlara saygı gösteriyorum. Gizlice
başkaların konuşmalarını dinlemem. Benimle
konuşanların sözlerini kesmiyorum, konuşmaları
bitince konuşuyorum. Büyüklerimi dikkatli
dinliyorum. Onlar benden daha deneyimli. Başkaların
kitap ve çantalarına izinsiz bakmıyorum, eşyalarını
kullanmıyorum.
Odamı temiz ve düzenli tutuyorum. Annem babam evi
temizlerlerken onlara yardım ediyorum. Annemden
habersiz telefonda konuşmuyorum. Lüzumsuz yere
gürültü yapmıyorum. Evde top oynamıyorum. Radyo ve
televizyonun sesini fazla açıp komşuları rahatsız
etmiyorum
Sinemaya tiyatroya gidersem gösterilen yere
oturuyorum. Gösteri süresince bir şeyler yiyerek,
konuşarak çevremdekileri rahatsız etmiyorum
Sokaklarda dolaşırken elimdeki şeyleri sokağa atıp
kirletmiyorum. Sokağımızın herkesin olduğunu
biliyorum. Herkesin benim gibi sokakları çevreyi
temiz tutmaya özen göstereceklerine inanıyorum.
---------------------------------------------------------------------
Сэ Мазэ Дэслъэгъуахэр.
Maze ile ilgili gözlemlerim.
И пэщыбжэм инышхуэу тхылъымпlэм тхыгъэ инышхуэкlэ
тритхауэ къыпилъащ.
Odasının kapısına büyükçe bir kağıda büyükçe yazı
ile yazıp astığı.
БЖЭМ ФЫКЪЫТЕМЫУlЭУ ФЫКЪЫЩlЭМЫХЬЭ.
KAPIYI ÇALMADAN GİRMEYİN
И пэщыми мыр пилъауэ пылъу слъэгъущ.
Odasına bunu astığını asılı olarak gördüm.
СЭ ХУИТ СЫМЫЩlАР СИ lМЭПСЫМЭХЭМ ИРЕМlУСЭ
BENDEN İZİNSİZ KİMSE EŞYALARIMA ELLEMESİN
ЩЭХУУ УЗЭРЫПСАЛЪЭМ ЩХЬЭКlЭ ФlЫЩlЭ ПХУЗОЩl
SESSİZ KONUŞTUĞUNUZ İÇİN SİZİ DEĞERLİ ADDEDİYORUM
-----------------------------------------------------------------------
-- Фэри фи унэм фыритетыну щывубзыхуа хабзэхэр
къэфlуатэ.
-- Хабзэ , щlыхъ псалъэхэм сыт къигъэлъагъуэми
зэвгъащlэ.
-- Мы тхыгъэм фымыщlэу хэт псалъэхэр къыхэфтхыкl.
-- Зыгуэр къыщеджэкlэ фыщlэдэlукl. Гурыхуэу фыкъеджэ.
-- Зытетыпхъэ хабзэ къигъэлъагъуэу гъуэгу
гъэлъагъуэу фщlэхэр къэфlуатэ.
Къэвгъэлъагъуэ.
-- Мы тхыгъэм хэт щlалэ цlыкlур дахуэдэу
къыфщыхъуами къэфlуатэ?
--- Siz de evinizde uymak için belirlediğiniz
kuralları anlatın
--- Kural ve saygı sözcüklerinin anlamını öğrenin
--- Bu metinde anlamını bilmediğiniz sözcükleri
çıkarıp yazın
--- Birisi okurken dikkatli dinleyin. Anlaşılır
şekilde okuyun
--- Uyulması gereken kuralları belirten bildiğiniz
uyarı levhalarını söyleyin
Gösterin
--- Bu metindeki çocuk sizce nasıl bir çocuktur?
Лэжьыгъэр Зыхэзыдъхьар Щокъул Илхьэнщ. |
