ABHAZ DİLİ VE DÜNYA ABHAZ-ABAZA HALKLARI BİRLİĞİNİN MİSYON-VİZYONU
AÇUŞBA Atay İstanbul, Eylül 2004 SUNUM Son yüzyılda Batı aleminin duyarlı gruplarınca tüm kültürler; özellikle Kadim kültür-dillere sahip guruplara ait kültür-dillerin kaybolmaması; korunması-geliştirilmesi bağlamında gayretlerin bulunduğu bilinmektedir. 19. yy’ın ikinci…
BENİM SÖYLEYEMEDİKLERİMİ KURMEN KİTAPLARINDA SÖYLÜYOR
DIĞUIJ Lera Eşi ve Biliminsanı Çeviri: Çetawe İbrahim Çevirmen Notu: 1984 yılında 43 yaşında yaşama veda eden şair ve yazar DIĞUIJ Quırmen'in tüm eserlerinin yer aldığı altı ciltlik kitap 2020…
ESKİ KİTAPLARİ TEKRAR OKUMAK
TEVU Nuriyet Zekoşnığ Dergisi 2021/3 sayısı Çeviri: Çetawe İbrahim Eski Adığe kitaplarını tekrar okumayı severim... Çoğu Sovyet döneminde yazılıp yayınlanmış kitaplardır. Yazarlarının olağanüstü deneyimleri, anlatım zenginlikleri, fevkalade ilgi çekici olmaları…
NE DURUMDASIN ADİGECE’M?
MAMİY Ruslan Yazar, Filoloji Bilimleri Doktoru, Direktör Yardımcısı Ceras Tembot Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü Adige Mak, Adige Psalhe, Çerkes Xeku gazetelerinin 14 Mart 2004 tarihli ortak sayısından Çeviri: İbrahim Çetao…
BEKLENMEYEN BİR MEKTUP
Dr. Ali Cemil Tamzok Tarih: 24 Mart 1963 Bolu-Elmalık Yakubunyokuşu SEVGİLİ HEMŞERİM Köyden ve etraftan araya sora nihayet nüfus tezkeresinde (Elmalık) yazılı olanların bir listesi meydana geldi. Bu iş bitti…
ADİGECE ATASÖZLERİ
M. Yasin Çelikkıran Yazarın Notu: Adige kültürü veciz bir şekilde sözcüklere yansımıştır. Bunun en güzel örneklerini kuşkusuz atasözlerinde görmek olasıdır. Ancak atasözleri orijinalinden Türkçe'ye çevrilirken genelde vurgu düşmektedir. Açlık korkağı…
YENİLENME YOLUNDA ULUSAL DİLLERİN CANLANDIRILMASI
Sosyalistiçeske Adıgey 19 Ekim 1990 Çeviren: A. Fidarok Kafkasya Gerçeği, Nisan 1991, S.4,s.4-5 Günümüzde, ulusal kültürleri canlandırma konusu bütün cumhuriyetlerde önem kazanmaya başladı. Durum, Rusya Federasyonu'nda da farklı değil.…
BAŞI AĞRIYAN KİM?
BERETAR Asker (Gobokuay köyünden) Çeviri: İbrahim Çetao Adige Mak, Mart 2004 Eskiden beri Adige ailelerin Rus dostları olur, onlar birbirlerine gidip gelir, mutlu günlerinde armağanlar verirler ve birbirlerine konuk olurlardı.…
HAŞOKO ADEL MIHAMKERIY (1933-1984)
Dr. YEDİC Batıray Özbek HAŞOKO Adel Mıhamkeri, 1933’de Amman’da dünyaya geldi. Gençlik yıllarından itibaren halkı ve halkının sorunlarıyla ilgilenmeye başladı. Bilhassa İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ünlü Adige ozanı KUBE Şaban’ın…
ABDZAXEME YAN
KHUIYEKHUE Nalbiy Adigey Adigece'sinde tam ''o'' sesi yok. ''O'' içeren sözcükler yabancı kökenlidir. ''O''ya benzer sesler ''ya'', ''ue''dir. Maque'de olduğu gibi ya da ''üe''dir. Maşşüe ateş de olduğu gibi. …
ADİGE (ÇERKES) DİLİNE KARAÇAY-MALKAR DİLİNDEN GEÇEN KELİMELER
Dr. Ufuk Tavkul Kırım Dergisi, 2 (8), 1994, 26-29. ss. Not: Bu makale, CircassianCenter Forumlarımızdaki Türkiye Türklerin mi? başlıklı konuyla ilişkili olarak; Cumhur rumuzuyla yazan katılımcımız tarafından gönderilmiştir. (CC) Kafkas…
OSET DİLİ VE ALFABELERİ
V.I. Abaev İngilizce'den Çeviren: Nurhayat Akan Duman A Grammatical Sketch of Ossetic Oset Dili, Hint-Avrupa dil grubunun İndo-İraniyen bölümü içerisinde yer alır. Temelde İron ve Digoron olmak üzere iki ana…
HATEGKATI KOSTA (1859-1906)
Cantiatı Anatoliy Çeviri: Cehılti Y.A. Nart Dergisi Sayı 5 Hategkatı Levan'ın oğlu Kosta, 1859 yılında Lermantov'un ölümünden 18 yıl sonra, Surçenkov'un ölümünden iki yıl önce dünyaya geldi. Kosta, Nadson'un, Vrubel'in,…
VASSO ABAYTI (VASİLİY ABAYEV)
MAKEYE Mairbek Kafkasya Gerçeği Dergisi, 1992, Sayı,9 Prof. Dr. Vasiliy İ. Abayev, Kafkas-Oset kültürünün önemli bir araştırmacısı olup Britanya Kraliyet Asya Cemiyeti'nin fahri üyesi, Helsinki Fin-Ugur Cemiyeti'nin muhabir üyesi, Gürcistan…
ÇERKES SÖZCÜĞÜNÜN KAYNAĞI
Dr. YEDİC Batıray Özbek Çerkes sözcüğü üzerinde devamlı olarak gerek anlam, gerekse kökeni hakkında çeşitli yazılara rastlanmaktadır. Bu yazımda bu konuya açıklık getirmek istiyorum. Çerkeslerle ilgili ilk yazılı belgeler MÖ…
ADİGE YAZINININ DOĞUŞU
SHALAHO Abu Ulusal kültürün, ulusal düşüncenin ilerleme kaydetmesinde yazın dilinin önemini anlayarak, o değerli silahı halka kazandırma çabası Adige halkının duyarlı evlatlarını her zaman kaygılandırmıştır. 19. yüzyılda Adige yazını birçok…
OSET DİLEK, TEMENNİ VE DUALARDAN BİR DEMET
Yayına Hazırlayan: Mamşıratı İrme Ö.Temurlenk Günümüzde insani değerlerin yerini hakaret, küfür ve bedduaların aldığı dünyamızda olduğu gibi, Osetya'da da yok olmaya yüz tutan dilek, temenni ve duaların toplanmasına gerek duyularak…
ADİGECE SAYILAR
CircassianCenter 1 ZI 2 TU 3 ŞI 4 PLI 5 THU 6 XI 7 BLI 8 Yİ 9 BIĞU 10 BIŞI 11 PŞIKUZ 12 PIŞIGUİT 13 PIŞIGUYŞ 20 TOŞ 30…
ADİGECE AYLAR
CircassianCenter Ocak MEZAYE Şubat ŞILE Mart ĞATHABE Nisan MELİŞIH Mayıs NEGIĞA Haziran MOKAVE Temmuz BADZEVUĞO Ağustos Eylül FOGADE Ekim JEPVAĞOO Kasım ŞEKEĞO…
ADİGECE GÜNLER
CircassianCenter Pazartesi BIYILIBE Salı GHUBJİ Çarşamba BERESKEJIY Perşembe MAŞÜ'OK Cuma BERESKEFO Cumartesi MAFEZAKO Pazar THARMAFE
OSMAN ÇELİK’İN ANISINA
CircassianCenter Büyük Çerkes sürgününde (1864), Kafkasya'nın Şapsığ bölgesinden Anadolu’ya göç ederek Afyon yöresinde yerleşen Hakhurat adlı bir Adige ailesindendir. 1934 yılında Dinar ilçesine bağlı Yapağlı köyünde doğdu. Istanbul Üniversitesi Orman…
TSAĞO AHMET NURİ
Biyografi.net Ahmet Nuri Tsağo, eğitimci ve yazar. Büyük Çerkes sürgününde önce Balkanlara, sonra da Suriye'ye sürülerek Golan yöresinde yerleşmiş olan bir ailenin çocuğudur. 1888 yılında Kuneytra kasabasında doğdu. Babasının adı…
UZUNYAYLA’DAN BİR KAN BEDELİ HİKAYESİ – АСЛЭН ЛЪЫ УАСЭ
ТЭГЪУЛАН ЕКЪУБ (TEGULAN Yakup Temel) Л1эныгъэр сыт щыгъуи гу1эгъуэщ ауэ ар сыт хуэдизу уи жъагъуэ пщ1ыми, хамэ ил уызыркъым зэрыжа1эм хуэдэуэ, а гукъеуэр, л1ам и 1ыхьлы, и благъэ и ныбжэгъухэм…
ADİGECE ÖYKÜ – ДЭК1УЭРАБГЪУ КЪЫХУЭГЪУЭТЫН ХУЕЙЩ
Тэгъулан Екъуб (TEGULAN Yakup Temel) Тыркум, илъэс зыхбжанэ зхуащи, адыгэ щ1алэгъуалэхэр гъэмахуэ зыгъэпсэхугъуэм хуэзэуэ зэхосхэри, я нэгу зэрагъэужь, зэроц1ыху, зо1ущ1эхэ. Мы гъэми, мэкъуэуэгъуэм и 15-20 махуэхэм языхуаку Анталя къэлэм щызрыгъуэтахэщ.…
1964 – ХЬЭЩ1Э ЩЭ1ЭЩ
Тэгъулан Екъуб (TEGULAN Yakup Temel) 1964 гъэм и бжыхьэк1эт. Шаркъышлэ къалэм гъавэ тшэну гъуэгъанэ дытехьат. Гъуэгущхьэ1ум къуажэ куэд уыщрихьэлэт, хьэм тетыгъуэти къуажэ гъунэхэм самэшхуэхэр тету щыболагъу. Дивхэм я мэкъумылэр зэрылъ…
YARININ NASIL OLACAK ADİGECE’M?
Prof. HAKOSE Andrey Kabardey-Balkar Üniversitesi, Filoloji Bilimleri Doktoru Adige Mak, Adige Psalhe, Çerkes Xeku, 14 Mart 2004 tarihli ortak sayısından Çeviri: İbrahim Çetao Dil ulusun canıdır. Dil sayesinde ulusun fertleri…
ABAZİN HALKI VE ABAZİN EDEBİYATINA GENEL BİR BAKIŞ
Ö. Yismeyl Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Şubat 1978, s.76 Kuzey Kafkasya'nın otokton halk gruplarından olan Abazalar (1) bugünkü Karaçay-Çerkessk Özerk Bölgesi'nde yaşayan bir Çerkes boyudur. Yerleşme bölgeleri Kafkasya dağ silsilelerinden doğan…
ADİGEY YAZIN DİLİ EKİM DEVRİMİ’YLE DOĞMUŞTUR
Jorj Şawkue Filoloji Bilimleri Kandidatı Çeviri: Çetav İ. Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Şubat 1978, s.80 Yazın dili, ulusun kültürünün görünümü, onun manevi zenginliğinin ölçüsüdür. Halkın en değerli varlığı olarak da her…
BİR ALFABE ÖNSÖZÜ
Blenaw Bateko 12 Nisan 1913 Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Şubat 1978, s. 71 Blenaw Batuk'un (Harun) Çerkes Alfabesi 1335 (1915) yılında Şimali Kafkas Cemiyeti tarafından İstanbul'da yayınlandı. Bu alfabenin ilginç bulduğumuz…
”YAMÇI İLE BİR PAZAR” İÇİN
E. Hapae Yamçı Dergisi, Mayıs 1977-Şubat 1978, s. 444 Yamçı'nın 3. sayısında ''Yamçı ile Bir Pazar'' başlıklı yazısında Yabğeko A., derginin genel bir eleştirisini yapıyor. Dergiyi genellikle olumlu bir şekilde…
ADİGE DİLİ VE EDEBİYATI
HAPİ Cevdet Yıldız Adige Dili Ve Eski Adigeler Kuzey Kafkasya halklarından biri olan Adigelerin konuştuğu dile Adigece ya da Adige dili (Адыгабзэ) denir. Adigece’nin vatanı (doğduğu yer) Kafkasya ya da…
ÇERKES OLMAK
Kafkasya Kültürel Dergi Yıl:6, Sayı:25, Cilt:6, Aralık-Ocak-Şubat 1970 Merzifon’dan orijinal bir mektup almış bulunuyoruz; on sekiz yaşında bir kızdan. Kız kardeşimiz şöyle diyor mektubunda: “Çerkes komuşumuza gider, gelirim; çocuklarıyla da…
ANADİLİ VE ULUSAL BİLİNÇ
Dr. MEŞFEŞŞÜ Necdet Hatam İyi günler Sayın Dinleyiciler, Добрый Ден Увэжаемые господа Bu konferansın toplumumuza uğur getirmesini, ulusal tarihimizde önemli bir kavşak olarak yer almasını, bilincimizde silinmez bir iz bırakmasını…
BİR ÇOCUĞUN YAŞAM ÖYKÜSÜ
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Aralık 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi İnsanın, çocuk dahi olsa yaşamını büyüteç altına alacak olursak dile getirilecek anlatılacak çok şey buluruz; zaman ve dönemin olayları, etrafındaki…
DİLBİLİMCİ ZEKOĞU VUÇIJIKO
ANÇOKO Suret Adige Mak Gazetesi, Ekim 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Söz konusu etmek istediğim kişi gece gündüz, dur durak demeden yaklaşık elli yıl mesleği, milleti için özverili bir şekilde çalışan ZEKOĞU…
THARKOHO YUNUS’UN ESERLERİ UZUN YILLAR ULUSA HİZMET VERECEK
Prof. Dr. BIRSIR Batırbiy Adige Cumhuriyeti Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü Başkanı Adige Mak Gazetesi, Haziran 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi THARKOHO Yunus Adige dilbilimi yanısıra Adige yaşamında da büyük yer tutuyor.…
ŞINCIYE’NİN YETİŞTİRDİĞİ EVLATLARI
YEMT'ITL Razıyet Tarih Bilimdalı Kandidatı Adige Cumhuriyeti Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü Baş Bilimsel Çalışanı Adige Mak Gazetesi, Haziran 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi TRAHO RAMAZAN TRAHO Ramazan henüz delikanlı iken Adigelerin…
DEĞİŞEN EVRELER VE SÖZÜN YARARI
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Agustos 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Yüce Tanrı insanoğlunu yarattığında onunla birlikte herkese faydası dokunan dili de ona bahşetti. Bilginin kılavuzu, tüm halkların bütün edinimlerini onlara…
TSEY KARDEŞLER
YEMT'ITL Raziyet Tarih Bilimdalı’nda Kandidat Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Bahsetmek istediğim kişiler köyüm Şıncıy'denler. Ben onları hatırlamıyorum, fakat başlarına gelenler hakkında bilgi sahibiyim. Köyümüzün yetiştirdiği, köylülerimizin…
KUYEKO NALBIY BİZE IŞIĞINI BIRAKTI
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi 11 Haziran 2013 tarihinde Adige Cumhuriyeti (AC) Milli Kütüphanesi’nde Adige şairi, yazarı, dramaturgu, AC Sanat dalında onursal emekçisi, Kandur anısına …
VOJ REMAZANİKO ASKERBIY, SÖZLERİNİ EYLEMLERİ İLE GÜZELLEŞTİRİYOR
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Her bir fert için en önemli olan şey kendi olanak ve düşüncelerini kullanarak yaşamın içerisinde bir yer edinmektir. Vulapeli, saygı…
DİL, ULUSUN YAŞAMININ TEMELİ
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Nisan 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi 16-17 Mayıs tarihleri arasında ''VIII. Uluslarası Adige Filolojisi ve Genel Aktüel Filoloji Problemleri'' isimli bilimsel konferans Mıyekaupe'de düzenlendi. Bu konferans…
BOREN İSMAİL MİLLETİ İÇİN YAŞADI
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Nisan 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Adige Cumhuriyeti Çeraşe Tembot Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü’nde gelenekselleştiği üzere yaşamını ve çalışmalarını milletimiz için gerçekleştirimiş olan insanlarımızın anılıyor. Nisan…
YAŞAMIN İÇİNDE KALAN ESERLER ve TLEVUSTEN YUSIF
Prof. Dr. MAMIY Ruslan Filoloji Bilimdalın Adige Mak Gazetesi, Nisan 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi TLEVUSTEN Yusıf, 70 yıl süren sanat yaşamında Adige edebiyatı ve kültüründe kaybolmayacak bir yol açtı. Eserlerine…
DİL; ULUSUN KÖKÜ, BAYRAĞI, YARINLARIDIR
NEHAYE Remezan Adige Mak gazetesi, Mart 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi «Щэмэджыр мыупкIэмэ мэуцэку, амыгъэфедэрэ бзэр бэгъашIэ хъурэп - İşlemeyen tırpan körelir, kullanılmayan dil uzun ömürlü olmaz» Geçtiğimiz günlerde…
DİLİM, BANA İLAÇ
KUDAYNET Aminet Hakurınehable 1 Nolu Okul 11. Sınıf Öğrencisi Adige Mak gazetesi, Mayıs 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Ulusu ulus yapan, onun varlığını temin eden, gelişmesini sağlayan şey dildir.…
ADİGECE GÜNÜ’NE YÖNELİK DÜZENLENEN YUVARLAK MASA TOPLANTISI
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak gazetesi, Nisan 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Milletlerin canı dilleridir. Dünya üzerinde yer alan her milletin kendisine ait bir dili var, bu dillerin sayesinde insanlar birbirleri…
TLIBZIVU MARZİYET: ANADİLİM, BENİ AFFET
SEAUH Goşnağu Adige Mak gazetesi, Nisan 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Üniversitelerin bulunduğu kentlerde farklı bilim dallarında çalışan bilimadamlarının da yaşıyor olması kimseye ilginç gelmiyor. Fakat ufak bir köyde öğretmenlik yapan…
ULUSUN DİLİNİ BİLMENİN ÖNEMİ
BIRSIR Batırbıy Adige Mak gazetesi, Şubat 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi İnsanın dil sahibi olmasının yaşayan tüm canlılardan onu ayıran en önemli belirteçlerden olduğunu bilim gösteriyor. Dünya üzerinde yaklaşık beş bin…
CAZİP ADİGECE
SEAUH Goşnağu Adige Mak gazetesi, Şubat 2013 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Adige Devlet Üniveristesi Adige Filolojisi ve Kültürü Fakültesi öğretim görevlileri ŞHALAHO Susan, GOŞLAP Murad ve BĞOŞE Zaret birlikte yazdıkları esere…
EĞİTİMCİ, BİLİMADAMI BLEĞOJ ZULKARİN
TL'EHUSEJ Hacretbıy Adigey Onursal Gazetecisi Adige Mak gazetesi, Aralık 2012 Çeviri AÇUMIJ Hilmi Hakkında konuşmak-yazmak istediğim, doğduğunda bu güzel Adige erkek adı verilen kişi 11 Aralık'ta 80 yaşını doldurdu. O…
ÖVGÜLERİN ÇEKİCİLİĞİ
YEMT'ITL Nurbıy Adige Mak gazetesi, Kasım 2012 Çeviri AÇUMIJ Hilmi ÇERAŞE Tembot'u anma gecesi Adige Cumhuriyeti Filarmoni Binası'nda yapıldı. Etkinliğe katılanların yaptıkları çıkarsamaları değerlendirecek olursak, yazarın yeteneğine verilen kıymet her…
Ç’ERAŞE TEMBOT’UN YAŞAMI, YILLAR, OLAN OLAYLAR
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak gazetesi, Ekim 2012 Çeviri AÇUMIJ Hilmi 16 Ağustos 1902 Koşhable rayonundaki Koşhable köyünde Ç'ERAŞE Muhammed oğlu Tembot doğdu. 1910 Özel Tatar okulunda öğrenime başladı. 1913-1914 Ufa'da…
HADAĞATLE ASKER
ŞHALAHO Abu Adige Mak Gazetesi, Eylül 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi 1948 yılı. Savaşın sonrası zor yıllar. Gıda ürünleri az, aralarında yok olanları daha çok. Kıyafetlerde aynı durumda; yarı çıplağız. Fakat…
TAMBIY CANTIĞ İYİ ANILACAK
SEAUH Goşnağu Adige Mak Gazetesi, Eylül 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi Bilim insanı olarak 'Txıbze - Alfabe'den başka çalışması olmasa dahi, bilim alanında kendisine verilen değerde bir azalma olmayacaktı. TAMBIY Cantığ…
KHUAKO FATİMET: GENÇ BİR BİLİMİNSANI, ÖĞRETMEN, AKADEMİSYEN
SEAUH Goşnağu Adige Mak Gazetesi, Eylül 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi İlk defa bir kaç yıl önce KHUAKO Fatimet'in adını duydum. Doktorasını verdiğinde çalışmasının derinliği ve konunun özünü yakalamış olması, temasını…
ÜNLÜ ADİGE YAZAR ÇEVİRMEN AŞKANE İSMAİL’İN 100. DOĞUM YILDÖNÜMÜ
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi 2012 kutlama ve anmalar açısından oldukça zengin. Özellikle Adige yazar ve şairlerine yönelik olarak pek çok anma ve kutlama bu…
DİLİ KULLANMAK GEREKİYOR
SEAUH Goşnağu Adige Mak Gazetesi, Temmuz 2012 Çeviri: AÇUMIJ Hilmi Rusya Federasyonu Onursal, Adigey Cumhuriyeti Ulusal Artisti VUCIHU Mariyet Ulusal Tiyatro'daki görevinin yanısıra Adige Devlet Üniversitesi Adige Cumhuriyeti Sanat Koleji'nde…
YEMIJ RUSLAN: GÖRMÜYORSAK DA ARAMIZDAKİ VARLIĞI BİZE GÜÇ KATIYOR
Yemt'ıl Nurbiy Adige Mak Gazetesi Çeviri: AÇUMIJ Hilmi Bir insanın yaptığı iyilikleri sergilemek istediğinizde, konuya nasıl başlayacağınız da önem kazanır. 'Aramızdan ayrıldı.' Böyle söylemek bile insana zor gelirken, şimdi yüreğinin…
BUNLAR SENİN İNSANLARIN
MAMIRIKO Nuriyet Adige Mak Gazetesi Çeviri: AÇUMIJ Hilmi 'Bilimsel progres bilimadamlarının çalışmaları ve onların eserlerinin değeri ile ölçümlenir.' Lui Paster Bu özlü sözle tüm bilim ve bilimadamlarının gerçekleştirmesi gereken görevleri…
ANADİL EĞİTİMİ İÇİN BİR PROJEMİZ VAR
İstanbul Kafkas Kültür Derneği Proje Tanıtım Toplantısı: Yrd. Doç. Dr. Sinem Vatanartıran Bir projemiz, gerçekleştirmeyi çok istediğimiz bir hayalimiz, en çok da sizlerin desteklerine ihtiyacımız var… Dil eğitiminde uygulanan yöntemler…
MEŞBEŞ́E İSHAK
Çeviri: MEFEĞÜIKHUE Şengül Мамырми непэ тэ тихэгъуашъхьэ ГухэкI гукъаор нэмыкIы къуап. Шъхьэфит фэхыгъэу гъашIэр зикъашъхьэм ШъмышIэу щытэп тыригугъапI Adıge halk yazarı Meşbeş́e İshak 28 Mayıs, 1931 yılında, şimdiki Krasnodar bölgesi…
ADİGE-ABHAZ DİLLERİNİN KONUMU – Petar Dimitrov Kovachev
Petar Dimitrov Kovachev Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Demokrasi ve İnsan Hakları Birimi Yöneticisi Kafkas Dernekleri Federasyonu, “Yok Olma Tehlikesi Altındaki Diller ve Adige-Abhaz Dillerinin Konumu” Konulu Konferans Metinleri, Açılış Konuşması,…
ADİGE-ABHAZ DİLLERİNİN KONUMU – Cihan Candemir
Cihan Candemir Kafkas Dernekleri Federasyonu Eski Genel Başkanı Kafkas Dernekleri Federasyonu, “Yok Olma Tehlikesi Altındaki Diller ve Adige-Abhaz Dillerinin Konumu” Konulu Konferans Metinleri, Açılış Konuşması, 1 Temmuz 2006, Ankara Sayın…
NİNELERİYLE KONUŞMAK İÇİN LAZCA ÖĞRENİYORLAR
Ali Dağlar Hürriyet Gazetesi, 23 Ocak 2011 Kadıköy’de bir Laz Mektebi açıldı. “Akademi diyemezdik çünkü işe, UNESCO’ya göre yok olmaya yüz tutmuş diller arasında sayılan Lazca'nın abecesini öğretmekle başlıyoruz” diyor…
WUBIHCA’NIN YAŞAM ÖYKÜSÜ – Bir Dilin Kayıtlarda Yaşaması
Prof. Dr. Sumru Özsoy Kafkas Dernekleri Federasyonu, 1 Temmuz 2006 Ankara “Yok olma tehlikesi altındaki diller ve Adige-Abhaz dillerinin konumu” konulu Konferans Metinleri Sözlerime 27 Ekim 1992'de Cumhuriyet Gazetesi'nde yayımlanmış…
BU GÜNE KADAR KAFDAĞI
Kafdağı Bu güne kadar Kafdağı'na okuyucuların katılımı en çok şiir çalışmalarıyla oldu. Dergiye şiirini gönderenler iki ayrı eğilim gösterdi. Bir kısmı mektuplarının arkasına bir-iki şiirini eklerken, diğer kısmı da çalışmalarını,…
DİL VE TOPLUM
GHUNEKHO K. Özbay Dil toplumsal tecrübe mirasını kuşaktan kuşağa aktaran araçtır. Onun aracılığıyla tecrübelerin, yanılmaların sonuçlarının ne olabileceğini, yapılması gerekenlerin derlenip bir kuşaktan diğerine geçirilir. Toplumsal katılım yolu ile genç…
PSAĞE
Ben resmen Adigece dil eğitimi ya da Adige dili eğitimi konusunda Adige kuruluşları tarafından, iktidardan ya da devletten bir istekte bulunulduğunu bilmiyorum. Yaptığımız en hayırlı şey Halk Eğitim Merkezleri'nde kurs…
DİL FELSEFESİ
Hazırlayan: Mehmet Ali Ceylan Dil Felsefesi'nin özellikle 20. yüzyılın başından başlayarak felsefenin temel ilgi alanı olduğunu görüyoruz. Site ve forumda dil felsefesinin gündeme getirdiği soru ve yanıtlar üzerine bir çok…
QEBAR
AŞINE Hazret Boncuk kedi evden çıkmaya görsün Karabaş hemen peşine düşerdi Çifte atardı eşek her karşılaştığında Her gücü yeten atardı tokat Hayret ki hayret şimdi olana bakın “Hemen bin üzerime…
TARİHİ AYDINLATACAK OLAN DİLLER
BLENEĞAPTŚ Yunus Nartların Sesi, Kuzey Kafkasya Kültür Derneği Gençlik Kolu, Sayı 13 Aralık 1975 Proto-Indo European dilinin, diğer dillerle olan ilişkilerini incelemek için gerçekten çok az metot vardır. Şimdiye kadar…
MATTERHORN
İbrahim Sediyani -Bir dağ ki, insanların anadilleriyle büyümeleri gerektiğini hatırlatır; Bir dağ ki, kalbe giden yolun dilden geçtiğini öğretir; Bir dağ ki, her topluluğu anadiline sahip çıkmaya çağırır; Bir dağ…
DİLİMİZİ YİTİRİRSEK, MİLLETİMİZİ YİTİRİRİZ
İNCI İrina Kabardey-Balkar Bilimsel Araştırma Enstitüsü, Adige ve Balkar Dillerinde Öğretim Kürsüsü Başkanı Adige Psale Gazetesi, 16 Eylül 2010 Çeviri: BEŞHTO Yılmaz Beştepe Bir ülkenin gelişmesine alt yapı oluşturan, her…
ADİGELERDE ZAMAN KAVRAMI
GHUNEKHO K. Özbay Adigeler zamanı değişen doğa şartlarına ve inançlarına uygun olarak belirlemişlerdir. Bu zamansal süreç Milat'tan önceki dönemlere değin uzanmaktadır. Adigelerin bu zamanla ilgili yapılanmaları bölgelerinin dışında; Anadolu, Mezopotamya,…
DOĞUMUNUN 100. YILINDA KAFKAS DİLBİLİMCİSİ NİKOLAY YAKOVLEV
Marje Dergisi Ağustos 1992 Kuzey Kafkasya Çerkes halklarının eski çağlarda yazı diline sahip olduklarını ve gelişmiş bir medeniyeti yaşadıklarını, Kafkasya'da yapılan yer altı kazılarından elde edilen bulgulardan anlamaktayız. Ancak halkımızın,…
ÇERKES DİLİ İLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR
Mr. Rix Kafkasolog Çeviri: KIMZE Refik Özkan - AÇMIZ Nihat Özen Türkçe'deki ''Çerkes'' kelimesi farklı anlamlarda kullanılır. Fakat bu kelime genellikle esas vatanları Kafkasya'yı terketmiş olan Kuzey Doğu ve Kuzey-Batı…
DİLLER
Agop Dilaçat Türk Dil Kurumu Yayınları Biraz daha batıya kaydığımızda, bugün Türk dil ve lehçelerinin alanına girmiş bir durumda, Kafkas dillerini buluruz. Bunlar önce Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye…
ANADİLDE EĞİTİM ÜZERİNE
Serdar Ant Cumhurbaşkanlığı Kültür Ve Sanat Ödülleri Aralık ayı başında Çankaya Köşkü’nde düzenlenen bir törenle verildi. (Hürriyet, 5 Aralık 2008) Edebiyat alanında ödül alan ünlü yazar Yaşar Kemal, törende (Hürriyet’e…
Ş’EJOQUE ZAFER İLE ADİGECE VE ANADİL BİLİNCİ ÜZERİNE SÖYLEŞİ
XOPURI Lazi 04 Temmuz 2010 XOPURI Lazi: Sayın Ş’EJOQUE Zafer bize kendinizi tanıtır mısınız? Ş’EJOQUE Zafer: 1962 yılında Adana/Tufanbeyli ilçesine bağlı Kayapınar (Ş’ejoquey) Köyü’nde doğdum. Tufanbeyli’nin eski adı Mağara. Resmi…
ADİGE ULUSUNUN UĞURLU ELİ – Doğumunun 110.Yılında Dilbilimci ASHAMAF Davut
SAVKO Asker Filoloji Bilimleri Doktoru Adige Mak, 29 Mart Çeviri: İbrahim Çetao Bir yazıyı ilginize sunmak isterim. Bu yazıda bir kültür emekçimiz Aşamaf Davut anlatılmaktadır. Bu kişi ne yapmıştır? Olan…
ADİGE DİLİNDE YİTEN SÖZCÜKLER
K’EREF X’asanbiy Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Anadilimizde eksilen sözcükler: Абэ – Abe: Müslüman din adamlarının üzerlerine örttükleri pelerin biçiminde örtü. Агъэн – Ağen: Bir tür Adige atı. Алаушын – Alawuşın:…
KABARDEY EDEBİYATININ GERÇEK DURUMU
X’AX Sefarbiy KBC Yazarlar Birliği Üyesi - Şıxulağue (Samanyolu) Edebiyat Derneği Başkanı Adige Psalhe Çeviri: BABUG Ergün Yıldız Edebiyatın anası olan halk söylencelerimizi bir kenara koyarsak, halkımız yazılı sanat ve…
TÜRKİYE’NİN ANADİL ZENGİNLİĞİ
Ali İhsan Aksamaz Babam Faik Aksamaz’a… GİRİŞ Anadil, siyasi değil insani bir konu. Ancak; bir anadilin yaşaması veya yok sayılarak yeryüzünden silinmesi siyasi kadroların sorumluluğundadır. Bugüne kadar birçok anadil tanımı…
LEV NIKOLAYEVIC TOLSTOY
Nedime Cankat Kont Lev Nikolayevic Tolstoy 28 Ağustos 1828'de Tulainde Yasnaya Polyana'da doğdu. Annesini küçük yaşta kaybetti. Babası ve kardeşleriyle yaşadığı aile topraklarında Rus kırsal yaşamını erkenden tanımış oldu. On…
LEYLA BEKİZ
Setenay Derman Abaza yazarı Bekiz Leyla 1929 yılında Kuzey Kafkasya'da Karaçay-Çerkes Özerk Bölgesinde bulunan Psevuç'e Dakhe adlı Abaza köyünde doğdu. Babasının adı BEKİZ Abubekir'dir. 1950 yılında yörenin ulusal okullarında orta…
ABHAZ EDEBİYATI
Not: Aşağıdaki makaleyi değerli okuyucumuz Mehmet Ali Çağlar yollamıştır. Ancak yazarını yazmamış. E-mail adresinde sanıyoruz sorun var iletilerimizi geri dönüyor. Değerli okuyucumuzdan bu makalenin yazarını bize bildirmesini rica ediyoruz. Saygılarımızla.…
ADİGE ENSTİTÜSÜ 80 YAŞINDA
YEMIT’ITL Nurbıy Adige Mak, 26 Kasım 2009 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Ünlü Adige yazarı Tembot K’eraş’ın adını taşıyan “Adige Cumhuriyeti Enstitüsü”nün (*) 80. kuruluş yıldönümünü kutlama hazırlıkları sürüyor. Kutlamaya katılmayı…
KUZEY KAFKAS DİLLERİ YOK OLMA TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA
CircassianCenter Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Yeryüzünden silinmekte olan dillere ilişkin bir atlas UNESCO tarafından yayınlandı. Atlas’a göre, yeryüzündeki 6 bin 900 dil içinden 2 bin 500’ü yok olma tehlikesi ile…
DÜNYA EDEBİYATINDAN BİLGİLER
Metin Devrim Latin Amerika Edebiyatı Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyolların atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek…
BZEM Yİ PSEWUP1E
BRAM Alaudin Bzer zışıpsewure guer arı, şher arı. Gure şhere zimıem bzer sıdew zerihana! Bzer yiğepsewunew zıore yibze reretx, yibze rereguşaI. Çılem yabzecIere a dakhikhem wuguşaIeze wibze sidew wuğepsewuta? Adıgabzem…
SÖZ / GUŞIE
BRAM Alaattin Bayram Eğitimci 10 Aralık 2008 Eskiler kelam derlerdi söze. Kelam sözcüğü bildiğiniz gibi Arapça kökenli. Üç sesten oluşuyor: KLM. Kalem kelimesi de aynı köktenmiş gibi gelir insana; ancak…
ÖMER HİLMİ TSEY
YENEMUK M. Mahir Ömer Hilmi TSEY, 1898 yılında Halep Vilayetinin Harim Kazasına bağlı Reyhaniye (*) Nahiyesinde doğdu. İlk öğrenimini Reyhanlı’da yaptı. O dönemde Rüştiye, İdadî ve Sultanîde eğitim yapmak isteyenler…
GECİKMİŞ BİR CEVAP – “ADİGE (ÇERKES) DİLİNE KARAÇAY-MALKAR DİLİNDEN GEÇEN KELİMELER” ADLI YAZIYA CEVABİ BİR ELEŞTİRİDİR
Bram Alaudin Not: Bu makale, CircassianCanada Forumlarımızdaki Türkiye Türklerin mi? başlıklı konuyla ilişkili olarak; Cumhur rumuzuyla yazan katılımcımız tarafından gönderilmiştir. (CC) Anlaşıldığı kadarıyla yazı “Kırım Dergisi, 2 (8), 1994, 26-29.ss.…
SÖYLENCELERDE ADİGELERIN KÖKENİ – 1УЭРЫ1УАТЭМ ХЭТ АДЫГЭХЭМ Я КЪЕЖАП1Э
TEGULAN Yakup Temel (Тэгъулан Екъуб Тыркум) 12 haziran 2009 Cи къызхэк1ыр си уарода, Мысырыжым къыщожэ Сынежэнти зы выж закъуэи симы1э Мэш тэк1у зи1эхэр я пэш1эк1эм щ1офие Жы фий макъ…
ADİGECE’NİN TEMEL SORUNLARI
Prof. Dr. ĞIŞ Nuh Adige Mak, 12/13 Şubat 2009 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Biliminsanının Gözüyle: "Doğruluk Dostluktan Daha Değerlidir" Adigelerin kökeni üzerine açıklamalar Adigelerin bir toplum olarak bir arada bulundukları…
TÜRK EDEBİYATINDA ÇERKESLER
EUTYKH Adnan Cankılıç 2003 yılı Mart ayında İstanbul Bağlarbaşı KKKD’nde yapılmış olan sunum. Çerkeslerin içinde yaşadıkları toplumların sosyal, siyasal, ekonomik, sanatsal ve kültürel varlıklarına yaptıkları büyük katkılar tartışma götürmez bir…
ÜNLÜ ADİGE DİL BİLGİNİ BATIRBIY BIRSIR
Doç. Dr. Mir Vınereko Adige tarihi ve Kültürü Kürsüsü Öğretim Üyesi Adige Mak, 08 Nisan 2009 Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız Batırbıy Bırsır tanınmış bir dil bilgini, dilbilimleri uzmanı, profesör, pedagoji…