GHUNEKHO Savsır Özbay Folklor (halk bilimi) halkı tanıma anlamında İngilizce bir terimdir. Folk (halk) lore (bilim) anlamındadır. Folklor; belli bir toplulukta yaşayan insanların alışkanlıklarını, kültürlerini, geleneklerini, adetlerini, el sanatlarını, halk…

GHUNEKHO K. Özbay Bande Pşıjh Hable, 1986 Bande daha çok çocuklarca oynanmaktadır. Genelde öğle saatlerinde çobanlık yapmaktan gelen çocuklar, evlerinde yemeklerini yediklerinde bir araya gelirler. Genellikle oyun bu zamanlarda oynanmaktadır.…

Oğuz Turanlı Çerkeslerin sorunlarının irdelenirken sosyolojik kavramların kullanıldığına pek rastlamayız. Sorunlar arasında taşra solculuğu, taşra İslamcılığı, taşra Çerkesliği gibi sosyolojik kavramların önemli yer tutması mümkündür. Taşra zihinlerde çeşitli yansımalar yapar.…

GHUNEKHO K. Özbay Son zamanlarda Çerkesler arasında evlilik yeniden gündeme getirildi. Eskiden sıkça yapılan geç evlilik ve yabancıyla evlilik tartışmasına anavatandakilerle evlilikte eklendi. Çerkeslerdeki evlilik kavramını üç ana bölümde değerlendirmek…

TSEY (Jınt') Selvar Derleme Tarihi: Pşıj Halbe, 1978 Çeviri: GHUNEKHO Savsır Özbay Ben bulunmadım ama bizim Adige gençleri bir araya geldiklerinde eğlenmeleri adettendir. Bu araya gelinimde ise kız ve erkekler…

GHUNEKHO K. Özbay Köyümüzde komşu bir ninemiz vardı. Kendisini tüm köylü Apış Nenej diye tanırdı. Ben nenejı hayal meyal hatırlıyorum ama köydekilerin anlatımına göre gerçekten Adige kültürüyle yoğrulmuş bir guaşemizmiş.…

GHUNEKHO K. Özbay PXHEXADZ Bilinildiği gibi Adigelerde bir çok çocuk oyunları vardır. Bu oyunlar yaşa, cinsiyete, konumlara göre değişmektedir. Pxhexadz oyunu da genellikler genç çocukların bir arada oynadıkları bir oyun…

YEMIT’ITL Nurbıy Adige Mak, 18 Eylül 2009 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Tarihimizi anlatacak yığma mezarların (Iуашъхьэхэм) kaçak olarak kazılmakta ve tarihsel mirasın çalınmakta olduğuna ilişkin yazılar bu son günlerde “Adige…

MEFEŞ’UKHO Şengül Rusya Federasyonu, Adigey Cumhuriyeti Devlet Milli Müzesi, Adige Diasporası Bölüm Başkanı Bugünkü Adigey Devlet Milli Müzesi, 1924-yılında ‘Etnografya Müzesi’ adıyla Krasnodar’da açıldı. Müze, Adige Özerk Bölgesi Araştırma Grubu…

İsmail Berkok Tarihte Kafkasya, s.244-253 Sadeleştiren: HAPİ Cevdet Yıldız Bu noktaya değin, Kafkas toplumunun tipik/kendine özgü özellikleri ve bu özellikler çerçevesinde, toplumsal ilişkilerde zayıflığa yol açan öğeler üzerinde durmuştuk. Bu…

TEGULAN Yakup Temel (Туэгъулан Екъб) ''Илъэс 47_и итщ, энгинеерщ, Истамбул щопсоу, ухэныгъэ 1уэхухэр ещ1э. И щхьэгъусэр адвокатщ, ищхьэ хухэха хэщ1ап1э и1эуэ мэлажъэ. Зы пхъу я1эщи ари университетым щоджэ, гъэмахуэхэм тхьэмахуит1_щы…

Cemil Başaran Çerkes, Karadeniz`den hazar denizine kadar olan Kuzey Kafkasya topraklarında yaşayan halkların ortak adıdır. Aslında bu tanımlanan bölgelerde yaşayan halklardan hiçbiri kendine "Çerkes" adını vermiyor. Çerkes daha çok Kuzey…

Culture Club Türkiye değişik etnik kökenlerden gelen insanlardan kurulu bir ülke. Neden? Çünkü modern TC büyük Osmanlı İmparatorluğu'nun cumhuriyet rejimi olarak biçim değiştirmiş halidir ama içinde yaşayan değişik etnik kökenli…

Prof. Dr. Filolog SHELEHO Abu Zekoshnıgh, Maykop, Ocak 2005 Çeviri: ACHUMIJ Hilmi Bazı insanlar uzun bazıları da kısa yaşamlı oluyorlar. İnsanın adına yaşam veren şey ise doğumu ile ölümü arasında…

TLETSERUK Nahit Serbes Basklar, İspanya'nın kuzeyinde özerk bölgede yaşayan bir halktır. Dilleri, dil bilimcilerine göre, Hint-Avrupa dilleri Avrupa'ya yayılmadan önce Avrupa'da konuşulan dillerden arta kalan tek dildir. Yaygın bir kanaate…

Bedri Tokuç Göksun Kuzey Kafkas Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Göksun’a bağlı bütün köylerin halkı, Salı günlerinde, Salı Pazarı’nda alışveriş vesilesi ile ilçeye akın ederler. İnsanlar bu gün hem ihtiyaçlarını…

Dr. Phil. YEDİC Batıray Özbek Adige xabze, Çerkes kültürünün ve yaşam düzeninin temel taşıdı desek yanılmayız. xabzeler sözlü toplumsal kurallardı. Bu sözlü kurallar devamlı olarak çağa ve zamana uydurularak değiştirilirdi.…

Hazırlayan: ShuZago XASE (Kurultay) +  Toplantıyı yönetmek üzere en az üç kişilik bir kurul seçilir. (Tamade/Thamade: Başkan, Thamade guadze/Thamade Khuedze: Başkan yardımcısı, Pşeriha/ Pşşaf'e: Yaver, ulak) Başkan toplantıyı yönetir. Herkese…

MALIÇ Autle Tarih Bilimleri Doktoru Adighe Mak (Adige Sesi), 29 Ocak 1992, Maykop Kafkasya'nın çocukları olan bizler yüzyıllardan beri karşılıklı ilişkiler içinde, birbirimizden alıp vererek, komşuluk ediyoruz (Adigeler insan için…

Çeviri: Muammer Tekin Reştzinag Gazetesi 1 Ocak 1991 Sayısı Asetince’de Ocak ayının bir diğer adı da “Tenci Mey”dir. Kışın ortancı ayı olan bu ayda havalar çok soğuduğu için Osetler bu…

Muammer Tekin Tarihini, edebiyatını ve kültürünü bilmeyen ulusların bu değerlerini geliştirme olanakları da kısıtlıysa ayakta durmaları mümkün değildir.  İşte, Kuzey Kafkasya'nın diğer mazlum ulusları gibi, Alanlarda (Osetler) yakın tarihlere kadar…

NOLA Zaur Nalçik 1991 Çeviri: Ergün Yıldız Hasır'ın ne zaman ve hangi toplulukta ortaya çıktığını bu gün pek kimsenin bildiğini sanmıyorum. Çok önceki uzak dönemlerde insanoğlunun gereksinimi nedeni ile ortaya…

Derleme ve Çeviri: Murat Papşu Not: Etnograf M.A. Meretuko’nun materyallerine dayanarak hazırlanmıştır. Adige Kalendar 1997-1998  Adige halk takvimine göre yeni yılın ilk günü 23 Mart'tır. Bu gün toprağın “canlandığı”, “yazın…

Not: Bu yazının yazarı hakkında bilgi olmadığı için yazarın adını koyamadık. Bilginiz varsa lütfen CircassianCanada’yı bilgilendiriniz. Önsöz Adigelerde toplantı yapmak için çok neden vardır. Bir köyden diğer bir köye gidildiğinde…

Kurtulus-Online.com Çok ulusluluk, çok milliyetlilik halk gerçeğimizin bir parçası. Farklı tarihsel geçmişlerimiz, farklı ulusal kimliklerimiz olsa da bugün ortak bir kaderi paylaşıyoruz. Esasında başkalarının belirlediği bir kader bu. Başkaları bu…

Jabaghi Baj Adigeler Kitabından Adige kızlarının sosyal durumu hiç bir ulusun kızlarına benzemez. Doğuda kızlar kapalı, örtülü ve hapis, batıda güvensiz bir özgürlüğe sahip. Adige kızları ise tam bir gelecek…

Aslan Tevu Adige Cumhuriyeti Ulusal Müzesi Arkeoloji Bölüm Başkanı, Çeviri: Cetao İbrahim Ğuaze Gazetesi, sayı.2, 2004 Adigey’in arkeolojik zenginliği dünyaca bilinir. Bugünkü Adigey sınırları içerisinde paleolit döneme ait 10 bin…

Kılış Hazredali Çeviri: Ergün Yıldız Adige El Sanatları Dergisi, Nalçik 1996 Demir madeninin çıkartılıp işlenmesinde oldukça ilerlemiş olan 5000 yıl önceki bu uygarlıktan geldiği sanılan o dönemde el sanatları ve…

Prof. PŞIBIY Inal Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Karaçaevsk 1996 Adige aile damgalarının (çoğunlukla Kaberdey) toparlanması ve tespit edilmesi tamamlanmış, basım aşamasına getirilmiş ve tüm hazırlıkları tamamlanmıştır. Damgalar ile ilgili dergilerde…

Nola Zaur Nalçik 1991 Konukseverlik Çerkeslerin en büyük özelliklerindendir. Bu konuda hata yapanı hiç affetmezler. Bir Çerkes atasözü: “Ün salmak için keskin kılıç ve kırk sofra gereklidir” der. Savaşta kılıçla,…

SHOMAUHA Hakan Adige TV Projesi İmza Kampanyasında ilk adım olan Festivaller KAYSERİ FESTİVALİNİN ARDINDAN Derneklerimizin önderliğinde düzenlenen Kafkas Kültür Festivalleri toplumumuz adına özel bir anlam taşımaktadır. Bu festivaller sayesinde akrabalarımız,…

SEAUH Lid Doğu Sanatları Müzesi Kuzey Kafkasya Bölümü Adige Mak (Adige Sesi), 10.01.1991 Mıyekuape Çeviri: YEK’UAŞ Seney Kaynak: Kafkasya Gerçeği, Sayı: 6 Ekim 1991 Sayfa 32-34 Basklar, İspanya'nın kuzeyinde özerk…

Dr. YEDİC Batıray Özbek Münih Konferansı'ndan, 2006 Saygı değer dinleyiciler, Otuz yılı aşkın bir zamandır beraber ve bir tencerenin içinde kaynıyoruz. Hepimizin az çok amacı aynı: Çerkes kalabilmek. Acaba Çerkes…

ŞORE İbrahim Adige Halkının Etnopedagojisi kitabından Çeviri: Akhenaton (Pereniko) Eski zamanların Kutsal Günleri'nde insanlar kendilerini gösterebilmek ve ifade edebilmek için düğünlerde değişik giysi ve donanımıyla, duruşuyla, atına olan hakimiyetiyle, okunu…

Prof. Dr. Cari Hahn Çeviri: Aysel Kovulmaz, Vehbi Kovulmaz Kafkasya Gezileri ve İncelemeleri, Leipzigh 1896 Kabardey’e yaptığım gezi sırasında bu kabilenin diğer Adige kabilelerinin tersine, yabancılara karşı pek misafirperver olmadıklarını…

Hazırlayan: ShuZago +  Evinize, büronuza konuk geldiğinde onu apartman girişinde karşılamalısınız. Konuğunuzu alacağınız odaya kadar (sizden yaşça büyük olsa da) onun önünde giderek yol göstermelisiniz. +  Herhangi bir kapalı mekana…

Jale Kuşhan Oset toprakları tarihi eserler yönünden oldukça zengindir. Bizim amacımız XIV-XVIII yüzyıllarda yapılan bütün mimari eserler değil sadece mezarlar hakkında bilgi vermektir. Sizlere Kuzey Kafkasya Bölgesinin Kuzey Oset topraklarında…

Jale Kuşhan Oset toprakları tarihi eserler yönünden oldukça zengindir. Bizim amacımız XIV-XVIII yüzyıllarda yapılan bütün mimari eserler değil sadece mezarlar hakkında bilgi vermektir. Sizlere Kuzey Kafkasya Bölgesinin Kuzey Oset topraklarında…

AlanOssetiA.com CENAZE Aileden birisi öldüğü zaman yanında bulunan diğer aile fertlerinin yüksek sesle ağlamaları, bir anda komşuları cenaze evine toplardı. Cenaze için yapılacak işlemleri komşularla birlikte akrabalar yaparlar, başka köylere…

Sefer Penesu Adige Mak Gazetesi, 17 Kasım 2004 Adigelerde ölen insan sayısının doğandan daha fazla olmasına üzülenlerin pekte az olmadığını biliyoruz. Bu yüzden sorun defalarca Adige Mak gazetesinde ele alındı.…

KAĞAZEJ Bayzet Tarih Bilimleri Doktoru, Rusya Besteciler Birliği Üyesi Zekoşnığ’ dergisi, 2003, sayı 4 Kuzey Kafkasya halklarının zengin müzikal kültür tarihi uzun yıllar öncesine uzanır. Rusyalı müzisyen ve besteciler bu…

Not: Bu yazının yazarı hakkında bilgi olmadığı için yazarın adını koyamadık. Bilginiz varsa lütfen CircassianCenter'ı bilgilendiriniz. Toplumların yüzyıllar içerisinde edinmiş olduğu deneyimleri, tabuları kuşaktan kuşağa aktardığı en önemli araç geleneklerdir.…

Rahmi Tuna Doğru ya da yanlış, çeşitli zamanlarda gençlerimizin thamade ve thamadelik konularını aralarında yazılı ve sözlü olarak tartıştıklarına tanık olmaktayız. Konularımızın sansür getirilmeden tartışılmasından yana olduğumu her zaman açıkça…

Kafkasya Dergisi 1991 Çeviri: Musa Ramazan Kafkas halklarının çok eski tarihlere uzanan silah yapım sanatı oldukça ünlüdür. Bu gün Devlet Tarih Müzesi koleksiyonları arasında Kuzey Kafkasya haklarına ait çok eski…

NİBE Anzor Çeviri: Cetao İbrahim Adige Mak, 31 Ocak 2004 Yıllar önce çekilmiş fotograflara bakmayı çok severim. O resimlerdeki insanların çok iyi maddi imkanlara sahip olmadıkları giyim kuşamlarından anlaşılıyorsa da…

Kafkas Vakfı tarafından Jabagi Baj'ın "Adigelerde Sosyal Yaşayış ve Adetler" adlı kitabı ile Zeynep Durgun'un "Adigelerde Kaşenlik Adeti ve Sosyal Değişme" adlı tez çalışmasından derlenerek hazırlanmıştır. (T.G.) Önsöz Adigelerin günümüze…

MİJEY Mihail Çeviri: Ergun Yıldız Adige Psalse Gazetesi, 12 Mayıs 2001 Kafkaslıların giysilerinin her birinin gerek işlemecilik gerekse görsel zenginlik açısından sanat yapıtı olduğunu söylemek abartılı olmaz. Hazar Denizi'nden Karadeniz'e…

MİJEY Mihail Çeviri: Ergun Yıldız Adige Psalse Gazetesi, 12 Mayıs 2001 Hanceriy bir yazısında şöyle bir olay anlatır: Yaşlı bir Adige kadınının savaşta üç oğlu varmış. Bunlardan ikisi savaşta can…

Yazarı Bilinmiyor Not: Bu makalenin yazarı hakkında bilgi olmadığı için adını koyamadık. Bilginiz varsa lütfen CircassianCenter’a e-mail atınız. Önsöz Adigeler başka uluslardan kız almaya ve başka uluslara kız vermeye fazla…

JABAGJİ Baj Adigeler Kitabından Delikanlı deyimi Adigelerde ergenlik çağı gelmiş genç anlamında kullanılmaz. Çünkü Adige çocukları on yaşını geçince artık delikanlı sayılır. Kendilerinden mertlik özellikleri beklenir ve istenir. Bunu sağlama…

Adige Psalhe Çeviri: Ergün Yıldız Yeni doğan bir bebek için yakın çevresinin ve akrabaların tümünün iyi dileklerde bulunmaları (huahue) Adige töresindendir. Daha sonra bebeğin ismi sorulur öğrenilir. Eğer henüz isim…

BUZERE К. İ., ALIY М. İ., ÇUYEKHO А. B. Bilimsel Redakte: ŞHELEHO Abu Toplumsal Adige Töresi 1-4, İlkokullar için, Jene Sul. Maykop, Adige Kitap Basımevi -1998, S. 3,4,5 Çeviri: ACHUMIJ…

EUTYKH Adnan Cankılıç 29 Mart 2009 yerel seçimlerinin çok önemli bir özelliğimizi ortaya çıkardığını bilmem fark ettiniz mi? Meğer biz ne çok uyanıkmışız da haberimiz yokmuş. Nerden mi çıktı? Anlatayım.…

ŞHALAHO Abu Мыкıосэрэ Жъуагъохэр- Sönmeyen Yıldızlar Çeviri: İbrahim Çetao Güzellikleri, becerileri ve söz söyleme ustalıkları ile ünlenen kızlar, 19. yüzyılda özgürlük mücadelelerine önemli katkılar sağlamışlardır. Onlar Adige yiğitlerinin kahramanlıklarını ve…

KUŞHA Faruk Özden Yıllar önceydi. Zannedersem 1968 yılıydı. Alman Stern dergisinde fotoğraflı olarak Gürcistan'dan bir düğün haberi sayfalarca yayınlanmıştı. Hem derginin kapağında hem içinde kırmızı renkli Adige tsey (çerkeska) giymiş,…

YEMT’IL Nurbıy Adige Mak, 11 Şubat 2009 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Yaşadığımız günlerin sorunları ve ekonomik kriz derinleşmiş olsa da kültür ve sanatı geliştirmek, yaşamsal önemde bir gereklilik, bu görevi…

Milliyet Gazetesi 24 Ocak 2009 Kafkasya kökenli vatandaşların yaşadığı klasik bir Çerkes köyü olan Mersin’in yayla merkezlerinden Atlılar (Sadiye) köyünde halkın ortalama yaşam süresi 90’ı buluyor. Mersin il merkezinden 45…

ÇETAO Nadir Toplumların başına gelen büyük felaketlerin ardından “küllerinden doğmak” için verilen mücadele sürecinde farklı öz ve biçimlerde “kendi alevinde yanmaya hazır” halkın çıkar ve değerlerini her tür çıkar ve…

Hulusi Üstün Kırıkhan’dan Suriye dağlarına doğru akıp giden şoseyi hafif bir yükselti üzerine kurulu evleriyle selamlardı Reyhaniye… İlk bakışta bu tepecik üzerine kurulu üç beş evden ibaret sanılsa da yaklaşınca…

Mehmet Eser Öğretim Görevlisi Cumhuriyet Üniversitesi Çerkes topluluklarının yaşam sürecinde göç; iradi olarak kendi istekleri dışında, kendilerine dayatılan zorlama ve baskılar sonucunda, yani sürgün biçiminde gerçekleşmiştir. Bizim burada sözünü edeceğimiz…

HAPİ Cevdet Yıldız 1 Efteni Gölü’ne dökülen Küçük Melen çayı sol kıyısında, Düzce’ye 4 km. mesafede köyümüz Sarayyeri (Къоук1ьэхьабл)  bulunur. Melen, sadece bizim ya da çay boyundaki köylülerin değil, yazın…